علی خوشتراش- همشهری آنلاین: نمایشگاه کتاب تهران در حالی بعد از دوسال وقفه به دلیل شیوع کرونا فعالیت خود را آغاز کرد که انتظار می‌رفت این رویداد فرهنگی با استقبال گسترده مخاطبان همراه باشد، اما بنا به گفته ناشران، این انتظار برآورده نشده و خانواده‌ها و خاطبان این بخش استقبال چشمگیری از این نمایشگاه نداشته‌اند. از سوی دیگر وضعیت نامناسب سالن‌های نمایشگاهی هم مزید بر علت شده تا بسیاری از این افراد نسبت به ضعف انتقاد کنند.
فضای ناسالم برای کودکان
مدیر مسئول انتشارات موزون در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین با انتقاد از فضای نامناسب سالن‌های بخش کتاب کودک و نوجوان در نمایشگاه امسال گفت: این فضای در نظر گرفته شده اصلا مناسب مخاطبان ما که کودکان دو سه ساله تا نوجوانان هستند نیست. باید توجه داشته باشیم توانایی کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار کمتر است. به همین دلیل این فضا مناسب آنها نیست.
سعید خاکسار گفت: سالن‌های این بخش که در زیر زمین واقع شده به دلیل نیمه کار بودن ساخت و سازها، وجود گرد وغبار، نور نامناسب و نبود تهویه برای این رده سنی ایمن نیست. این در حالی است که در یکی دو روز اول نمایشگاه امکانات کافی هم در اختیار ما گذاشته نشده. به زحمت توانستیم میز و صندلی برای عرضه کتاب و پرسنل‌مان فراهم کنیم. بعد از دوسال وقفه انتظار می‌رفت شرایط بهتر شود، اما نشد. در کل باید بگویم این فضا برای کودکان مناسب نیست. کاش می‌شد یک سال هم جایی در شبستان مصلی برای بخش ما در نظر گرفته می شد.
- یارانه ارسال کتاب از نمایشگاه مجازی دوبرابر شد | ۳ درصد از فروش تنها شامل فروش مجازی است | قطر مهمان ویژه نمایشگاه کتاب امسال
- چرا در چاپ دوم کتاب، هزینه‌ها کم می‌شود، اما قیمت پشت جلد نه؟ | مدیر نشر نگاه: دولت به جای سهمیه بندی قیمت کاغذ را در سراسر کشور ثابت نگه دارد
فروش کتاب کم هست
مدیر مسئول انتشارات موزون درباره وضعیت استقبال مخاطبان از نمایشگاه امسال هم گفت: استقبال مخاطبان از نمایشگاه اصلا مانند نمایشگاه‌های قبل نیست. تاکنون فروش کتاب ضعیف بوده که این مساله هم به عواملی مانند گرانی کتاب و کاهش میزان نقدینگی بین خانواده‌ها برمی‌گردد. به نظرم هنوز کرونا نیز در عدم حضور خانواده‌ها به این نمایشگاه نقش موثری دارد. مساله دیگر هم قابل بیان است گرانی کاغذ و در پی آن عدم هماهنگی در قیمت‌گذاری‌هاست، زیرا کتاب‌هایی مشابه کتاب‌های ما در این نمایشگاه عرضه می‌شود که قیمت‌گذاری‌ها بسیار متغیر است، اصلا ناشر نمی‌داند چه قیمتی پشت جلد کتاب مندرج کند.
خاکسار همچنین بیان کرد: عدم ارائه بن کتاب و انتقال این یارانه به بخش فروش مجازی هم بی‌تاثیر نیست، اما در بخش مجازی هم فروش ما قابل ملاحظه نیست. ، چون از ابتدای فعالیت نمایشگاه تاکنون فقط ۶ سفارش در سامانه ما ثبت شده است.
نمایشگاه یک هفته قبل از برپایی آماده شد
معاون غرفه نشر ویدا هم بیان کرد: امسال نمایشگاه اصلا فضایی در خور حضور کودکان و نوجوانان ندارد. تهویه نا مناسب، کمبود نور و نیمه‌کاره بودن ساخت و ساز سالن‌ها باعث شده این مکان به لحاظ فیزیکی در خور این رویداد فرهنگی نباشد.
امیر مهدی عاطفی نیا بیان کرد: سابق بر این استقبال از نمایشگاه عالی بود. اصلا راهروها برای تردد دشوار بود، اما الان برعکس نمایشگاه‌های دوره‌های قبلی خلوت است که گرانی کتاب‌ها و کرونا نقش اصلی در این مساله دارد.
وی ادامه داد: قیمت یک کتاب کودک اکنون ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است، مردم توان خریدشان پایین آمده در این شرایط نمی شود انتظار داشت خانواده‌ها با نمایشگاه بیایند و کتاب بخرند.
مسئولان فقط می‌خواستند نمایشگاه کتاب را برگزار کنند
مدیر مسئول انتشارات بلور هم گفت: در کل فضای نمایشگاهی در خور قشر کودک و نوجوان نیست و انتظار بیشتری هم نمی‌توان داشت، زیرا ظرفیت مصلی همین قدر است و بیشتر از این هم نمی‌توان انتظار داشت.
