به گزارش ایسنا، دکتر محمود احمدینژاد در سخنان مفصلی در این همایش به اهداف دولت در ارتباط با تدوین طرح تحول اقتصادی اشاره کرد و با تبریک میلاد امام رضا(ع) گفت: از قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن دلسوزان و علاقهمندان به کشور به دنبال تدوین و طراحی یک نظام اقتصادی مبتنی بر استعدادهای ملی و پایدار بودند و در این ارتباط حرفهای فراوانی زده شد و طراحیهای فراوانی صورت گرفت، اما هرگز آن چه مد نظر این دلسوزان بود در صحنه عمل به وقوع نپیوست و مشکلات و نابسامانیهای اقتصادی و نبود رضایتمندی عمومی از وضع اقتصادی یکی از مسائل جاری کشور بوده است، و امروز نیز شرایط اقتصاد جهانی و تحولات سریع یک بار دیگر این ضرورت را در برابر ما قرار میدهد و بر آن تاکید میکند.
رئیسجمهور خطاب به حضار با بیان این که « شما به مسائل جهانی و داخلی آشنا هستید» گفت: اما من میخواهم یک یادآوری و یک اشاره داشته باشم که در دنیا چه خبر است.
وی گفت: اگر بخواهیم نظامات اقتصادی حاکم بر جهان را در چند کلمه توصیف کنیم شاید بتوان در سه جمله آن را گفت. نظام اقتصادی که نظام سلطه در جهان تدوین کرده از لحاظ مبانی نظری و روشهای اجرایی به گونهای است که اولا اقتصاد همه جهان را به یک کانون اصلی تصمیمگیری متکی میکند؛ چنان که از یک مرکز میتوان بر اقتصاد تمام ملتها اثرگذاری کرد.
احمدینژاد افزود: ویژگی دوم این است که اگر جایی ارزش افزوده به دست آید بخش قابل توجهی از آن به نقطه مرکزی انتقال داده میشود و آن نقطه مرکزی از آن سود میبرد. ویژگی دیگر این است که اگر خسارتی به آن نقطه مرکزی وارد شود، به سایر کشورها نیز منتقل میشود.
وی با بیان این که «وضعیتی که امروز در اقتصاد جهانی ایجاد شده، حاصل 70 تا 80 سال عملکرد اقتصادی این نظام است» گفت: امروز هم که نظام سلطه دچار خسارت و ضرر شده میخواهد این ضرر را از جیب دیگران جبران کند؛ چنان که بخشی از آن به صورت غیراداری از جیب ما میرود و به هر نسبتی که با نظام اقتصادی جهان در تعامل باشیم و در این رابطه قرار داشته باشیم، سودها به سمت آن نقطه مرکزی میرود و ضررها به ما منتقل میشود.
رئیسجمهور با بیان این که « نیازمند یک نظام اقتصادی مستقل هستیم که ویژگیهای انسانی و ارزشی خود را داشته باشد و بر پایه عدالت، احترام به کرامت انسانی و در خدمت تعالی انسان باشد و خود نقطه هدف نباشد» افزود: ما فکر میکنیم اقتصاد باید ابزاری در جهت تعالی جامعه بشری باشد. ما باید این نظام اقتصادی را تدوین کنیم و این یک آرزوی تاریخی برای ما و خیلیهاست؛ چنان که امروز که ناکارآمدی اقتصاد لیبرال آشکار شده است، بسیاری از افراد اظهارنظر و آرزوی تاریخی خود را بیان میکنند.
رییسجمهور با بیان این که« فکر میکنم باید در یک جلسه مستقل با حضور صاحبنظران، نظام اقتصادی لیبرال را نقد و بررسی کنیم» گفت: ما در این جلسه باید این نظام را مورد نقد جدی قرار دهیم و بعد از آن برای خودمان برنامهریزی کنیم.
