به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایلنا، یکی از اتفاقات مهم و اصلی در هر هنر، تولید محتواست و طی این روند است که می‌توان گفت هر کدام از هنرها روال طبیعی خود را طی کرده‌اند یا نتایج راضی‌کننده‌ای نداشته‌اند. در موسیقی هم این اتفاق مهم وجود دارد که در نهایت به تولید آلبوم ختم می‌شود. با وجود مجموعه‌های موسیقایی است که هنر موسیقی در هر مقطع بررسی می‌شود و مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد.
البته باید یادآور شد که تولید آلبوم طی چند سال اخیر به یکی از اتفاقات بعید تبدیل شده و کمتر از قبل شاهد تولیدات این چنینی هستیم. شاید بتوان گفت آن زمان که هنوز نوار کاست و ضبط و پخش صوت، مرسوم بود و سی دی و دی وی دی ابداع نشده بود (اواخر دهه پنجاه، دهه شصت و دهه هفتاد) روند تولید نیز نموداری رو به رشد را طی می‌کرد و حال اینطور نیست. یکی از دلایل ابتدایی این اتفاق، این بود که در آن دوران رسانه‌ای جز چند کانال تلویزیونی و رادیویی وجود نداشت و تنها راه ارتباط با مخاطب صوت و نوار کاست بود که در استودیوها ضبط می‌شد.
آیا همه درجا زدن‌ها و رکودها تقصیر تورم است؟
تورم اقتصادی و گرانی‌های رو به رشد هم یکی از دلایل اصلی عدم تولید آثار فیزیکال است، البته مسئله به همین مورد ختم نمی‌شود، بلکه مولفه‌های دیگری هم وجود دارد که کم و کیف تولید آلبوم‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. یکی از این مولفه‌های مهم فضای مجازی و هر آن چیزی است که تحت تاثیر اینترنت است. طی چند سال گذشته آنچه برای خوانندگان و موزیسین‌ها در هر سبک اهمیت داشته، تولید چند تک آهنگ و انتشارشان در فضای مجازی است که خود به تنهایی پروسه‌ای سهل برای مطرح شدن فعالان گمنام‌تر است و صدالبته معروف‌ترها هم برای دیده شدن بیشتر از این فضا بهره می‌برند.
از طرفی وجود نرم افزارها و سیستم‌های صوتی پرتابل و برنامه‌های تحت وب اتاق هر موزیسین را به استودیویی خانگی تبدیل کرده؛ محیطی و ابزاری که آن‌ها را از وجود نوازنده و حتی آهنگساز بی‌نیاز می‌کند. مطمئنا آثار تولید شده بر اساس این روند سهل را نمی‌توان در دسته آهنگ‌ها و آلبوم‌های جدی قرار داد؛ هرچند استثتاءهایی هم وجود دارد و خوانندگان و موزیسین‌هایی از این مدل موسیقی که می‌توان آن را زیر زمینی مدرن نامید، بیرون آمده‌اند.
معمولا اغلب آثار امروزی، بخصوص در سبک پاپ، کاور (به زبان بهتر کپی) از آثار غیر ایرانی است و در اینباره مثال‌های بسیاری وجود دارد. مخاطبان نیز به شنیدن آثار فست فودی و یکبار مصرف عادت کرده‌اند و سلیقه آن‌ها طی دهه‌های اخیر به دلیل تولید آثار سطحی به شدت تنزل یافته است.
با همه انتقادهای مطرح شده، تولید آلبوم همچنان یکی از اتفاقات مهم در عرصه موسیقی است که البته طی این چند ساله بنا به دلایل مطرح شده از قالب فیزیکی به دیجیتال تغییر ماهیت داده است. به طور معمول روال چنین است که تولیدکنندگان به ارائه آلبوم‌های فیزیکی در تیراژ پایین می‌پردازند و تمرکز اصلی بر روی ارائه دیجیتال آثار در پلتفرمهای فروش است. دلیل این اتفاق بنا به گفته تولیدکنندگان هزینه سرسام آور تولید آلبوم فیزیکی است و نسخه‌های دیجیتال با هزینه‌های بسیار کمتر قابل ارائه هستند؛ هرچند به دلیل عدم وجود قانون کپی رایت طی مدت زمانی کوتاه آثار موجود (حتی در پلتفرمهای معتبر) مورد دانلودهای غیر قانونی قرار می‌گیرند!
در نهایت با نگاهی آماری به تولید و انتشار آلبوم‌ها می‌توان به سیر نزولی در طی سالیان پی برد. اما با همه اینها اگر خوشبینانه بنگریم، باید گفت در حالت معمولِ اجتماعی و اقتصادی (که از این روزها و ماه‌ها بسیار دور است!) تولیدات حتی در مقدار کم وجود دارد.
اتفاقی امیدوارکننده و غیر قابل تصور در دوران تاریک کرونا
حال بیش از دو سال است که پاندمی کرونا فعالیت‌های هنرمندان همه عرصه‌ها را تحت تاثیرات منفی قرار داده و تصور می‌شد که در چنین ایام پر التهابی تولیدات عرصه موسیقی با سیری نزولی و قابل توجه مواجه باشد که در کمال خرسندی اینطور نبود! حال که سال ۱۴۰۰ سپری شده با نگاهی به ماه‌های گذشته از منظری آماری، می‌توان به این موضوع پی برد که کرونا با وجود آنکه بسیاری از مشاغل را تعطیل کرد و به هنرمندان هم آسیب جدی زد، اما به واسطه قرنطینه‌ها و خانه نشینی‌ها برخی را به فعالیت بیشتر و تولیدات جدی واداشته است. یا اینکه برای تعدادی دیگر از هنرمندان فرصتی بوده تا تولیدات قبلی را جمع آوری کرده سر و سامان ببخشند.
گزارش پیش رو با نگاهی به تولیدات جدی عرصه موسیقی طی یک سال گذشته، بیست آلبوم را مورد معرفی و بررسی قرار داده؛ با این توضیح که آلبوم‌های تولید شده به عناوین ذکر شده در این مطلب، تنها آثار منتشر شده در سال ۱۴۰۰ نیستند. این موضوع را هم باید در نظر داشت که بسیاری از آثار تولیدی به دور از چشم رسانه‌ها و در سکوت خبری به پلتفرمهای فروش سپرده می‌شوند و برخی دیگر هم مربوط به حوزه موسیقی نواحی هستند که خود مطلب مستقل دیگری را برای پرداخت می‌طلبند.