ساسان رفیعی به استقبال کم از نمایشگاه امسال اشاره و اظهار کرد: سوای گرانی و کرونا باید به مساله عدم اطلاع رسانی و تبلیغات مناسب در سطح شهر برای معرفی این رویداد به خانواده و ترغیب آنها برای حضور در این نمایشگاه اشاره کرد، زیرا بعد از برپایی چند روزه آن تازه می‌بینیم که بنرهایی در سطح شهر برپا شده است که انتظار می‌رفت این اقدام حداقل یک هفته زودتر صورت می‌گرفت.
وی با بیان اینکه مسئولان فقط می‌خواستند نمایشگاه کتاب را برگزار کنند ادامه داد: کاش می‌شد این نمایشگاه در ماه‌های بعدی برگزار می‌شد. از سویی همزمانی برپایی نمایشگاه مجازی و فیزیکی و عدم ارائه بن خرید کتاب هم در این رابطه بی‌تاثیر نیست.
سردرگمی مخاطبان در نمایشگاه
مدیر مسئول انتشارات داستان جمعه هم بیان کرد:هیچگاه نمایشگاه‌های کتاب مانند امسال خلوت نبود. استقبال خوب نیست. با این وجود وضعیت برپایی نمایشگاه با کاستی‌های زیادی روبه روست. روزی چند بار باید گرد و غبار نشسته روی کتاب‌ها را پاک کنیم.
وی گرانی کتاب را مهم‌ترین عامل کاهش خرید کتاب عنوان کرد: هزینه تولید کتاب در این دوره نسبت به دوره‌های قبلی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش یافته حال این موضوع را با افزایش در آمدها قیاس کنیم در خواهیم یافت در آمد خانوار با این رشد روبه‌رو نبوده، در چنین شرایطی چه انتظاری می‌توان داشت که مردم برای خرید کتاب بیشتر هزینه کنند.
کودکان و نوجوانان کتابخوان زیاد شده‌اند
یک مترجم و مولف نامی حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان که در نمایشگاه امسال حضور پیدا کرده بود تا با مخاطبانش دیدار داشته باشد باشد در گفت و گو با خبرنگار همشهری بیان کرد: معمولا هر فضایی که مربوط به این قشر باشد از شکل و ظاهر جذابی برخوردار است، اما این جذابیت در سالن‌های بخش کتاب کودک و نوجوان نمایشگاه به چشم نمی‌خورد.
فریده خرمی درباره وضعیت نشر و برآورده شدن نیاز کودکان و نوجوانان گفت: تالیفات و ترجمه‌های خوبی در زمینه کتاب کودک و نوجوان صورت می‌گیرد، همین مساله باعث شده تا علقه این قشر به کتابخوانی بیشتر شود.
مترجم کتاب اردوگاه بطری‌های گمشده افزود: به دلیل نشر کتاب‌های مناسب اکنون کودکان و نوجوانان کتابخوان زیاد شده‌اند. اکنون با وجود گرانی‌ها خیلی از ناشران برای بقا دست و پا می‌زنند با این وجود می‌بینم که برخی کتاب‌ها فروش خوبی دارند و تجدید چاپ می‌شوند، یکی از شگفتی‌های من این است که با این وضعیت مردم هنوز کتاب می‌خرند.
استقبال از نشر ما خوب است
یک مسئول نشر نردبان اما برخلاف دیگر ناشران از استقبال خوب مخاطبان از غرفه این انتشارات خبرداد و گفت: براساس آماری که همه ساله داریم از ابتدای شروع به کار این نمایشگاه فروش محصولات نشر ما خوب بوده و استقبال خوبی هم از غرفه ما شده است.
لیلا مختاری بیان کرد: در این دوره هم فروش ریالی و هم فروش تعداد کتاب نسبت به دوره‌های قبلی بیشتر بوده است.
خودمان برای بهتر شدن فضای نمایشگاهی هزینه کردیم
سرپرست بخش ترجمه نشر پرتقال هم بیان کرد: سالن‌های نمایشگاه اصلا وضعیت خوبی نداشتند و برای اینکه بتوانیم شرایط را برای مخاطبان در غرفه نشر نردبان فراهم کنیم، مجبور شدیم هزینه بیشتری کنیم.
میترا اسدی گفت: بیماری کرونا، کاهش توان خرید، برپایی همزمان نمایشگاه مجازی و فیزیکی از عواملی هستند که باعث شده تا شاهد حضور کمرنگ مخاطبان در راهروها و غرفه‌های نمایشگاه باشیم.
چاره‌ای جز شرکت در نمایشگاه نداریم
مدیر مسئول انتشارات مدرسه هم ضمن کاهش مراجعان به نمایشگاه و خلوت بودن راهروها گفت: برخی انتقاد می‌کنند که چرا ناشران در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند یا اینکه این روند بر اقتصاد کتابفروشی‌ها لطمه وارد می‌کند در این رابطه باید بگویم نشر ما ۷۰۰ عنوان کتاب برای عرضه دارد، آیا یک کتابفروشی حاضر است همه این عناوین را در واحد خود عرضه کند؟ به هیچ‌وجه. این شامل همه نشرها اعم از کودک و نوجوان، عمومی و دانشگاهی می‌شود.