احمدینژاد با تاکید بر این که طرح تحول اقتصادی بر اساس سند چشمانداز 20 ساله و قانون اجرای سیاستهای اصل 44 قانون اساسی تنظیم شده است، اظهار داشت: برای اجرای این طرح غیر از یک قسمت جزئی در ارتباط با بانک، مالیات و گمرک ما به قانون جدیدی نیاز نداشتیم و در قانونهای قبلی مثل حمل و نقل عمومی و تامین اجتماعی، همه نیازهای اصلی قانونی وجود دارد که البته این امر دو مفهوم دارد. مفهوم اول این است که دیگران نیز قبلا به این مسائل فکر کردهاند و به اجرای آن علاقهمند بودهاند و دوم این است که دولت در ادامه خواست درست دلسوزان حرکت میکند؛ البته از آنجا که مجلس محترم ابراز تمایل کرد در این طرح مشارکت کند و ما نیز این را میخواستیم، آنها از ما خواستند لایحهای داده شود تا بتوانند مجددا نظرات خود را دخالت دهند و ابراز کنند، ما نیز پذیرفتیم و لایحه دادیم که کار با هماهنگی لازم جلو رود، وگرنه با قوانین موجود نیز میتوان این کار را انجام داد؛ به ویژه در ارتباط با هدفمند شدن یارانهها.
رئیسجمهور بار دیگر با اشاره به وضعیت موجود در اقتصاد جهانی گفت: میدیدیم هر سیاستی را که دولتهای متوالی آمریکا به عنوان تاکتیک اقتصادی برای خود در نظر میگرفتند، عدهای به عنوان تئوری علمی تدوین و در واقع آن را به جهانیان عرضه میکردند و عدهای نیز در کشور ما از آن به عنوان تئوری علمی یاد و بر اساس آن اظهارنظر میکردند.
وی گفت: من معتقدم باید اقتصاد مبتنی بر استعدادهای ذاتی خودمان را تدوین کنیم و برای این امر از قالبهایی که در 100 تا 200 سال اخیر برای اقتصاد جهان تدوین شده، فاصله بگیریم و با نگاه جدید به اقتصاد در این عرصه حرکت کنیم .
رئیسجمهور افزود: برخی اتفاق رخداده در اقتصاد غرب را به ضرر ایران میبینند و میگویند تبعات منفی آن بر اقتصاد ایران خیلی بیشتر از اقتصاد غرب است. من از بیان چنین حرفهایی تعجب میکنم، در حالی که در پشت آنها هیچگونه سند و منطقی وجود ندارد. قضیه برعکس است؛ چنان که از آنجا که با هوشمندی اقتصاددانان و تصمیمگیران کشور، اقتصاد ما در اقتصاد جهانی هضم نشده، آثار منفی وضعیت موجود بر اقتصاد ما کمتر است و این مسالهای است که خیلی از افراد به آن اذعان کردهاند و حتی تحریمهای دشمنان به فضل الهی به نفع ما تمام شد، در حالی که اگر تمام درهای اقتصاد ما بر روی آنها باز بود و با آنها گره خورده بود، ما هم باید سهم بیشتری از این ضررها را تحمل میکردیم؛ چنان که این مساله را در برخی کشورهای همسایه شمالی و حتی شرقیمان مشاهده میکنیم.
رئیسجمهور همچنین گفت: متاسفانه صندوق پول و بانک جهانی از جیب ما برمیدارد و در واقع با جیب ما برخی خلاهایی را که در اقتصاد غرب به وجود آمده پر میکند.
احمدینژاد بار دیگر تاکید کرد که « قطعا ما در قضیهِ بحران مالی به وجود آمده جزو کشورهایی هستیم که کمترین آسیب را میبینیم و باید تمام تلاشمان را به کار بگیریم که این کمترین را هم به صفر برسانیم» و افزود: همانطور که گفتم ما باید اقتصاد مبتنی بر مبانی ملی داشته باشیم.
رئیسجمهور در ادامه سخنرانی خود در همایش ملی طرح تحول اقتصادی گفت: یک سوال جدی داریم. بعضی وقتها میشنویم ارزش یک بورس مثلا ده درصد سقوط میکند، مثلا ارزش بورسی 20 هزار میلیارد بوده، ولی ده درصد سقوط میکند. در این زمان این پرسش به وجود میآید که علت چیست و آیا این مقدار ارزش بورس ارزش واقعی بوده یا نه، در صورتی که میدانیم ارزش واقعی از بین نمیرود، پشت چیزی که یک دفعه چندین درصد بالا یا پایین برود، کالا یا سرمایه یا یک ارزش کاذب است؟ وقتی به یک واحد پول 5 واحد اضافه شود، آن چهار واحد از کجا اضافه شده است و بر اساس چه منطقی قدرت خرید در جامعه درست میشود؟ اثر آن کجاست؟ و سوالات بعدی که در این ارتباط ایجاد میشود.
