زمانی که این ارتباط وجود ندارد و بیشتر از 40 فیلم کودک هنوز امکان اکران نیافتهاند میتوان گفت که سینمای کودک در کشور وجود ندارد. در این سالها بسیاری در پی راهحلی برای برطرف کردن مشکلات سینمای کودک و یافتن راهکاری برای اکران فیلمهایی اینگونه بودهاند. شرایط حاکم بر سینمای کودک چنان نامطلوب است که سال گذشته تعداد انگشتشماری فیلم کودک روی پرده آمد. فیلم «من و نگین داتکام» ساخته خودم پس از گذشت 4 سال و در بدترین فصل و در اوج بیبرنامگی به نمایش عمومی درآمد.
فیلم فقط یک هفته روی پرده بود و متاسفانه زمانی که مدیران مدارس متوجه اکران این فیلم شدند، فیلم از روی پرده برداشته و جشنواره فیلمهای انیمیشن جایگزین آن شد. با توجه به این شرایط به جرأت میگویم که ما سینمای کودک و نوجوانی در کشور نداریم. در چنین شرایطی طبیعی است که کارگردانان و تهیهکنندگان علاقهای به فعالیت در این ژانر نشان ندهند. جشنوارهای هم که به این نام برگزار میشود کمکی به سینمای کودک و نوجوان نکرده است. این جشنواره تنها به این دلیل برگزار میشود که بنیاد فیلم فارابی به واسطه آن چند فیلمی را در آن به نمایش درآورد؛ جشنوارهای که اگر بینالمللی نبود تا حالا حتما تعطیل شده بود.
به هر حال جالب نیست که کشور برگزارکننده جشنواره خودش فیلمی در فستیوال نداشته باشد؟ به همین دلیل سالانه 40 الی 50 فیلم کودک صرفا برای نمایش در جشنواره ساخته میشود و بعد هم چراغ ساخت فیلمهای کودک و نوجوان خاموش میشود تا سال بعد در آستانه برگزاری جشنواره، عجولانه چند فیلم کودک جلوی دوربین برود. تنها جایی که به شکل مداوم در این زمینه فعالیت دارد، تلویزیون است. حتی در اخبار آمده بود که شبکه دو به طور تخصصی برای تولید و پخش فیلم، سریال و برنامه کودک درنظر گرفته شده که خبر خوشحالکنندهای است.
به هر حال تلویزیون مشکل اکران و سالن سینما را ندارد. بخشی از مشکلات سینمای کودک هم به کمبود سالن باز میگردد. در همین تهران، ما در گذشته با جمعیت 3میلیونی بیش از 80 سینما داشتیم ولی این رقم با وجود جمعیت 10میلیونی به نصف رسیده است. در شرایط فعلی اکران فیلمهای کودک یک راهحل بیشتر ندارد و آن همکاری ادارات آموزش و پرورش با مدیران سینمایی است؛ هماهنگیای که نباید در حد نامهنگاری و بوروکراسی باقی بماند و باید شکلی عملی به خود بگیرد. در صورت چنین اقدامی و ارائه بلیتهای نیمبها شاهد فروش فوقالعاده فیلمهای کودک خواهیم بود. متاسفانه حمایت آموزشوپرورش از فیلمهای کودک و نوجوان از حد برگزاری و ساماندهی جشنواره رشد فراتر نرفته است.
اگر واقعا مسئولان آموزش و پرورش و مسئولان سینمایی نگران این سینما هستند باید گامهای جدیتری بردارند. 2سال پیش مسئول انتخاب فیلمهای کودک برای جشنواره کودک و نوجوان همدان بودم و در این زمان حدود 330فیلم کوتاه و بلند از فیلمهای ارائهشده به این جشنواره را دیدم. در آن سال به تمامی دریافتم که تا چه میزان فیلمهای ما نیز برای کودک و نوجوانمان فقیر هستند. کار برای کودک و نوجوان ما سخت است زیرا دنیای آنها با دنیای ما تفاوتهای عمدهای دارد. این را به عنوان حسنختام عنوان میکنم که کار برای کودکان امروز سخت است و همه مشکلات سینمای کودک و نوجوان را هم از چشم مسئولین سینما نبینیم. برخی از فیلمهای ساخته شده به درد کودکان و نوجوانانمان نمیخورد و اگر بهترین سالن سینما را به آنها اختصاص دهیم خواهیم دید قادر به جذب مخاطب کودک و نوجوانمان نخواهند بود.
* کارگردان سینما