در ادامه آلبوم‌های تولید شده در سال ۱۴۰۰ با ذکر جزییات و البته به ترتیب تاریخ و ترتیب ماه‌های انتشار، مورد معرفی و جزیی‌نگری قرار گرفته‌اند. ضمن اینکه پیشنهادهای خوبی برای مخاطبان موسیقی کلاسیک و ایرانی محسوب می‌شوند.
«نازنگه»؛ اثر همایون خرم با صدای رضا طیبی
آلبوم موسیقی «نازنگه» با صدای رضا طیبی به آهنگسازی زنده‌یاد همایون خرم و تنظیم بابک شهرکی اولین آلبوم تولید شده در سال ۱۴۰۰ است که در فروردین ماه منتشر شد. که البته قطعات آن بین سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ در استودیو «پارت» ضبط شده‌اند.
«راز جاودان» با ترانه رضا طیبی، «ساز و آواز بیات اصفهان» با شعر حافظ، «دریغا»، «ناز نگه» با ترانه رضا طیبی، «ساز و آواز ماهور» با شعر حافظ، «پیام آشنا» با ترانه کریم فکور، «ساز و آواز مخالف سه گاه» با شعر حافظ، «باران غم» با ترانه هدایت الله نیرسینا قطعات این آلبوم را تشکیل می‌دهند.
در این اثر بابک شهرکی (نوازنده ویولن، ویولا، کمانچه)، علی زارع (نوازنده ویولن)، وحید وفایی (نوازنده کنترباس)، پدرام شهرکی (نوازنده پیانو)، فضل الله شهرکی (نوازنده تمبک)، امیرحسین رضا (نوازنده تار)، رابعه زند (نوازنده قانون)، نازنین ابراهیمی (نوازنده فلوت)، سامان احتشامی (نوازنده پیانو) می‌نوازند.
رضا خرم فرزند مرحوم همایون خرم در نوشتاری پیرامون انتشار آلبوم «ناز نگه» نوشته است: «آثار جاودان زنده یاد استاد همایون خرم گذشته از مقبولیت همه جانبه در زمان ساخت و ضبط و اجرای اولیه‌شان در دو دهه آخر عمر دنیوی استاد از چنان محبوبیت مضاعفی بهره‌مند شد که می‌توان گفت هیچ آهنگسازی در تاریخ موسیقی ایران چنین اقبال هنری و اجتماعی را نداشته است. در ساخته‌های او جاذبه‌ای دل‌فریب و نیرومند است که خوانندگان را در هر رده و سطحی به انگیزه بازخوانی این آثار وا می‌دارد. بخشی از ساخته‌های ایشان در زمره حوزه کاملاً کلاسیک عصر تجدد بوده و هستند و برخی دیگر که از موقعیت‌های مردمی‌تر و بافت ساده‌تر برخوردارند عملاً در کارکرد کلاسیک‌ها جا گرفته‌اند و مانند آثار کلاسیک بارها و بارها اجرا می‌شوند. آنچه در این بین از بیشترین درجه اهمیت برخوردار است استعداد، ادراک و تلاش خواننده برای نزدیک شدن به فضای اصلی روحیه و احساسات و زیبایی‌شناسی است که مورد نظر آهنگساز بوده و در واقع روحیه موسیقی عصر او را که عصر رومانتیک‌های موسیقی ایرانی است بازگو کند.»
او درباره خوانندگی رضا طیبی در آلبوم «ناز نگه» نیز گفته است: «سیدرضا طیبی از کارنامه‌ای پربار و پرکار برخوردار است و اشتیاق به حفظ روحیه شاگردی و یادگیری در او، بسیار قوی است به طوری که وی را در بین هم نسلانش متمایز ساخته است. تابستان ۱۳۹۱ در اجرای کنسرتی به همراه پدر برای اولین بار شاهد اجرای آقای رضا طیبی بودم، در پایان پدر گفت: «رضا جان ایشان خواننده‌ای بسیار توانا و با اخلاقی است و چند سالی است که می‌شناسمش.»
این در حالی است که همایون خرم روز ۲۸ دی ماه سال ۱۳۹۱ به دیار باقی شتافت.
گفتنی است رضا طیبی از جمله خوانندگان موسیقی ایرانی است که آموختن موسیقی و آواز را نزد هنرمندانی چون حسین دهلوی، محمدرضا لطفی، کریم صالح عظیمی، محمدرضا شجریان، محسن کرامتی، حمیدرضا نوربخش، ناصر فرهنگ فر، آرش فرهنگ فر، محسن الهامیان، محسن کوهستانی، محمود فرهمند، مسعود شعاری را فرا گرفته است. این خواننده که عضو پیوسته کانون خوانندگان سنتی و کانون مدرسان خانه موسیقی است تاکنون همکاری‌های متعددی را با مجموعه‌ها و نهادهای مختلف در تولید آثار متعدد عرفانی و ملی میهنی انجام داده است.
«به دشت نفتون»؛ اثر گروه «اتاق»
«به دشت نفتون» عنوان یکی از دیگر از آلبوم های تولید شده در سال گذشته است، که تیرماه توسط گروه «اتاق» به آهنگسازی امید سعیدی، منتشر شده است.
بامداد افشار تنظیم کننده تمامی قطعات و نوازنده سازهای الکترونیک، امید سعیدی آهنگساز، نویسنده متن، آواز، نوازنده پیانو و نی انبان، نیوشا قربان نوازنده دمام و هم خوان، پویا شمالی نوازنده بیس، اصغر پیران خواننده، ری دیکتی نوازنده ساکسیفون وامین سلیمیان نوازنده بوق شاخی، گروه اجرایی این آلبوم را تشکیل می‌دهند.