وی افزود: ریشه پول یا ریشه قدرت خریدی که به وجود آمده نه سرمایه واقعی نه کار واقعی است، پس جنس آن از چیست؟ در صورتی که میبینیم با نوساناتی که در این ارتباط ایجاد میشود زندگی میلیونها و صدها میلیون نفر تحت تاثیر قرار میگیرد. ما فکر میکنیم این مساله کاذبی است و وجود خارجی ندارد، بلکه یک دروغ و سوءاستفاده از روابط مالی و پولی است و شما میدانید عمده رشد کاذبی که در این گونه مسائل به وجود میآید، سهم قدرتمندان اقتصادی میشود و پشتوانهِ سیاسی قرار میگیرد؛ در صورتی که ما معتقدیم باید به دنبال اقتصاد واقعی باشیم و بانک ما نیز درست عمل کند. باید قدرت خلق پول تحت یک قاعدهمندی مشخص قرار بگیرد و در واقع زمینه رشد عمومی جامعه و تولید را فراهم و در راستای برقراری عدالت حرکت کند.
احمدینژاد گفت: من نمیخواهم نظر قطعی بدهم ولی فکر میکنم ربایی که میگویند همین جاست که یک سرمایه یک دفعه چهار پنج برابر شده است، در حالی که پشتوانه ندارد؛ البته عدهای فکر میکنند ربا فقط در این است که مثلا 100 تومان بدهی و 150 تومان بگیری، این نیز رباست، اما یک مرحله ابتدایی و نازل از ربا.
رییسجمهور بار دیگر با بیان این که «نظام بانکی ما باید بر اساس قاعده درست حرکت کند» گفت: امروز در اقتصاد نمیتوان بدون بانک حرکت و کار کرد و در اقتصادی که ما اکنون داریم بانک همه کاره است.
وی در ادامه به طرح مثال دیگری پرداخت و گفت: مثلا در نظر بگیرید فردی از هر طریقی 100 میلیارد تومان از بانک میگیرد، 10 میلیارد تومان نیز از خود روی آن سرمایه میگذارد و دست به کار میزند که در مجموع میشود 110 میلیارد، ولی یکباره این 110 میلیارد به 300 میلیارد تومان افزایش پیدا میکند، حال 10 تا 15 درصد نیز به بانک سود میپردازد که مثلا حساب کنید 40 میلیارد را برگردانده، حال این مقدار اضافه یعنی 160 میلیارد از کجا آمده است؟
رئیسجمهور با بیان این که « ما معتقدیم عقد مشارکت یا مضاربه واقعی باشد» افزود: ما معتقدیم سهم واقعی ارزش افزوده باید گرفته شود و اگر این اتفاق نیفتد، عدهای به خاطر توانی که دارند ارزش افزوده بالایی کسب میکنند و حجم سرمایه را به حداقل ممکن میرسانند که این یک نوع ظلم است که باید درست شود.
احمدینژاد ادامه داد: بحث این است که اگر یک بانک سرمایهگذاری که کارش سرمایهگذاری است بیاید و حوزه کاری خود را به امور دیگر گسترش دهد و کارها را مخلوط کند، این امر باعث میشود اقتصاد ملی آسیب ببیند.
وی با بیان این که« ما معتقدیم عقود اسلامی باید کامل اجرا شود» اظهار کرد: اگر این عقود به صورت کامل اجرا شود ارزش افزوده کاذب ایجاد نمیشود و هر کس به حق خود میرسد، همچنین فاصلهی طبقاتی ایجاد نمیشود و در واقع رشد واقعی در کشور ایجاد میشود. در بورس نیز وضعیت این گونه است که اگر عدهای با سفتهبازی و بازی کاغذ ارزش مجازی ایجاد میکنند، وقتی این ارزش سقوط میکند، از جیب ناتوانان باید جبران شود.
رئیسجمهور همچنین گفت: ما هیچ باور نداریم که در اداره کشور باید کاملا از دیگران تبعیت کنیم، چه کسی گفته است اقتصاددانان آنها بهتر از اقتصاددانان ما اقتصاد را میفهمند، چرا باید سیاستهای اقتصادی دولتهای آمریکا تئوریزه شود و آن را عدهای به اسم علم به جهان عرضه کنند و ما نیز آن را بپذیریم؟
وی افزود: این حرف که میگویند بازار خود را تنظیم میکند یک دروغ بزرگ است و اکنون دروغ بودن این مساله آشکار شده و کسانی که این حرف را میزنند خودشان مجبور شدهاند در اقتصاد دخالت کنند و میبینیم که چه دخالتهایی صورت گرفت.
