و اگر از پژوهش گسترده دکتر «محمد جوادی‌‌پور» در کتاب «نمدمالی در ایران» صرف‌نظر کنیم با جرات می‌توانیم بگوییم این هنر به کلی ناشناخته و مهجور مانده است و هیچ منبع علمی مستندی در زمینه شناخت آن وجود ندارد.
اما داستان انتشار کتاب «نمدمالی در ایران» بعد از وقفه‌ای حدودا 30 ساله- به قول دکتر جوادی پور- خود یک کتاب مستقل است که باید در وقتی دیگر به آن پرداخت و امیدوار بود حالا که با ورود الیاف مصنوعی و رنگ‌های جوهری، دیگر چیزی از هنر طبیعی نمدمالی در ایران نمانده است، دست کم این پژوهش در میان جامعه هنری ایران مورد توجه قرار بگیرد.
- آقای جوادی پور، چه شد که به سراغ پژوهش روی هنر- صنعت مهجوری مثل نمد رفتید و اساسا کار نگارش این کتاب از چه وقت آغاز شد و چه مدت طول کشید؟
در سال 1323 مسافرتی به گرگان و نواحی اطراف آن داشتم و در آنجا با نمدهای فوق العاده زیبا و منحصر به فردی مواجه شدم که در «پهلوی دژ» بافته می‌شد و چون دیدم که این نمدها در جایی معرفی نشده است، این موضوع را به‌عنوان یک طرح پژوهشی به دانشگاه تهران و مدیران وقت امور پژوهشی آن پیشنهاد دادم و خوشبختانه آنها هم آن را قبول کردند و من حدود 4 سال روی آن وقت گذاشتم و با مسافرت‌های پی‌در‌پی به گرگان به تهیه عکس و اسلاید از نمدهای آنجا پرداختم و طرح را کامل کردم.
نسخه اولیه آن هم همان زمان به‌صورت ناقص در دانشگاه تهران منتشر شد اما من در سال 1354 برای استفاده از یک فرصت مطالعاتی به آمریکا رفتم و تصور می‌کردم که در نبود من این کار پی گرفته خواهد شد درصورتی که وقتی در سال 58 بازنشسته شدم و به ایران بازگشتم، متوجه شدم متأسفانه کار چاپ کتاب متوقف مانده است.
این بود که کتاب را از دانشگاه پس گرفتم و به اداره هنرهای سنتی بردم که مدتی هم آنجا معطل ماند و باز هم منتشر نشد. جالب این‌جاست که کتاب در این سال‌ها به‌مدت 20 سال گم شد و نه اداره هنرهای سنتی و نه دانشگاه هیچ کدام قبول نمی‌کردند که کتاب نزد آنهاست.
- چرا برای این پژوهش نمدهای ناحیه گرگان و دشت گرگان را انتخاب کردید؟ مگر این نمدها چه ویژگی منحصر به فردی دارند که نمدهای نواحی دیگر فاقد آن هستند؟
انتخاب این منطقه چندین و چند دلیل داشت؛ اول اینکه من سال‌ها در گرگان جایگاهی برای سکونت داشتم و به همین دلیل با جغرافیا و فرهنگ آن منطقه به خوبی آشنا بودم و دوم به‌دلیل سطح بالای ساخت نمدهای آنجا بود. نمدهای ناحیه گرگان علاوه بر جنبه کاربردی شان آثار هنری طراز اولی هم به شمار می‌آیند. نمدهای سایر نقاط ایران یک رنگ، ساده و صرفا کاربردی هستند اما در دشت گرگان نمدهایی ساخته می‌شود که طراحی و حالتی نقاشی وار دارند و همین‌ها به آن نمدها ویژگی ممتازی بخشیده است.
- زمانی که شما مشغول تحقیق روی نمد شدید منبع مکتوبی هم در این زمینه وجود داشت؟
خیر! در واقع این کتاب اولین و تنها منبع در زمینه نمد است و من برای تحقیق به جز صحبت‌های شفاهی عشایر ترکمن و اهالی دشت گرگان منبع دیگری در اختیار نداشتم اما نقش‌های نمدها با من حرف می‌زدند و پرده از رازشان برمی‌داشتند.
