علت خالی کردن یا خالی شدن و بی تعادلی پا و زانو هنگام راه رفتن

در ادامه به علل خالی کردن زانو و همچنین درمان‌هایی که می توانند به بهبود یا پیشگیری از این حالت کمک کنند اشاره خواهیم کرد. زمانی که زانو دچار ناپایداری میشود و به اصطلاح خالی میکند،‌ احتمال خطر زمین خوردن و ایجاد آسیب‌های مختلف فیزیکی افزایش پیدا میکند. خالی کردن زانو عمدتا در ورزشکاران و افراد مسن شایع‌تر است.

علل خالی کردن زانو

بیایید نگاهی داشته باشیم به علل مختلفی که موجب خالی کردن زانو می شوند:

پارگی غضروف زانو

پارگی حلقه‌های غضروفی اطراف زانو که به آنها مینیسک میگویند، یکی از شایع‌ترین دلایل خالی کردن زانو است. با پاره شدن غضروف زانو،‌ به هنگام پایین رفتن از پله و یا زمانی که برای برداشتن چیزی از زمین خم میشوید،‌ ممکن است متوجه شوید که زانوی شما حالت ناپایداری و بی‌ثباتی دارد.

پارگی رباط صلیبی زانو

از آنجایی که ثبات مفصل زانو به پایداری و استحکام رباط صلیبی قدامی (ACL) و سایر رباط‌ها وابسته است، هرگونه آسیب، کشیدگی و پارگی رباط صلیبی قدامی می‌تواند باعث خالی کردن زانو به هنگام راه رفتن شود.

رباط صلیبی قدامی از مرکز زانو میگذرد. پارگی این رباط معمولا بصورت ناگهانی و در پی وارد شدن آسیب و جراحت به زانو رخ می‌دهد. با پاره شدن رباط صلیبی قدامی، اغلب صدایی از زانو به گوش می‌رسد و فرد درد جلوی زانو را احساس خواهد کرد که به دنبال آن خالی کردن زانو نیز  رخ می‌دهد. تورم زانو نیز یکی دیگر از علائم آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی است که بلافاصله بعد از خالی کردن زانو شروع می‌شود.

به هرگونه آسیب وارده به این رباط، پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) گفته می‌شود. این آسیب عمدتا در پی چرخش یا پیچش ناگهانی زانو رخ می‌دهد. به همین دلیل بروز این عارضه در حین انجام فعالیت‌های ورزشی بسیار رایج است.

پارگی خفیف رباط صلیبی قدامی ممکن است با استراحت کردن، فیزیوتراپی و با کمک تمرینات ورزشی که برای تقویت عضلات چهار سر ران و زانو طراحی شده‌اند، بطور خود به خود برطرف شود. با این حال، در اکثر موارد ترمیم پارگی این رباط به جراحی نیاز دارد. پزشک ممکن است چند هفته قبل از جراحی،‌ شما را برای فیزیوتراپی بفرستد. این امر به شما کمک میکند تا بتوانید بعد از جراحی،‌ دامنه حرکتی خود را سریعتر بازیابی کنید.

پارگی رباط جانبی خارجی زانو

دو رباط اصلی از کنار مفصل زانو میگذرد، یکی از آنها رباط جانبی داخلی(MCL) و دیگری، رباط جانبی خارجی (LCL) نام دارد. رباط جانبی خارجی (LCL) در امتداد خارجی مفصل زانو قرار دارد،‌ در حالی که رباط جانبی داخلی(MCL) به سمت داخلی مفصل زانو کشیده شده و احتمال پارگی آن نیز بیشتر است. احتمال پارگی همزمان این دو رباط نیز وجود دارد. پارگی این رباط‌ها یکی از دلایل شایع خالی کردن زانو است.

در صورت پارگی این رباط‌ها، پزشک احتمالا استفاده از بریس یا گچ گرفتن زانو برای چند هفته را توصیه کند. استفاده از کمپرس یخ و همچنین بالا نگهداشتن پا و مصرف داروهای مسکن بدون نسخه نیز می‌تواند موثر باشد.