«به دشت نفتون» دارای ۹ قطعه است. «به کعله» تنظیم جدیدی از ترانه فولکور بوشهری با عنوان «کعله» است. «آبی‌های دریایی» تحت تاثیر نمایشی است که مادرِ آهنگساز در کودکی‌اش بر اساسِ داستانِ «اهل غرق» نوشته منیرو روانی‌پور خلق کرده است و «اُندر بُندر» به بستنِ آب کنسول‌گری انگلستان زمانِ سلطه‌شان بر این شهر حکایت دارد و نوعی موسیقی اعتراضی است و «تا همیشه» نگاهی جدید به خیام‌خوانی بوشهری است. قطعه «بوشهر تا استرالیا» قصه آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا و بوشهر را تعریف می‌کند. «قتل مفتون» نیز روایتی از دوبیتی‌های فایز و مفتون است. «آریوز» از ظلم‌های خارجی‌هایی می‌گوید که روزگاری بر بوشهر مسلط بودند و «کوچ» داستانِ حضرت یونس(ع) را بیان کرده و نگاهی به پدیده مهاجرت دارد و و سرانجام قطعه «اهواز» افسانه‌ای است که به از دست دادنِ رازها توسطِ شیطان از اجرام آسمانی سخن می‌گوید.
این آلبوم شامل خرده‌روایت‌هایی است از زندگی روزانۀ مردمان ساحل‌نشین. روایت‌هایی از امید و آرزو، دلدادگی، عطش و اشتیاق، ترس، سوگ، اعتراض و کوچ. مکان این روایت‌ها جایی است که روزگاری اولین چاه نفت ایران در آن کنده شد و حالا تبدیل شده به یک قرارگاه عاشقانه.
«هزاران»؛ مجموعه‌ای از آوازخوانان ایرانی
آلبوم موسیقی «هزاران» از تولیدات انجمن موسیقی ایران است که اوائل تیرماه سال پیش با حمایت دفتر موسیقی تولید و ارائه شده است.
مظفر شفیعی، خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی با حضور در آیین رونمایی آلبوم «هزاران» گفته بود: «من از تمام خوانندگان جوان موسیقی ایرانی می‌خواهم این عرصه را خالی نکنند. البته بسیاری تصور می‌کردند بعد از فوت استاد شجریان، آواز ایرانی در خطر قرار گیرد، اما من معتقدم با حضور شما بزرگواران و هنرمندان جوان، این عرصه خالی نخواهد ماند.»
آلبوم موسیقی «هزاران» از ۶ قطعه به خوانندگی مجتبی عسگری، امیر اثنی عشری، پوریا اخواص، مهدی امامی، حسین علیشاپور و سجاد مهربانی تشکیل شده و باید گفت همه این افراد از محضر استادان به نام روزگار خویش بهره برده‌اند و در زمینه آواز تخصص هستند.
«مرا آواز دادی» با صدای اشکان کمانگری
آلبوم «مرا آواز دادی» با تهیه‌کنندگی حوزه هنری، یکی دیگر از آثار منتشر شده سال ۱۴۰۰ است که در مردادماه رونمایی شد. این آلبوم جدیدترین اثر اشکان کمانگری و محمدجواد ضرابیان به حساب می‌آید. آلبوم مذکور را می‌توان بازگشت دوباره محمدجواد ضرابیان به عرصه موسیقی دانست؛ چراکه پس از حدود هفت سال رخ داده است
«مرا آواز دادی» شامل قطعاتی چون «بخت بلند»، «عاشق شده‌ام بر تو»، «زیبایی تو»، «آینه‌ی جان»، «مرا آواز دادی» و همچنین «سرِ پرواز» است.
در این اثر همچنین چهار «ساز و آواز» در فرم‌های گروه‌نوازی و آواز و ساز و آواز مستقل خوانده شده است. یک قطعه تک‌نوازی تار، قطعه تک‌نوازی عود و گروه‌نوازی در شور نیز از جمله قطعاتِ بی‌کلام این اثرند.
در این آلبوم نوازندگانی چون اردشیر کامکار (کمانچه)، حسین بهروزی‌نیا (بربت)، بهروز الوندی‌پور (نی)، شهرام میرجلالی (تار)، سیناجهان‌آبادی (کمانچه)، میلاد محمدی (تار و تارباس)، قاسم رحیم زاده (تار)، مریم خدابخش (عود)، فرهاد صفری (تمبک، زروان، کارنگ و باژنگ)، شهریار نظری (دف) حضور دارند. «محمد جواد ضرابیان» نیز در این اثر به عنوان نوازنده‌ی سنتور حضور داشته. این اثر در پلتفرم‌ها و فروشگاه‌ها برای مخاطبان قابل خریداری است.
«بی فاصله» با صدای وحید تاج
آلبوم «بی فاصله» دومین آلبومی است که در سال گذشته با صدای وحید تاج در دسترس مخاطبان و دوستداران موسیقی ایرانی قرار گرفته و آهنگساز آن مجید عسگری است. این مجموعه همزمان با روز شعر و ادب فارسی، روز شنبه ۲۷ شهریورماه در کافه باغ کاریز واقع در خانه شاعران رونمایی شد.
در این آلبوم مجید عسگری (آهنگساز)، وحید تاج (خواننده)، مهسا دامرودی (همخوان)، حمید قنبری (نوازنده تنبک و مشاور هنری پروژه) و علیرضا دریایی (هماهنگ کننده ارکستر زهی و نوازنده کمانچه) حضور داشته اندو پویا سرایی، شهرام غلامی، شروین مهاجر، پاشا هنجنی از دیگر نوازندگان آن هستند.
به گفته مجید عسگری آهنگساز اثر، ضبط قطعات در سال نود و چهار شروع شده و پس از شش سال یعنی در سال ۱۳۹۹ کار آن به اتمام رسیده است.
یکی از ویژگی‌های آلبوم «بی فاصله» که شامل هفت قطعه است، چند صدایی بودن آن است. قطعه اول «رهگذار» نام دارد که از دو بخش اورتور و اصلی تشکیل می‌شود و هر دو بخش، هفت‌ضربی است. قطعه دوم «تک‌نوازی عود» است که توسط شهرام غلامی نواخته شده است که به معرفی تم آغازین قطعه سوم یعنی «سرگشته» می‌پردازد. «سرگشته» روایتی از زندگی مولاناست؛ از زمانی که در سرگشتگی و ناامیدی در جست‌وجوی معشوق است، تا زمانی که شمس از راه می‌رسد و مولانا رقص‌کنان و پای‌کوبان سماع می‌کند. «رقص باد» قطعه چهارم آلبوم است که عود در آن قوی‌تر از سازهای دیگر است و به یاد استاد منصور نریمان ساخته شده است. قطعه پنجم «بی‌فاصله» نام دارد که یک قطعه‌سازی محسوب می‌شود و به عنوان یک اثر آوازی برای چند صدا و چند خواننده تنظیم شده است. قطعه «بازگشت» را روی بستر آوایی «همایون» جدید بنا شده، که بعد از آن به «همایون» قدیم بازمی‌گردد. آخرین قطعه آلبوم نیز «صبح‌خیزان» نام دارد که بر اساس شعر حصار استاد هوشنگ ابتهاج، روی گام تعدیل‌شده همایون ساخته و برای ارکستر بزرگ تنظیم شده است.
