به گزارش همشهری آنلاین به نقل از وبامدی از طرف دیگر روشهای دیگر تجویز دارو مانند تزریق که مثلا برای انسولین به کار میرود، دردناک است و برخی از افراد از آن هراس دارند.
پژوهشگران برای حل این مشکلات شیوههای جدیدی برای تجویز آسانتر داروها ابداع کردهاند که میتوانند سریعتر عمل کنند و عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای سنتی داشته باشند.
از جمله این روشها، دو فناوری جدید برای وارد کردن دارو به بدن از راه پوشش داخلی گونه در دهان است. در یکی از این روشها از «فیلم»های حلشونده استفاده میشود و در دیگری از «پچ»هایی که به پوشش داخلی گونه چسبانده میشوند و بعد از مدتی باید برداشته شوند.
مزیت استفاده از فیلمهای دهانی نیاز نداشتن به نوشیدن آب است، بنابراین میتوان در هر جا و در هر زمانی آن را به کار ببرید. مزیت پچهای دهانی این است که پس از چسباندنشان به داخل گونه میتوانید به آسانی آنها را نادیده بگیرید و به کارهای دیگرتان بپردازید.
سابین سزونریتیس، استاد شیمی دانشگاه لیل در فرانسه که نوع جدیدی از این پچهای دهانی را در دست ساخت دارد، «این پچ بسیار نازک است. شما حتی آن را حس هم نمیکنید.»
فیلمهای دهانی برای برخی از داروهای در حال حاضر به بازار آمدهاند، از جمله فیلمی زیرزبانی به نام «سوبوکسون» که حاوی دو داروی بوپرنورفین و نالوکسان است و با کاهش علائم ترک برای درمان وابستگی به مواد شبهافیونی به کار میرود.
اما پچهای دهانی هنوز به بازار نیامدهاند. آنها برای تجویز داروهایی برای درمان بیماریهای گوناگون از فشار خون بالا تا بیخوابی در دست آزمایش هستند. پژوهشگرانی مانند سزونریتس دارند روی انواعی ابداعی از پچهای دهانی کار میکنند مانند پچهایی که فقط وقتی دارو را آزاد میکنند که که تحریک شده باشند.
برخی از داروها مانند انسولین باید چند بار در طول روز تجویز شوند. به جای استفاده از یک پچ دهانی که به طور مداوم دارو را تجویز میکند، میتواند از یک محرک یا آغازگر استفاده کرد که باعث میشود این پچ در زمان لازم دارو را آزاد کند.
در مورد پچ انسولینی که سزونریتس ابداع کرده است و یک نمونه مقدماتی از آن اخیر در یک بررسی توصیف شده است، نور عامل آغازگر است. ایده این است که شخص این پچ را در تمام طول روز در دهان خود دارد و هنگامی که لازم است انسولین آزاد شود، میتوانند یک وسیله شبیه آبنبات چوبی را در دهانش بگذارد که حاوی لیزری است که این دارو را آزاد میکند اما این وسیله تا به حال فقط در خوکها آزمایش شده است و مدت درازی باقی مانده است نا در دسترس عموم قرار گیرد.
یک مورد دیگر که فیلمهای دهانی به خصوص در آن به خوبی عمل میکنند، درمان عفونتهای دهان است. گروهی از پژوهشگران مصری نشان دادند که یک فیلم دهانی حاوی «پرپولیس»- یک آمیزه رزینی موممانند که زنبورها در ساختن کندوهایشان به کار میبرند- در درمان زخمهای عودکننده دهان موثر است. یک بررسی کوچک در ۲۴ بیمار نشان داد که این فیلمها اندازه زخم دهانی را از روز دوم یا سوم درمان کاهش میدهند و در روز دهم محو میکنند
این فیلمهای دهانی حتی اگر حاوی دارویی برای رفع درد نباشند، میتوانند به صورتی سدی بر روی زخم دهانی عمل کنند و به عنوان یک دارونمای ضد درد عمل کنند. زخمهای دهانی بسیار حساس به تماس هستند و قرار دادن چنین فیلمهایی رویشان، آنها را از غذا یا دندانهایی که ممکن است خراششان دهد، محافظت میکند.