ناپایداری یا دررفتگی کشکک زانو

احتمال دارد که کاسه یا کشکک زانوی شما که در جلوی زانو قرار دارد، به شکل کامل از شیار خود در انتهای استخوان ران(فمور) خارج شده و به طرف خارجی مفصل زانو کشیده شود. اگر چنین حالتی رخ دهد،‌ متوجه خواهید شد که کاسه زانوی شما از جای خود خارج شده است. در پی این حالت، گاها زانو قفل شده و شما در زیر کاسه زانوی خود احساس درد خواهید کرد.

ناپایداری کشکک زانو نیز ممکن است در پی آسیب ناشی از ضربه و یا در نتیجه‌ی مشکل مزمن ناشی از تغییر شکل زانو باشد. درمان این عارضه معمولا شامل استراحت کردن، استفاده از زانوبند و انجام یک دوره فیزیوتراپی برای تقویت عضلات نگهدارنده کاسه زانو می‌شود. اگر این درمان‌ها موفقیت آمیز نباشند، جهت ترمیم غضروف اطراف کاسه زانو به جراحی نیاز خواهد بود.

آرتروز

ناپایداری کشکک زانو ممکن است به بیماری مفاصل اعم از استئوآرتریت، ساییدگی غضروف یا کندروکلسینوزیس (نقرس کاذب) که کلسیفیکاسیون غضروف است مربوط باشد. این آسیب‌ها نیز می‌توانند منجر به خالی کردن زانو شوند.

آرتروز زانو می‌تواند باعث ایجاد شیارهایی در مفصل زانو شود. در این حالت، این شیارها و سطوح ناهموار بجای چرخش نرم مفصل، باعث گرفتن آن می‌شوند. برای مثال، ممکن است در حین بلند شدن از صندلی، مفصل زانو گیر کند و منجر به خالی کردن زانو شود.

گاها نیز ممکن است تکه‌ای از غضروف در پی آسیب جدا شده و درون مفصل شناور شده و گیر کند. زمانی که چنین حالتی رخ دهد، ممکن است حس کنید که زانوی شما خالی کرده و یا مفصل قفل شده باشد.

درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد اما با استفاده از موارد زیر میتوان علائم آنرا کاهش داد:

• مصرف داروهایی اعم از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
• تزریق کورتیکواستروئید
• فیزیوتراپی
• پوشیدن محافظ زانو، مانند زانوبند

اسکلروز چندگانه یا بیماری ام‌اس

در برخی از افراد مبتلا به بیماری ام‌اس، خالی کردن زانو به عنوان یکی از علائم این بیماری گزارش شده است. بیماری ام‌اس وضعیتی است که باعث می شود سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظ عصب حمله کند. تحقیقات کافی در زمینه ارتباط بین خالی کردن زانو و بیماری ام‌اس (مولتیپل اسکلروزیس) انجام نشده است اما ضعف و بی حسی پاها یکی از شایع‌ترین علائم این بیماری است. ممکن است به دلیل این ضعف و بی حسی در پاها، احساس کنید که زانوی شما خالی می کند.

علائم بیماری ام‌اس از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند اما رایج‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:

• اختلال در بینایی
• خستگی مفرط
• سرگیجه
• لرزش دست و پا

هیچگونه درمانی برای بیماری ام‌اس وجود ندارد اما تزریق کورتیکواستروئید میتواند در کاهش التهاب عصب پاها موثر باشد. در صورت سفتی یا اسپاسم مکرر عضلات پا، مصرف داروهای شل کننده عضلات نیز میتواند موثر باشد.

زمانی که باید به پزشک مراجعه کرد.

بروز آسیب‌های جزئی زانو جزو رایج‌ترین اتفاقات است. آسیب‌های جزئی را اغلب میتوان بدون مداخله پزشکی و به کمک روش رایس (RICE) یا درمان‌های خانگی درمان کرد. با این حال، برخی از بیماری‌ها یا آسیب‌هایی که منجر به خالی کردن زانو میشوند، اگر تحت درمان پزشکی قرار نگیرند ممکن است که وضعیت را تشدید کنند. اگر علاوه بر خالی کردن زانو، علائم زیر را نیز داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:

• زمین خوردن مکرر
• درد شدید
• درد و تورم در زانو که بیش از چند روز تداوم داشته باشد.
• صداهای بلند از زانو یا صدای تق تق همراه با درد
• مشکل در راه رفتن یا استفاده از پله
• ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره
• قرمزی زانو
• تب