وحید تاج در مراسم رونمایی درباره آلبوم «بی فاصله» گفت: برای من تجربه متفاوتی بود، چرا که در آلبوم‌های دیگر تصانیف و آوازها را تک‌صدایی می‌خواندم، اما در این آلبوم مجید عسگری قطعات را (چه در سازها و چه برای خواننده) چندخطی نوشته بود. بنابراین قطعات را با مهسا دامرودی اجرا کردیم و این برایم تجربه جالبی بود، چرا که تا به حال آلبومی که چندخطی باشد، در کارنامه‌ام نداشته‌ام.
اثر مشترک براداران فقیه نصیری
«از هر دو جهان» اثر مشترک سهیل و بصیر فقیه نصیری، آلبومی با محوریت اشعار کلاسیک ایرانی است و سال ۱۴۰۰ به مرحله انتشار رسیده است. «کرشمه»، «زاهد»، «عشرت»، «مترس»، «دردم از یار است»، «این نیز بگذرد» «کنج خراب» عنوان قطعاتی هستند که در این آلبوم پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند.
سهیل فقیه نصیری (آهنگساز، خواننده، نوازنده گیتار)، بصیر فقیه نصیری (آهنگساز و خواننده)، حامی حقیقی (نوازنده کلارینت)، پاشا هنجنی (نوازنده نی)، آیدین شفایی (نوازنده سازهای کوبه‌ای)، مهرداد ناصحی (نوازنده قیچک آلتو)، محسن ذوالقدر (نوازنده تار)، سعید جامع (نوازنده درامز)، اردوان انزابی‌پور (نوازنده گیتار بیس)، احسان بیرقدار (صداهای لی اوت)، پرستو احمدی (کُر) هنرمندانی هستند که در این آلبوم به عنوان نوازنده حضور دارند.
این آلبوم بر پایه نگرش عرفان ایرانی به زندگی است. نگرشی که تلفیقی از یادآوری گذرایی و ناپایداری زندگی، و توجه دادن به جهان ماندگار مهر و معنویت است. بدین منظور گزیده کوتاهی از اشعار شعرای بزرگ ایران: خیام، حافظ و مولانا استفاده شده است که امیدبخش و همه‌فهمند و در عین کوتاهی از خرد عمیقی بهره‌مندند و می‌توانند برای بشر سرگشته امروز نویددهنده نگرشی نو و رهایی‌بخش به زندگی باشند. در همین راستا موسیقی آلبوم «از هر دو جهان» عموما آرام، ساده و مراقبه‌گون است. در ساخت ملودی‌ها و سازبندی از عناصر موسیقایی و سازهای ایرانی در ترکیب با سایر سبک‌های موسیقی جهان استفاده شده است. «از هر دو جهان» اولین آلبوم مشترک برادران فقیه‌نصیری است.
«کنار من بمان» با صدای میلاد مهرآوا
«کنار من بمان» با صدای میلاد مهرآوا، اثر تولید شده دیگر سال ۱۴۰۰ است که آبان ماه، طی مراسمی از آن رونمایی شد.
در ساخت این اثر؛ بابک رادمنش، رازمیک اوهانیان، مسعود فروتن، مهدی شمس نیکنام، حمید غلامعلی، فرهاد هراتی، احمد میرمعصومی، محمود منتظم صدیق، محمود نوذری، احسان نی زن، محمدرضا قاضی، محمدحسین تفرشی، داود منادی، علی دینه و برخی دیگر از هنرمندان عرصه موسیقی و سینما در آن حضور داشتند.
میلاد مهرآوا در زمینه آواز ایرانی از محضر حمیدرضا نوربخش، در زمینه آواز کلاسیک و تئوری موسیقی از محضر مهدی شمس نیکنام و در زمینه آهنگسازی و تئوری از محضر مصطفی کمال پورتراب بهره برده است. وی سابقه همکاری با ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر سمفونیک صدا و سیما و بسیاری ارکسترهای خصوصی را در کارنامه دارد. تولید این اثر از سال ۱۳۹۶ آغاز شده و در نهایت طی ۱۲ قطعه در قالب آلبوم منتشر شده است. این اثر قرار بوده سال ۱۳۹۹ منتشر شود که این اتفاق به دلیل شیوع کرونا به سال ۱۴۰۰ موکول شده است.
آنچه در آلبوم موسیقی «کنار من بمان» گنجانده شده به این قرار است: «کنار من بمان» با شعر، آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی، «باران» با شعری از پاشا، آهنگسازی میلاد مهرآوا، تنظیم و میکس و مسترینگ احمد میرمعصومی، «کوک» با شعری از نسرین قاآنی، آهنگسازی پیمان عدالت و ایمان یمینی و تنظیم و میکس و مسترینگ حمید اکبرزاده، «کجایی» با شعر عطار نیشابوری و آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی، «دلداده» با شعری از سعدی و آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی، «بی‌قرار» با شعر و آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی، «زیبای بی‌تکرار» با شعری از میلاد مهرآوا و آهنگسازی و تنظیم و میکس و مسترینگ علی دینه، «عاشقی» با شعری از صارم صبا، آهنگسازی هومن شعبانی و تنظیم حمید اکبرزاده و میکس و مسترینگ محمد فلاحی، «نگاه» با شعری از پاشا و آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ علی دینه، «تصویر تو» با شعری از مهدی مختارزاده، آهنگسازی و تنظیم محمدرضا قاضی و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی، «برگرد» با شعری از محدثه عراقی و آهنگسازی و تنظیم میلاد مهرآوا و میکس و مسترینگ مسرور شیدایی و ریمیکس کنار من بمان با شعر و آهنگسازی میلاد مهرآوا و تنظیم و میکس و مسترینگ علی دینه است.
