همشهری آنلاین - مجیدجباری: کرایه‌های بی‌ضابطه دو تاکسی اینترنتی داد مردم را در آورده‌ است. دو شرکتی که از ابتدا آهسته آهسته و خزنده، نظر مردم را با قیمت‌های معقول جلب و رقبای خود را از میدان به در کردند، حالا در فصل برداشت‌شان از شرایط موجود در بازار انحصاری نهایت بهره را می‌برند و نظارت هیچ سازمان و نهادی بر سیستم نرخ گذاری‌شان را  برنمی‌تابند.

آش افزایش قیمت‌ها در ظرف پنج ماه آنقدر شور شده است که اخیرا مجبور شده‌اند که در همان اپلیکیشن توضیحاتی را به مسافران بدهند که برای کمتر کسی قابل پذیرش است. 

تاکسی تلفنی‌ها را از میدان به در کردند

کاربر یکی از این دو تاکسی اینترنتی درباره افزایش لجام گسیخته کرایه‌ها به ویژه در روزهای اخیر به همشهری آنلاین می‌گوید: « از اواخر سال گذشته تاکسی‌های اینترنی دیگر به صرفه نیستند؛ به بهانه‌های مختلف مثل «افزایش تقاضا»، «ساعات پیک» و «بارندگی و ترافیک» تا جایی که بتوانند از مسافران کرایه می‌گیرند و تقریبا ماهی یک بار نرخ‌های خود را افزایش می‌دهند.»

زهرا عظیمی با بیان اینکه به دلیل شغلم مجبورم روزی دو سه بار از اسنپ و تپسی استفاده کنم، می‌گوید: «اوایل کار تا سال گذشته سفرهای شهری با این دو شرکت به صرفه بود اما الان چند ماهی است که علاوه بر افزایش کرایه سالانه، با شیوه‌های مختلف کرایه‌های چندین برابر می‌گیرند. قبلا که تاکسی تلفنی‌ها فعال بودند، کرایه‌هایشان ضابطه و قانون داشت و آژانس‌های معروف که برای جیب مردم کیسه ندوخته بودند، معمولا کرایه یکسانی در مسیرهای مشابه می‌گرفتند، اما حالا این تاکسی‌ها به جز گران کردن ماهانه و سالانه نرخ‌هایشان از همه شرایط سوء‌استفاده می‌کنند و  تا اتفاقی می‌افتد کرایه هارا بالا می‌برند. تقریبا دو سالی می‌شود که همه تاکسی تلفنی‌هایی که قبلا با آن ها سفر می کردم، یا کسب وکارشان را جمع کرده‌ و یا شغل شان را  به بنگاه معاملاتی املاک و فروشگاه تغییر داده‌اند.»

هماهنگی دو شرکت برای انحصار در حمل‌ونقل شهری

الهام پاینده شهروند دیگری است که معمولا در هفته بیشتر از ۴، ۵ بار از تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کند. او هم از گران شدن نرخ‌های این تاکسی‌ها گلایه دارد و می‌گوید: «مسیر دائمی و کوتاهی(حدودا یک کیلومتر)  که تا هفته پیش  ۱۰، ۱۲ هزارتومان بود، حالا با افزایش چند صد درصدی به ۲۷، ۲۸ هزار تومان رسیده، خودشان هم می‌دانند که چقدر آش شور است، زیرش توضیح نوشته‌اند که افزایش هزینه سفر نسبت به سقف تعرفه تاکسی تلفنی است و هزینه سفر به طور موقت از سقف تعرفه شورای شهر بیشتر شده! چرا باید برای مسیری که کمتر از دو دقیقه و زیر ۳۰۰ متر است و هیچ ترافیک و چراغ قرمزی ندارد و تا هفته قبل ۱۱ هزار تومن بود، حالا ۲۸ هزار تومن داد؟ براساس کدام منطق؟»

مرتضی بهنام‌فر یکی دیگر از کاربران این دو شرکت است. او هم با انتقاد از «سوء استفاده» این دو شرکت از مسافرانشان می‌گوید: «نزدیک ۱۰ سال است که مشتری دائم یکی از این دو شرکت هستم. تا سال قبل کرایه‌ها در شرایط معمولی تقریبا مناسب بود اما الان ۸، ۹ ماهی می شود که کرایه‌ها بیشتر از ۷۰، ۸۰ درصد افزایش یافته است. قبلا به خاطر استفاده دائم از این شرکت تخفیف‌هایی به مسافرانشان می‌دادند اما نزدیک به ۵، ۶ ماهی است که نه تنها تخفیف‌ها برداشته شده، بلکه به شیوه‌های مختلف نرخ‌ها را زیاد می‌کنند. جالب اینکه هر دو شرکت هم با هم هماهنگ هستند و با ایجاد انحصار در بازار حمل و نقل هر اندازه که بتوانند نرخ تعیین می کنند.»