علی محمدی ادامه داد: پس ناشر راهی جز حضور در نمایشگاه ندارد. زیرا کتابفروشی‌ها به صورت سلیقه‌ای از ما کتاب برای عرضه در مغازه‌های خود خریداری می‌کنند و این هم حق طبیعی آنهاست. آنها شرایط بازار و نوع تقاضای بازار را می‌سنجند. اگر ما در نمایشگاه حضور پیدا نکنیم برخی از کتاب‌های امکان معرفی به مخاطبان را پیدا نمی‌کنند و در انبارهای ما پر می‌شوند. به همین دلیل چاره‌ای جز حضور در نمایشگاه نداریم.
نمایشگاه؛ فرصتی برای کتابفروشی‌های دور از مرکز
عباس خدرپور که مدیر کتابفروشی مرکزی در شهرستان گناوه واقع در استان بوشهر است حضور در نمایشگاه کتاب تهران را فرصتی برای هم‌صنفی‌ها خود که دور از مرکز فعالیت می‌کنند عنوان کرد.
خدرپور گفت: من همه ساله در نمایشگاه شرکت می‌کنم تا از نزدیک با تازه‌های نشر آشنا شوم. مخاطبان و مشتریان واحد صنفی ما محدود هستند. اغلب آنها را می‌شناسم و بنا به سلیقه آنها کتاب‌های تازه منتشر شده را لیست برداری می‌کنم.
وی ادامه داد: گرانی کتاب، کرونا و فروش مجازی کتاب به کسب و کار هم‌صنفی‌های من که در نقاط دور دست فعالیت داریم آسیب جدید زده است.
محبوبه حسن‌زادگان یکی از مخاطبان نمایشگاه امسال بود که از گرانی کتاب‌ها گلایه داشت. او گفت : دو فرزند دارم که بخشی از درآمد خانوارمان را برای خرید کتاب و محصولات فرهنگی جهت ارتقای سطح علمی و فرهنگی آنها کنار می‌گذاریم. سابق براین می‌توانستیم محصولات فرهنگی متنوعی بخریم، اما مدتی است که حجم هزینه‌های ما در این رابطه افزایش و میزان خرید ما کاهش پیدا کرده است. در این نمایشگاه بعد از دو سه ساعت گشتن در غرفه‌ها فقط توانسته چهار کتاب بخرم .
ارسلان منصوری از دیگر مخاطبان نمایشگاه امسال بود که نسبت به گرانی و فضای نامناسب نمایشگاه گلایه‌مند و به طنز بیان کرد تا یکی دو سال پیش یک مقدار پول می‌اوردم و کلی کتاب می‌خریدم، حالا باید کلی پول خرج کنیم تا چندتایی کتاب بخریم.
حضور ۹۷ درصدی ناشران بخش کودک و نوجوان در نمایشگاه
مدیر سالن‌های بخش کتاب کودک و نوجوان سی‌و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری آنلاین بیان کرد: امسال ۱۹۸ غرفه در بخش کتاب کودک و نوجوان این نمایشگاه گشایش یافته و براساس آخرین آمارهای ارائه شده ۹۷ درصد ناشران واجد شرایط در این رویداد فرهنگی شرکت کرده‌اند.
مسعود گلابی در باره اینکه اغلب ناشران وضعیت نامناسب فضای نمایشگاهی گلایه دارند گفت: در دوره‌های قبلی که نمایشگاه کتاب در مصلی برپا می‌شد، همین مکان فعلی به ناشران کتاب کودک و نوجوان اختصاص داشت، امسال هم یک سالن به این بخش در ضلع جنوبی اختصاص یافت تا فضای تردد بیشتر و راحت‌تر شود. با این وجود فضای مصلی، فضایی نمایشگاهی نیست. در کل سیاست وزارت ارشاد بر این است که غرفه‌ها زیر یک سقف باشد.
این مسئول افزود: در فروردین امسال تصمیم گرفته شد این نمایشگاه برگزار شود، این فاصله کم تا زمان برپایی نمایشگاه باعث شد تا برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگی‌ها با مشکلاتی همراه باشد.
وی همچنین گفت: امسال استقبال خوبی از نمایشگاه صورت گرفته و مخاطبان از ناشرهای پرکتاب استقبال خوبی دارند و فروش‌ها از نظر ریالی خوب بوده است.
اجرای برنامه نمایش برای ترغیب کودکان به کتابخوانی
در کنار برنامه‌های اجرای در زمینه ارائه محصولات فرهنگی به مخاطبان، مسئولان برگزاری نمایشگاه با ارائه برخی برنامه‌ها مانند برگزاری نمایش‌های زنده در محوطه مصلی سعی می‌کنند تا با جذب کودکان آنها را به کتابخوانی ترغیب کنند . این نمایش‌ها تا حدودی توانسته مورد استقبال این قشر قرار گیرد.
نظر شما