در آلبوم «با من بمان»، احمد میرمعصومی، رضا تاجبخش و میلاد مهرآوا (نوازندگان پیانو)، احسان نی‌زن و علیرضا دریایی (نوازندگان ویولن)، محمدرضا قاضی (نوازنده گیتار الکتریک)، داوود منادی و آتنا اشتیاقی (نوازندگان ویولنسل)، عظیم روحانی (نوازنده گیتار)، بابک ریاحی‌پور (نوازنده گیتار باس)، سحر میرهاشمی (نوازنده کاخن) و محمود نوذری (نوازنده سنتور) میلاد مهرآوا را به عنوان خواننده همراهی کرده‌اند.
اثری با حضور کیهان کلهر
جدیدترین آلبوم موسیقی با نوازندگی کیهان کلهر، Blue As The Turquoise Nigh با عنوان فارسی «آبی همچون شب فیروزه‌ای» در آذرماه سال گذشته به مرحله نشر رسید و در دسترس مخاطبان سراسر دنیا قرار گرفت.
کیهان کلهر (نوازنده کمانچه) در این آلبوم با هنرمندانی چون ساندیپ داس (نوازنده طبلا)، کارن اوزونیان (نوازنده ویولنسل)، سمفونی بریجپورت گریتر، اریک جاکوبسن، New york gypsy All stars همکاری کرده است.
آلبوم شامل ۸ قطعه است و تک‌آهنگ «آبی همچون شب فیروزه‌ای نیشابور» نیز در این آلبوم جای دارد که توسط کیهان کلهر با تنظیم مایکل آتیکنسون ساخته شده و توسط گروه «راه ابریشم» سفارش داده شده است. این آهنگ ادای احترامی است به یکی از شهرهای در امتداد جاده ابریشم یعنی نیشابور که تاریخچه مهمی از فرهنگ ایران را تشکیل می‌دهد.
«نواهای مرتضی خان»؛ اثر مزدا انصاری
آلبوم موسیقی «نواهای مرتضی خان» اثر منتشر شده دیگری در دی ماه سال ۱۴۰۰ است. این اثر شامل ۱۲ قطعه از آهنگ‌ها و قطعات ساخته مرتضی محجوبی با تک‌نوازی پیانوی مزدا انصاری (نوازنده و آهنگساز) است. او این اثر را به استاد فخری ملک‌پور تنها یادگار مرتضی‌خان محجوبی تقدیم کرده است.
انصاری، هنر آموخته شیوه پیانونوازی جواد معروفی است. او پس از سال‌ها نوازندگی و همراهی با اساتید بزرگ موسیقی اولین آلبوم تک‌نوازی خود را به نواختن آثار استاد پیانوی ایرانی، مرتضی محجوبی اختصاص داده است.
«جانا به نگاهی»، «ای ناله بی‌اثر»، «آواز و چهارمضراب دشتی»، «نوای نی»، «من بی‌دل ساقی»، «من از روز ازل»، «نام عاشق»، «بزم گدا»، «زلف تو»، «دیلمان» و «کاروان» قطعات آلبوم «نواهای مرتضی محجوبی» را تشکیل می‌دهند.
خوشنویس روی جلد آلبوم توسط بیژن بیژنی (هنرمند عرصه موسیقی) انجام شده و حامی حقیقی نیز میکس و مسترینگ آن را انجام داده.
مزدا انصاری متولد ۱۳۴۵ در تهران است. در کارنامه آهنگسازی او دو آلبوم «آه باران» با خوانندگی محمدرضا شجریان و «شب جدایی» با خوانندگی همایون شجریان دیده می‌شود. وی فراگیری پیانو را ابتدا نزد برادران دیهیمی آغاز و سپس نزد جواد معروفی» ادامه داد. از جمله استادانش در زمینه آهنگسازی به مرحوم حسین دهلوی و فرهاد فخرالدینی می‌توان اشاره کرد. از سال ۱۳۷۲ همکاری خود را با مرکز موسیقی صداوسیما آغاز کرد و در سال ۱۳۷۴ به عضویت شورای موسیقی آنجا درآمد و در سال ۱۳۸۸ به این همکاری پایان داد.
«سپند دل» با صدای وحید تاج
«سپند دل» با خوانندگی وحید تاج و آهنگسازی محمدرضا عزیزی یکی دیگر از تولیدات سال ۱۴۰۰ است که در روز دوم بهمن ماه رونمایی شد.
این آلبوم شامل ۹ قطعه در ژانر موسیقیِ ارکسترال ایرانی است که محمدرضا عزیزی روی اشعاری از هوشنگ ابتهاج، افشین یداللهی، رهی معیری و مهدی اخوان ثالث آهنگسازی کرده است.
علیرضا دریایی، میثم مروستی، پدرام فریوسفی، آتنا اشتیاقی، نیلوفر محبی، نگار نوراد، زکریا یوسفی، محمدرضا عزیزی، پوریا سلیمانی، بهنام بیات، پویا محمدی، صابر محمدی، حسن قره‌کاظمی، فربد هوشنگی، جلال نقی‌لو و مسعود جعفری نوازندگان حاضر در این آلبوم را تشکیل می‌دهند. میکس و مسترینگ این اثر موسیقایی را مازیار مرتاضیه و فرزان روزبهانی برعهده داشته و علیرضا حاجی رحمانی نیز طراحِ گرافیک این آلبوم بوده است.
