به گزارش همشهری آنلاین، مقام‌های واشنگتن در روزهای اخیر با تمرکز بر راهبرد «مقصرنمایی ایران» از اجرای تعهدات برجامی خود طفره می‌روند و صرفا از ایران می‌خواهند تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را اجرا کند. این درحالی است که رفع مؤثر تحریم‌ها همچنان به‌عنوان اصلی‌ترین موضوع، در دستور کار مذاکرات قرار دارد و روند گفت‌وگوهای اخیر در دوحه نشان داد واشنگتن قصد دست برداشتن از طناب پوسیده تحریم‌ها را ندارد.
ادامه راهبرد شکست‌خورده ترامپ در دولت بایدن
وزارت خزانه‌داری آمریکا در روزهای اخیر اعلام کرد که «شبکه‌ای از افراد و شرکت‌ها را که از شرکت‌های صوری واقع در حوزه خلیج‌فارس برای تسهیل انتقال و فروش محصولات شرکت‌های ایران به ارزش صدها میلیون دلار به شرق آسیا استفاده می‌کنند»، تحریم کرده‌است. بر این اساس ۲ شخص، ۱۳ نهاد و ۲ شناور در این راستا، در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند؛ موضوعی که نشان‌دهنده عمق تناقض‌های آمریکا در قبال جمهوری‌اسلامی ایران است.
وزیر امورخارجه آمریکا اما کوشید با طرح ادعاهای واهی، تناقض‌های موجود در اعمال تحریم‌های جدید ازسوی واشنگتن را توجیه کند. برهمین اساس هم بود که در این‌باره ادعا کرد که «آمریکا در دنبال‌کردن مسیر دیپلماسی هدفمند درجهت حصول توافق متقابل با هدف اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک استوار بوده است. این ایران است که تا بدین روز در نشان‌دادن تعهدی مشابه به این مسیر ناتوان بوده‌است.» آنتونی بلینکن در عین حال عنوان کرد که «اگر تغییری در مسیر ایران انجام نشود، به استفاده از اختیارات تحریمی خود برای هدف قراردادن صادرات نفت، محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ادامه خواهیم داد.» برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی نیز در این زمینه گفت: درحالی‌که آمریکا به دستیابی به توافق با ایران جهت بازگشت دوجانبه به برنامه جامع اقدام مشترک متعهد است، ما به استفاده از اختیارات خود برای اعمال تحریم علیه نفت و محصولات پتروشیمی ایران ادامه خواهیم داد.
عدم‌تصمیم‌گیری عاقلانه در واشنگتن
این در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند تحریم‌های اخیر اقدامی صرفا «نمادین» برای توجیه ناتوانی واشنگتن در مواجهه با جمهوری‌اسلامی به‌حساب می‌آید و در شرایط کنونی دست این کشور در اتخاذ راهبردهای بازدارنده در برابر ایران خالی‌تر از قبل شده‌است. بر این اساس گفته می‌شود چابکی ایران در دور زدن تحریم‌ها و بحران انرژی در اروپا ۲ دلیل بی‌تاثیر شدن تحریم‌های جدید آمریکا به حساب می‌آید. یک کارشناس مسائل بین‌الملل دراین باره با بیان اینکه رویکرد تحریمی آمریکا در برابر ایران موضوع تازه‌ای نیست، در گفت‌وگو با همشهری گفت: آمریکایی‌ها، برخلاف آنچه ما تصور می‌کنیم، اساسا بر مبنای یک روش عاقلانه و منطقی به تجزیه و تحلیل مسائل نمی‌پردازند.
سعدالله زارعی گفت: در بسیاری از عرصه‌ها می‌توان مشاهده کرد که اصولا بخش زیادی از اقدام‌هایی که آمریکایی‌ها انجام می‌دهند، به‌دور از محاسبات منطقی و یک تفکر درست است و در این زمینه برخلاف آنچه برخی گمان می‌کنند، از الگوی عاقلانه‌ای پیروی نمی‌کنند. نحوه مواجهه آنها با جمهوری‌اسلامی را می‌توان به‌عنوان نمونه بارزی از چنین رویکردی درنظر گرفت.
وی با بیان اینکه در انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا نیز می‌توان رویکرد غیرمنطقی به تحولات سیاسی در بطن جامعه آمریکا را مشاهده کرد، افزود: با نگاهی به انتخاب بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این سؤال پیش می‌آید که اساسا این انتخاب از چه پشتوانه منطقی و استدلالی برخوردار بوده‌است؟ از کسی که در قامت رئیس‌جمهور به‌اصطلاح ابرقدرت، چرت زدن‌ها و حواس‌پرتی‌هایش به سوژه داغ رسانه‌های دنیا تبدیل شده‌است، تا چه میزان می‌توان انتظار تصمیم‌گیری عاقلانه را در مواجهه با ایران داشت؟
درس نگرفتن واشنگتن از سرنوشت تحریم‌ها
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به رویکرد واشنگتن در قبال ایران و استفاده مستمر از اهرم تحریم‌ها علیه جمهوری‌اسلامی ادامه داد: در موضوع تحریم‌ها با این نکته مواجه هستیم که اگر آمریکایی‌ها اهل تفکر و استدلال بودند، باید با نگاهی موشکافانه، سرنوشت تحریم‌هایی که تاکنون علیه ایران اعمال کرده‌اند را مورد بررسی قرار می‌دادند. زارعی عنوان کرد: آمریکا بدون توجه به سرنوشت تحریم‌هایی که حداقل در ۲۰ سال اخیر علیه ایران وضع کرده، همچنان در این مسیر گام برمی‌دارد؛ موضوعی که نشان می‌دهد آنها چنین راهبردهایی را بدون تجزیه و تحلیل نتایج و پیامدهای آن، علیه جمهوری‌اسلامی وضع می‌کنند. وی با بیان اینکه با وضع دور جدید تحریم‌های واشنگتن علیه تهران طی سال‌های اخیر، ایران بیش‌از گذشته از آمریکا فاصله گرفته است، تأکید کرد: آمریکایی‌ها در اعمال تحریم‌ها برای مواجهه با قدرت فزاینده جمهوری‌اسلامی، این موضوع را مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار نمی‌دهند که با وجود اعمال تحریم‌های گسترده، ایران همواره به مسیر خود ادامه داده و از موقعیت بهتری برخوردار شده‌است.