رئیسجمهور ادامه داد: نمیشود بگوییم بازار خود را تنظیم میکند. باید این بازار را تنظیم کرد و دخالت نیز لازم است؛ البته این دخالت به معنی تصدیگری نیست.
وی همچنین گفت که یک بحث این موضوع مساله یارانههاست و دولت باید بداند یارانهها را به چه دستگاههایی میدهد و با چه هدفی باید آن را هدفمند و اجرا کند.
رئیسجمهور افزود: ناله بلند است که دلارهای نفتی صرف هزینههای جاری میشود. این حرف درستی است ولی باید چطور یک جایگزین برای این مساله پیدا کرد، ما همه نالهمان بلند است که مازاد خرید نفتی توسط بانک مرکزی پایه پولی را بالا میبرد و تورم حاکم میکند که این به ضرر اقتصاد است و باید کنترل شود. حال چگونه باید کنترل کرد؟ من معتقدم یکی از راههای این مساله هدفمند شدن یارانههاست. همه میگویند هزینه مدیریت دولت باید از منابع مالیاتی تامین شود. ما مالیات از کجا بگیریم، بخشی از این مالیات از انرژی است و در دنیا نیز مرسوم است که مثلا بنزین 700 تومانی را 2000 هزار تومان به خاطر مالیات میفروشند، ولی { آن مالیات} توزیع مجدد در جامعه میشود.
وی گفت: اگر حتی قیمت سوخت صفر شود باید مالیات آن را گرفت؛ چرا که آن بازتولید میشود.
رئیسجمهور « همچنین با بیان این که در ارتباط با یارانهها لایحهای تنظیم شده و که بر هدفمندکردن یارانهها تمرکز دارد» گفت: در ارتباط با بانکها نیز کارهای آن در مسیر است و البته برخی از کارها زمانبر که انشاءالله با کمک مدیران بانکی انجام میشود.
وی افزود: تغییرات جزئی در قانون بانکداری نیز لازم داریم که لایحه آن را خواهیم داد .
احمدینژاد ادامه داد: ولی آن چه اکنون اثر مستقیم دارد و تحولآفرین فوری است، هدفمند کردن یارانههاست که لایحه آن تنظیم شده است. ما میخواهیم یک کار جامع در این ارتباط انجام دهیم.
وی همچنین بار دیگر با اشاره به بحران اقتصادی مالی در دنیا گفت: برخی طوری صحبت میکنند که گویی ما باید به خاطر بحران اقتصادی دنیا گریه و زاری کنیم؛ البته از اینکه مردم در این کشورها تحت فشار هستند ناراحت هستیم. ما مسلمانیم و هر انسانی در هر کجای جهان بدون دخالت خود در سختی قرار گیرد، ناراحت میشویم، اما از این که یک نظام ظالمانه غیرانسانی به پایان راه میرسد نباید ناراحت شد. برخی جوری حرف میزنند که گویی ما باید به خاطر آن که آنها زمین خوردهاند گریه کنیم و عزا بگیریم؛ چرا ما باید عزا بگیریم؟.
رئیسجمهور همچنین با بیان این که «برخی در مورد واردات در کشور آمارهای غلط میدهند» گفت: چندی پیش عدهای اعلام کرده بودند میزان واردات ما 95 میلیارد دلار است، در حالی که من از آقای حسینی وزیر اقتصاد پرسیدم و ایشان گفتند تا آخر مهرماه 33 میلیارد دلار بوده؛ البته نمیخواهم بگویم این میزان خوب است، ولی آمار غلط میدهند.
وی با بیان این که «نزدیک به 15 میلیارد دلار نیز صادرات داشتهایم» اظهار داشت: ما باید تمام تلاشمان را به کار گیریم که میزان صادراتمان به وارداتمان نزدیکتر و با هم برابر و حتی بیشتر شود، ولی شما میدانید که بخشی مهمی از اقتصاد مبادلات است؛ یعنی صادرات و واردات .
وی گفت: عدهای به گونهای مساله را مطرح میکنند که انگار واردات گناه کبیره است، البته ما تاکید داریم که صادرات با واردات ما برابر شود و حتی صادرات ما بیشتر از واردات شود، ولی واردات گناه کبیره نیست .
رئیسجمهور با طرح این پرسش که « آیا این چیز خوبی است که نفس و اصل سرمایه خود را بفروشیم» افزود: ما نه باید ارزش افزوده و تولید خود را بفروشیم نه منابع اولیهمان را .