در توضیح روی جلد این آلبوم آمده است: «سپندِ دل»، پرواز خیال است در خلوت‌های پر آشوبِ شخصی، روایتی است موسیقایی از سرگذشتی که همواره در من و ما می‌تپد و جریان دارد، انتظار است از بازآمدن معشوق که عاشق، دیگر در نو بهار” او حضور ندارد. «تمنای ماندن» است از اعماقِ «دل طوفانیِ» عاشق، که با معشوق گوید: «دیگران‌گر همه رفتند، خدا را تو مرو». «داغِ عشق» است که خون می‌کند «دل چو لاله عاشق» را؛ «آرزوی عاشقِ جان و دل از کف داده» ای است که «چنگِ شکسته دل» بر «حسرت» ش مویه می‌کند. «گل و سبزه بهاران» است و افسوس، که چیزی جز «خاک و خشت» برای «آن‌کس که دور افتد زیاران» نیست. «آتشِ غمی» است توأم با لذت که دلِ عاشق «رقص‌کُنان» بر سَر آن می‌سوزد. و عاشق، آنقدر با «آتشِ دل» و «داغِ تنهاییِ» خویش می‌سازد تا خودْ نیز می‌سوزد و از «ماتم» اش، عالمی را می‌سوزانَد …. سفری است به بلندای معانی نهفته در شاه‌بیت سایه که گفت: «لذت عشق و وفا بین که سپند دل من/ بر سر آتش غم رقص‌کنان می‌سوزد»
وحید تاج از شاگردان محمدرضا شجریان بوده است. او خوانندگی را از کودکی آغاز کرد. وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۷۰ با فنون ابتدایی موسیقی آوازی نزد پدرش علیرضا تاج فرا گرفت. وحید تاج فارغ‌التحصیل کارشناس موسیقی و دارای مدرک کارشناسی ارشد آهنگسازی است. ترانه ملی و میهنی «خاک مهرآیین» از برجسته‌ترین آثار این خواننده محسوب می‌شود. این قطعه که بدون همراهی ساز اجرا می‌شود و حنجره انسان جایگزین ارکستر می‌شود، تاکنون در تعدادی از کشورها اجرا شده است. تاج تاکنون جوایز متعددی در زمینه موسیقی کسب کرده است.
«خاطره‌باز» با صدای غلامرضا صنعتگر
آلبوم موسیقی «خاطره باز» با صدای غلامرضا صنعتگر یکی دیگر از مجموعه‌های موسیقیِ تولیدشده در سال گذشته است که توسط حوزه هنری تهیه شده و رونمایی از آن یک سال زمان برده است. این اثر در نهایت روز بیست و نهم بهمن ماه سال ۱۴۰۰ طی مراسمی رونمایی شد.
به گفته میلاد عرفانپور (ترانه سرا و مدیر موسیقی حوزه هنری) ماجرای آلبوم «خاطره باز» از سال ۹۸ و گفتگوهای رو در رو با رضا صنعتگر شروع شد که در نهایت با محوریت عشق، حکمت و امید روانه بازار شد.
غلامرضا صنعتگر (از هنرمندان خطه جنوب و از فعالان موسیقی معنوی و آیینی در ژانر پاپ) هم مدت زمان تولید این آلبوم را حدود یک سال و نیم عنوان کرده که ترانه‌های آن توسط ۸ ترانه سرا سروده شده است.
«راز-آواز»؛ اثر علیرضا قربانی و حسام ناصری
آلبوم «راز-آواز» اثر مشترک علیرضا قربانی و حسام ناصری است که بهمن ماه سال ۱۴۰۰ در دسترس مخاطبان و هواداران این دو هنرمند قرار گرفت. گفتنی است این اثر همزمان با سالروز تولد علیرضا قربانی شامل سه آهنگ به صورت رایگان در قالب آلبوم «EP» منتشر شد.
تولید این پروژه در راستای روند تجربه‌گرایی ناصری و قربانی شکل گرفته است.
حسام ناصری در تشریح جزئیات پروژه «راز – آواز» گفته بود: «این پروژه تقریباً از یک سال و نیم پیش آغاز شد. ایده اصلی هم تلفیق آواز اصیل ایرانی در دستگاه‌های مختلف با همراهی موسیقی کاملاً غربی و بدون حضور سازهای ایرانی و با شکل و شمایل نو بود. نیم نگاهی هم به موسیقی کلاسیک و امبینت داشتیم. دلیل اینکه این آلبوم، شامل سه آهنگ است این بود که یک پروژه سنگین داشتیم و در بخش‌های مختلف آن وسواس زیادی به خرج دادیم. از سوی دیگر این آلبوم یک ایده تجربه‌گرایانه بود و قرار است که در آینده کارهایی از این دست هم داشته باشیم.»
علیرضا قربانی (خواننده)، حسام ناصری (آهنگساز)، ارشیا صمصامی نیا (ارکستراتور)، سامان صمیمی (ناظر ضبط)، آرش پاکزاد (میکس و مستر)، پدرام فریوسفی، سامان صمیمی، نیلوفر محبی، امین عطایی، نگار فرجی (نوازندگان ویولن)، پدرام فریوسفی، میثم مروستی، امین عطایی (نوازندگان ویولا)، مهرداد عالمی و آتنا اشتیاقی (نوازنده ویولنسل)، عظیم روحانی (نوازنده گیتار الکتریک)، حسام ناصری نوازنده (پیانو و اصوات الکترونیک) گروه اجرایی آلبوم «راز-آواز» را تشکیل می‌دهند.
پروژه قبلی علیرضا قربانی و حسام ناصری، «با من بخوان» نام داشت که در اسفند ۹۷ با انتشار آهنگ «نیست شو» از آن رونمایی شد و در سال ۹۸ کنسرت‌هایش برگزار شد. اجراهایی که با استقبال چشمگیر مخاطبان همراه شد و آلبوم با من بخوان هم در سال ۹۹ در اختیار مخاطبان موسیقی قرار گرفت.
«فصل اول عاشقانه‌ها»؛ اولین مجموعه رسمی گروه «وایت نویز»
آلبوم «فصل اول عاشقانه ها» اولین اثر رسمی گروه «وایت نویز» است که اسفندماه سال گذشته منتشر شد.
گروه موسیقی «وایت نویز» با هدف تولید آثار استاندارد و متفاوت از زمستان ۱۳۹۴ توسط مسعود همایونی و امیرعلی عظیمی ایجاد شده و پس از شش سال فعالیت، اولین آلبوم رسمی خود را با نام «فصل اول (عاشقانه‌ها)» منتشر و راهی بازار موسیقی کشور کرده است.
این مجموعه موسیقایی، دارای ۶ قطعه به نام‌های «واسه چی»، «اگه برگردی»، «سخته»، «میگذرن این روزها»، «کنارم بمون» و «امسال سال ماست» است و از سوی موسسه آوای ماد منتشر شده است.