فیلمها و پچهای دهانی مزیتهای متعددی نسبت به بلعیدن قرص دارند. هنگامی که قرص یا کپسولی را میخورید، دارو باید مسیر روده و کبد را طی کند تا تازه وارد جریان خون شود و به سراسر بدن برسد. این اندامهای سر راه دارو تا حدی باعث تجزیه آن میشوند و در نتیجه مقداری از قدرت دارو یا در مواردی تقریبا همه آن از دست میرود. همچنین مدتی طول میکشد تا دارو این مسیر را بپیماید و در نتیجه شروع تاثیربخشی دارو به تاخیر میافتد.
اما در این روشهای جدید وارد کردن دارو به بدن دارو دیگر مسیر دستگاه گوارش و کبد را نمیپیماید. این داروها یا از زیر زبان جذب میشوند یا از طریق پوشش درونی گونه. در نتیجه اثر دارو سریعتر ظاهر میشود و از اثرات جانبی گوارشی دارو مانند تهوع و استفراغ هم که ناشی از عبور دارو از معده و روده است، اجتناب میشود. این مزیت به خصوص برای افرادی که برای تهوع و استفراغ درمان میشوندو نمیتوانند قرص بخورند چون آن را بالا میآورند، سودمند است.
همچنین این روشها امکان ایجاد غلظتهای بالاتر دارو در خون را میدهند، زیرا دارو از تجزیه اولیه هنگام عبور از کبد در امان میماند.
هنگامی که قرصی را میخورید، غلظت دارو در بدن شما ابتدا بالا میرود و بعد به تدریج با تجزیه آن کاهش مییابد. اوجگیری اولیه غلظت دارو علت بسیاری از عوارض جانبی آن است. اما یک پچ دارویی میتواند دارو را در مدت طولانیتری به درون بدن آزاد کند و در نتیجه از این اوجگیری ناگهانی در غلظت دارو و به طور بالقوه عوارض جانبی دارو جلوگیری خواهد شد.
شروع سریع تاثیر دارو به خصوص در هنگامی که زمانبندی اهمیت دارد، سودمند است. یک کارآزمایی بالینی اخیر با استفاده از فیلمها زیرزبانی حلشونده برای آرام کردن تشویش در بیماران دارای اختلال دوقطبی تاثیربخشی موفقیتآمیز آنها را در ۲۰ دقیقه نشان داد.
همین مزیت میتواند در یک داروی دیگر به صورت یک فیلم دهانی به نام «لیسترین» هم استفاده شده است که برای درمان ناتوانی نعوظی مردان به کار میرود و حاوی «تادالافیل» است. شاید بزرگترین سودمندی مصرف تادالافیل به صورت فیلم دهانی نسبت به قرص مدت طولانیتر اثربخشی آن باشد.
برخلاف پچهای دهانی، فیلمهای دهانی و زیرزبانی دارویی در حال حاضر در بازار هستند و عمدتا برای درمان درد از جمله درد مزمن و درد ناشی از سرطان و نیز میگرن به کار میروند.
این روشهای جایگزین گرچه هنوز برای همه داروها در دسترس نیستند، اما چشمانداز امیدبخشی برای تجویز آسانتر دارها در آینده را ترسیم میکنند. آنها نه تنها برای کودکان و سایر افرادی که در بلعیدن مشکل دارند، سودمند هستند، بلکه باعث میشوند، داروها سریعتر وارد بدن شوند، عوارض جانبی کمتری داشته باشند و شاید حتی نیاز به تزریق چندباره انسولین در طول روز را برطرف کنند.
نظر شما