احمدینژاد در ادامه با بیان این که « اگر طرح تحول اقتصادی را اجرا و یارانهها را هدفمند کنیم برخی هزینههای دولت برگرداننده و وابستگی دولت به نفت کمتر میشود» گفت: من فکر میکنم بهترین فرصت تاریخی برای اجرای طرح تحول اقتصادی اکنون است. دشمنان سعی کردند با تحریم به ما آسیب برسانند ولی دیدیم که نتواستند کاری بکنند و به جایی برسند. از طرف دیگر قیمتهای جهانی رو به پایینآمدن است و ما باید این طرح را در هنگامی اجرا کنیم که سیر نزولی قیمتها باشد، نه سیر صعودی و اکنون ما شاهد سیر سقوط قیمتها هستیم.
دکتر احمدینژاد در ادامه با بیان این که « برخی با هر نوع نوآوری و کار تحولی مخالف هستند» افزود: این افراد راه حلی ارائه نمیدهند و بعضا نیز از کارها ایراد میگیرد. مثلا به عدهای میگوییم این طرح را اجرا کنید، آنها میگویند بله لازم است اجرا شود. بعد میگوییم اگر این طرح فلان ایراد را دارد، برای ایراد راه حل ارائه دهید، ولی سکوت میکنند.
رئیسجمهور با بیان این که «ما باید بدانیم جامعه متوقف نمیشود» اظهار داشت: یک فرصت تاریخی در اختیار ماست که بنیه اقتصادی کشور را تقویت و زمینه رشد واقعی را برقرار کنیم و به دنیا الگو بدهیم. چه کسی گفته است ما نمیتوانیم الگوی اقتصادی بدهیم ؟ چرا برخی فکر میکنند همه چیز باید از آن طرف بیاید و ما اجرا کنیم.
وی همچنین با بیان این که « امروز تقاضاهای دنیا از ما روزافزون است» اظهار داشت: تنها کشوری که قدرت ارائه الگوی جدید اقتصادی به دنیا را دارد ایران است. به خاطر این که بقیه کشورها فاقد نظریههای مستحکم برای این اقدام هستند.
وی گفت: ما اندیشههای اسلامی در اختیار داریم که قدرت دریافتهای جدید و پاسخگویی به نیاز زمان در آن هست، مبانی مستحکمی نیز دارد، ولی شرط آن این است که این اندیشهها را بالفعل و آن را جاری کنیم.
وی گفت: اقتصاددانان ما باید وارد این عرصه شوند و نظر بدهند تا بتوانیم این اندیشهها را بالفعل کنیم.
رئیسجمهور با تاکید بر این که با اجرای طرح تحول اقتصادی میتوانیم هزینههای دولت از نفت و وابستگی دولت به آن را کاهش دهیم، گفت: در واقع میتوانیم ریشه تورم را بخشکانیم و بازتولید عادلانه در جامعه داشته باشیم. نباید از این که میخواهیم یک اقدام بزرگ در اقتصاد و اقتصاد جهانی انجام دهیم بترسیم .
وی گفت: با درستکردن ظاهر مشکلی حل نمیشود و اصلاحات ریشهای لازم است و باید زودتر اجرا شود. ای کاش این اتفاق ده تا 20 سال قبل و زمان دفاع مقدس صورت میگرفت؛ چرا که کار راحتتر صورت میگرفت. ما امروز چند دهه است که حسرت این مساله را میخوریم و اکنون باید کار کنیم تا دیگر حسرت نخوریم. کشور ما منابع عظیمی دارد که باید از آن استفاده و مشکلات را برطرف کنیم.
رئیسجمهور بار دیگر تاکید کرد: ما باید الگوی اقتصادی خودمان را طراحی کنیم و من از همه در این ارتباط دعوت میکنم.
وی با بیان اینکه « این طرح با نگاه اقتصاد درونزا و پایدار و رفع موانع پایدار رشد اقتصادی طراحی شده است» گفت: پیشاپیش از همهی کسانی که برای تعالی این سرزمین و رفع مشکلات و طراحیهای نو بدون آسیبهای اقتصاد لیبرال و مادی تلاش میکنند صمیمانه تشکر میکنم.
پیش از سخنان رئیسجمهور سخنگوی کارگروه تحولات اقتصادی به ارائه گزارشی پرداخت و بعد از سخنان رییسجمهور نیز وزیر اقتصاد سخنرانی کرد.