گفتنی است امیرعلی عظیمی، مسعود همایونی و امید جامع به‌عنوان آهنگساز و مهشاد عرب، حسین غیاثی، مهلا سلیمانی و امیرعلی عظیمی به‌عنوان ترانه‌سرا در ساخت و تهیه این آلبوم فعالیت داشتند. با این توضیح که گروه موسیقی «وایت نویز» در آینده‌ای نزدیک قرار است علاوه بر آثار فارسی، قطعات بین‌المللی را هم در قالب آلبومی دیگر به گوش مخاطبان برسانند.
«شهر خاموشی» با صدای سالار عقیلی
سالار عقیلی که طی یکی دوسال گذشته بسیار پرکار بوده، ضمن همکاری با دستگاه‌ها و نهادهای دولتی در ارائه آثار مناسبتی، در زمینه تولید آلبوم نیز فعال بوده است.
آلبوم «شهر خاموشی» آخرین اثر منتشر شده از سالار عقیلی توسط حوزه هنری است که ابوالفضل صادقی‌نژاد آهنگسازی آن را به عهده داشته و اسفندماه ۱۴۰۰ رونمایی شد و در معرض فروش فیزیکی و دیجیتالی قرار گرفت.
«زندان تکراری» با شعر محمدرضا یار و تنظیم فرید قهرمان پور، «برگرد» با شعر احمد امیرخلیلی و تنظیم فرید قهرمان پور، «پرنده جان» با شعر غلامرضا سلیمانی و تنظیم حسین فاضل، «ققنوس» با شعر احسان افشاری و تنظیم ایوب صادقی، «ازچشم ترت می‌ترسم» با شعر مهدیه عرب و تنظیم فرید قهرمان پور، «خداحافظی مکن» با شعر محمدرضا یار و تنظیم غلامرضا صادقی، «دنیای بی‌مادر» با شعر محمدرضا یار و تنظیم سعید زمانی قطعاتی هستند که در آلبوم «شهر خاموشی» قابل شنیدن هستند.
ابولفضل صادقی‌نژاد از جمله آهنگسازانی است که طی سال‌های گذشته در سمت‌های مدیریتی حوزه موسیقی نیز به فعالیت مشغول بوده است.
یکی از اتفاق‌های مهم این رویداد معرفیِ سالار عقیلی به عنوان خادم حرم امام رضا علیه‌السلام از سوی آستان قدس رضوی بود.
سالار عقیلی طی مراسم رونمایی در این خصوص گفته بود: «مدتی قبل به کرونا مبتلا شدم و بر اثر این اتفاق ۸۰ درصد ریه‌ام درگیر این بیماری شد و در آی سی یو بستری بودم. شرایطم به گونه‌ای بود که کسی نمی‌توانست کنارم باشد و دکتر هم نگران از این مسئله بود و من در همان شرایط سخت بیماری از امام رضا(ع) خواستم که به فرزند ۱۴ ساله‌ام رحم کند. اما به لطف امام مهربانی توانستم نجات پیدا کنم و برای شما بخوانم.»
«شاید هرگز تو را نبینم»؛ اثر صبا علیزاده
صبا علیزاده فرزند حسین علیزاده (نوازنده و آهنگساز پیشکسوت موسیقی ایرانی) اواخر سال گذشته آلبوم «شاید هرگز تو ا نبینم» را منتشر کرد. این اثر طی مراسمی در قالب اجرایی کوتاه در مجموعه فرهنگیان فرشته منتشر در دسترس علاقمندان قرار گرفت.
«شاید هرگز تو را نبینم» به کتاب شعری شباهت دارد که صبا علیزاده آن را طی دو سال سروده است و هر یک از قطعات آن علاوه بر فضای موسیقایی متفاوت، روایت داستانی و صوتی خاص خود را دارند. صبا علیزاده در این آلبوم نیز همانند اثر قبلی‌اش علاوه بر موسیقی الکترونیک، از ساز کمانچه بهره برده و در قطعاتی نیز با روژین شرفی (آهنگساز الکترونیک) و آندریاساشپکتل (آهنگساز و خواننده) همکاری کرده است.
آلبوم «شاید هرگز تو را نبینم» در قالب ۹ قطعه با نام‌های «شاید هرگز تو را نبینم»، «سایه‌های مخدوش»، «سکوت‌های درمیان»، «نوروز ۹۹»، «وضو»، «دوگانه»، «تنها امید امواج سیاه را در هم می‌شکند»، «تماس» و «آذین» پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
صبا علیزاده درباره شیوه ساخت قطعات اجرا شده در آلبوم «شاید هرگز تو را نبینم» گفته است: «در طول مدتی که در این دو سال مشغول آهنگسازی بودم، موسیقی‌ام نیز خواهی نخواهی تحت تاثیر محیط پیرامون و شرایط اجتماعی قرار گرفته است.
او درباره «سکوت‌های در میان»، یکی از قطعات آلبومش گفته بود: «مدتی پیش به فیلم یکی از سخنرانی‌های هیتلر برخوردم. چیزی که نظر مرا جلب کرد، سکوت‌های بین جملات بود. در آن فیلم، تصویر از صورت هیتلر به انبوه جمعیت کات می‌خورد که طنین صدای هیتلر روی صورت‌شان را می‌شنیدی. من حس کردم باید در مواجهه با این سکوت‌ها کاری کنم. به همین دلیل بعضی از مهم‌ترین سخنرانی‌های رایش سوم را جمع‌آوری کردم، و سکوت‌های بین جملات را بریدم و به یک متریال صوتی رسیدم و آن را در بناهایی که مربوط به رایش سوم بود پخش و طنین آن‌ها را دوباره ضبط کردم. این شد که با متریال صوتی به دست آمده قطعه را در نهایت ساختم.»
صبا علیزاده ضمن اجرای قطعه «شاید هرگز تو را نبینم» در مراسم رونمایی، درباره آن چنین گفته: «این قطعه بخشی از موسیقی سکانس پایانی انیمشین «نوازنده» است که تا یک قدمی فهرست نهایی نامزدهای دریافت جایزه اسکار هم رفت. قطعه‌ای که تداعی‌کننده لحظه وداع دو عاشق است که یکدیگر را بعد از مدت‌ها دیده‌اند و باز هم به ناچار با هم وداع می‌کنند.»