زارعی با بیان اینکه اکنون جمهوری‌اسلامی در یک «سوپر موقعیت» به‌سر می‌برد، گفت: آمریکایی‌ها بعد از استفاده مکرر از حربه ناکارآمد تحریم‌ها، اکنون اعتراف می‌کنند که گزینه جدید و کارآمدی برای مواجهه با ایران ندارند و همچنان از گزینه سنتی تحریم، که کپی گرفته شده از نسخه‌های قدیمی و شکست‌خورده است، استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به راهبردهای دنیس راس، یکی از مشاوران سیاست‌خارجی باراک اوباما، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا برای مقابله با جمهوری‌اسلامی مبنی بر اینکه «برای اینکه بتوان به دیپلماسی با ایران شانس داد، باید در تهران ترس ایجاد کرد»، گفت: ایران از این تحریم‌ها نمی‌ترسد و چنین گزینه‌های ناکارآمدی نمی‌تواند جمهوری‌اسلامی را از رسیدن به اهدافش بازدارد.
اقدامی از سر استیصال
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: باید خطاب به آمریکایی‌ها گفت که اگر گزینه جدیدی دارید، رو کنید، اما اگر ندارید، حداقل راهبردهای خود را براساس منافع‌تان تجزیه و تحلیل کنید و سود و زیان آن را بسنجید. تجربه تحریم ایران در سال‌های گذشته نشان می‌دهد واشنگتن از این راهبرد برای مقابله با تهران نتیجه‌ای جز شکست به‌دست نمی‌آورد.
زارعی با بیان اینکه باید از بایدن پرسید که هدف از اعمال تحریم‌ها علیه ایران دستیابی به چه نتایجی است، ادامه داد: اگر آمریکایی‌ها می‌خواهند با اعمال تحریم یک اتفاق سیاسی را در ایران رقم بزنند، باید ببینند که نتیجه آن رفتن یک دولت متمایل به غرب و روی‌کارآمدن دولتی انقلابی و جهادی بوده‌است. وی افزود: ازسوی دیگر آنها اگر از فراخور اعمال تحریم‌ها، قصد تحت‌فشار قرار دادن اقتصاد جمهوری‌اسلامی را دارند، اکنون مشاهده می‌کنند که ایران ۱۴۰۱ قوی‌تر از ایران سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ شمسی است که دور جدید تحریم‌ها علیه کشورمان کلید خورد.
زارعی اضافه کرد: در مجموع معتقدم تحریم‌های آمریکا علیه ایران اقدامی صرفا از سر استیصال است و واشنگتن به‌دلیل نداشتن گزینه‌های مؤثر، به رویکرد سنتی و ناکارآمد تحریم‌ها روی آورده‌است. این موضوع نشان می‌دهد آنها «حرف» جدیدی برای گفتن ندارند؛ بنابراین «رویکرد» جدیدی هم نمی‌توانند اتخاذ کنند. با توجه به این فرایند «نتیجه» هم برای آنها مثبت نخواهد بود.
لفاظی‌های ضدایرانی بایدن
رئیس‌جمهور آمریکا با انتشار یک یادداشت در «واشنگتن‌پست» اعلام کرد، تا زمانی که ایران به توافق هسته‌ای برجام برنگردد، فشار اقتصادی و دیپلماتیک واشنگتن ادامه می‌یابد. جو بایدن در این یادداشت به تشریح چرایی سفر خود به عربستان سعودی پرداخته و در آن علیه ایران لفاظی کرده‌است. او نوشت: «پس از اینکه سلف من (ترامپ) از توافق هسته‌ای که داشت کار می‌کرد، عدول کرد، ایران قانونی را تصویب کرد که گسترش سریع برنامه هسته‌ای خود را الزامی می‌کرد. سپس، زمانی که دولت قبل (ترامپ) در شورای امنیت سازمان ملل به‌دنبال محکوم‌کردن ایران به‌دلیل این اقدام بود، ایالات متحده خود را منزوی و تنها دید.» بایدن در بخش دیگری از این یادداشت ادامه داده‌است: «در رابطه با ایران، ما با متحدان و شرکای خود در اروپا و سراسر جهان متحد شدیم تا انزوای خود را از بین ببریم. اکنون این ایران است که منزوی شده‌است تا زمانی که به توافق هسته‌ای بازگردد. ماه گذشته، بیش از ۳۰کشور به ما پیوستند تا عدم‌همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای گذشته‌اش را محکوم کنند. دولت من به افزایش فشار دیپلماتیک و اقتصادی ادامه خواهد داد تا زمانی که ایران آماده بازگشت به پایبندی به توافق هسته‌ای۲۰۱۵ (برجام) باشد؛ همانطور که من همچنان آماده انجام این کار هستم.»
نظر شما