«خنیاگر»؛ اثری از شهرام ناظری و مسعود خضری
آلبوم «خنیاگر» آخرین مجموعه منتشر شده با صدای شهرام ناظری است که در اسفندماه ۱۴۰۰ رونمایی شد و خوشحالی طرفداران این خواننده را برانگیخت. چهرزاد بهار (دختر ملک الشعرای بهار) هم در مراسم رونمایی حضور داشت.
قطعات آلبوم «خنیاگر» که محوریت آن موسیقی شمال خراسان است، هفت سال پیش با آهنگسازی مسعود خضری (نوازنده دوتار و آهنگساز خطه خراسان) ضبط شده‌اند، اما به دلایل بی‌توجه مدیران فرهنگی به مرحله نشر نرسیده بودند. تا اینکه در نهایت شرکت صوتی و تصویری سروش است در سال ۱۴۰۰ انتشار آن را می‌پذیرد.
موضوع قابل توجه درباره آلبوم «خنیاگر» همکاری دو هنرمند از خطه کرمانشاه و خراسان با یکدیگر است و حاصل آن اثری است شامل قطعاتی مقامی و محلی است که با صدای شهرام ناظری و مضرابهای دلنشین دوتار مسعود خضری، خلق و ارائه شده است.
قطعات آلبوم «خنیاگر» به این قرار است: «باران» الهام گرفته از ملودی ترکمن صحرا (اولیا قلی یگانه) با شعری از سهیل محمودی، مقدمه «چون تیغ»، «چون تیغ به دست آری» بر مبنای مقام گرایلی با شعری از رودکی، «دعوی چه کنی» بر مبنای مقام قیامت/ الهام گرفته از (اولیا قلی یگانه) با شعری از ملک الشعرا بهار، «در طواف شمع» بر مبنای مقام شاه خطایی با شعری از ملک الشعرا بهار، مقدمه مهتری بانام (قره دلی)، «مهتری» بر مبنای مقام زاهد، با شعری از حنظله بادغیسی (شاعر قرن سوم)، مقدمه «دل عاشق بانام» (ذلیخا)، «دل عاشق» با ملودی همراه بخشی بنام (سید یتیم)، «کوراغلو» با کورواقلی، از مقام‌های محلی با شعری قدیمی از جولان کراغلو-علی بخشی (گل افزوز) قطعاتی هستند که با اهتمام محمودرضا حسینی در آلبوم «خنیاگر» قابل شنیدن هستند.
محمدرضا درویشی (موسیقی‌دان و موسیقی پژوه) درباره شهرام ناظری اینگونه گفت: «شهرام ناظری پیش از آنکه به موسیقی دستگاهی به عنوان یک موسیقی رسمی نگاه کند. به موسیقی نواحی ایران (به ویژه موسیقی کردی) نگریسته که دارای ریشه (ریشه‌های واحدند و موسیقی دستگاهی را فقط جزء کوچکی از این تار و پود در هم تنیده است. این است که کار او از همان اول متفاوت از خوانندگانی بود که فقط به این جزء یعنی موسیقی دستگاهی) بسنده کرده بودند. هرچند او بیشتر استادان موسیقی دستگاهی در آواز و ساز را درک کرده است.
درویشی درباره مسعود خضری آهنگساز آلبوم «خنیاگر» هم اینگونه توضیح داده: «مسعود خضری از پدر ترک و از مادر کرد کرمانج است. استاد مسعود خضری بخشی‌هایی بودند از تبارهای ترک، محمدحسین یگانه، علی آلمه جوغی و… و کرد، کریمخان بخشی و تات حمرا گل افروز و ترکمن‌های خراسانی و اولیا قلی یگانه. سن او شاید یاری نکرده باشد که محضر این استادان را به طور مستقیم دریافت کرده باشد. اما اجراهای او نشان می‌دهد که هر لحظه با یکی از آنان محشور است. شورش مظرابهایش به حمرا گل افروز (تات) و علی آلمه جوغی (ترک) مانند است.
کردهای کرمانج با حرکتی تاریخی سیاسی از غرب به شرق ایران آمدند. در ۳ الی ۴ قرن گذشته یک همزیستی زیبا میان کردها و ترک‌ها از یک طرف و یک نزاع سخت میان کردها و ترکمن‌ها از طرف دیگر آغاز شد.
«همنشین»؛ اثر امین جهانگیری
«همنشین» را می‌توان آخرین اثر منتشر شده در سال ۱۴۰۰ دانست. این اثر ساخته امین جهانگیری است و او علاوه بر نوازندگی سنتور و تنظیم کننده پنج قطعه این مجموعه موسیقایی است.
امین جهانگیری درباره آلبومش اینگونه توضیح داده است: «این آلبوم در بستر موسیقی ایرانی است و با اتفاق‌های جالبی همراه بود. در جلساتی که به استودیو می‌رفتیم، وقتی زمانی را اضافه می‌آوردیم به شکل بداهه چند دقیقه رکورد می‌کردیم. مدتی بعد با شنیدن آن‌ها فهمیدم که با هم ارتباط معنایی دارند و از میان بداهه‌نوازی‌ها، پنج اثر را انتخاب کردم. پنج اثری که انگار پشت سر هم هستند و در یک روز ضبط شده‌اند.
به گفته جهانگیری برای ضبط قطعات از قبل هیچ برنامه‌ریزی و تمرینی وجود نداشته است. او گفته: «حتی قبل از کنار هم نشستن و ساز زدن، چیدمان ملودی را هم نمی‌دانستیم. همه چیز در لحظه اتفاق افتاد و نمونه زیادی به این شکل در موسیقی ایرانی نیست چراکه عموماً بداهه‌نوازی‌ها به صورت آوازی اجرا می‌شده است اما در این اثر بیش از چهل دقیقه بداهه نوازی ضربی خواهید شنید.»
میلاد قریشی نوازنده تمبک در آلبوم «همنشین» به هم نوازی پرداخته و فرزان روزبهانی صدابرداری این آلبوم را انجام داده است. همچنین میکس و مسترینگ توسط مصطفی طالبیان صورت گرفته. سام شرف زاده به عنوان مشاور رسانه‌ای، وحید میرزایی به عنوان مدیر پخش بین‌المللی و آلا افخمی به عنوان مدیر هنری با امین جهانگیری در این آلبوم همکاری کرده‌اند.
نظر شما