برای افزایش نرخ از شورا مایه می‌گذارند

او می افزاید: «فکر می‌کنم خودشان هم می‌دانند کرایه‌هایشان بی حساب و کتاب گران شده؛ جالب اینکه در محله ما که در هیچ ساعتی از روز در پیک ترافیک و شلوغی شهر قرار ندارد، کرایه مسیری کوتاه از محله‌ای به محله همجوار تا حدود دو سه برابر افزایش داشته است، آن هم برای خودروهایی که اغلب فرسوده هستند و حتی کولر نمی‌گیرند. حدودا دو روز پیش کرایه مسیر همیشگی‌ام ۱۵ هزار توامان گران‌تر شده بود و کنار کرایه درج شده در اپلیکیشن، پیام «افزایش هزینه سفر نسبت به سقف تاکسی تلفنی» درج شده بود. در حالی که این مسیر معمولا با یکی دو هزار تومان کمتر و بیشتر هیچ‌وقت این اندازه گران نمی‌شد. عجیب تر اینکه در توضیح بیشتر پیام افزایش کرایه، این جمله نظرم راجلب کرد: «به دلیل بالارفتن تقاضا، هزینه این سفر به طور موقت از سقف تعرفه شورای شهر برای تاکسی تلفنی بیشتر است.» این شهروندن تهرانی اضافه می کند: «جالب اینجاست که هنگام افزایش کرایه، از شورای شهر مایه می‌گذارند اما تا آنجا که خبر دارم، این دو شرکت تابع قوانین نرخ گذاری شورای شهر نیستند. اصلا نمی‌دانم کدام سازمان و نهاد بر عملکرد آنها نظارت دارد که انقدر خودسرانه عمل می کنند؟»

ترفندهایی برای افزایش کرایه

خانم میانسالی که خود را «س. امانی» و معلم معرفی می‌کند، از گران شدن کرایه‌ها شاکی است. او می‌گوید «معمولا در هفته دو سه بار برای خرید خانه تاکسی اینترنتی می گیرم. چهارشنبه هفته گذشته اما افزایش دو برابری نرخ متعجبم کرد. در کنار افزایش کرایه، پیام‌هایی  درج شده بود که به نظرم اصلا منطقی به نظر نمی‌رسید. قبلا هم اتفاق افتاده بود که مثلا در روز بارانی قیمت ها چند درصدی افزایش موقتی داشته باشد اما این بار فرق می‌کرد.»

این خانم درباره شیوه‌های مختلف این شرکت‌ها برای دریافت کرایه بیشتر از مسافران می‌گوید: «یکی از ترفندهایی که به روند عادی تبدیل شده، ترفندی است که به گمانم شرکت‌ها برای مواقع ضروری پیش‌بینی کرده‌اند؛ اما بعضی راننده‌ها از این تبصره موقتی در بیشتر مواقع استفاده می‌کنند. مثلا برای جابجایی از یک محل به مقصد کرایه ۲۵ هزارتوان درج می‌شود اما رانندها این درخواست را قبول نمی‌کنند تا مسافران، گزینه «عجله‌ دارم» و افزایش ۲۰، ۳۰ درصدی کرایه را بزنند. به نظرم این کارها سوءاستفاده است و اعتماد مسافران را از بین می‌برد. این انحصار باید بشکند و تاکسی‌های دیگر هم غیر از اسنپ و تپسی وارد شوند تا این اتفاقات پیش نیاید.»

صدای شورای شهر درآمده‌ است

قیمت‌های غیرمنطقی تاکسی‌های اینترنتی، مسئله امروز و دیروز نیست و مدت‌هاست برخی مسئولان دستگاه‌ها و نمایندگان مردم در نهادهای نظارتی مثل شورای شهر در این باره تذکر می دهند و خواستار نظارت جدی بر سیستم نرخ گذاری  و نحوه فعالیت این شرکت‌ها هستند. اعضای شورای شهر تهران هم بارها در صحن علنی شورا در این باره تذکر داده‌اند.

سوده نجفی عضو هیت رئیسه شورای شهر تهران در هفتاد و یکمین جلسه پارلمان محلی پایتخت در خصوص نرخ کرایه «اسنپ» گفت: با افزایش بی‌رویه کرایه این تاکسی اینترنتی مواجه هستیم که هیچ نظارتی روی این امر صورت نگرفته و مشخص نیست براساس چه معیاری افزایش قیمت‌ها صورت گرفته است؟

میثم مظفر عضو شورای شهر تهران هم در همین جلسه علنی شورای شهر با اشاره به خلاء قانونی در زمینه قیمت‌گذاری بر نرخ تاکسی‌های اینترنتی گفته بود: «تعرفه تاکسی‌های اینترنتی هم باید مثل تاکسیرانی در شورای اسلامی شهر تهران بررسی و تصویب شود. متولی حمل ونقل در شهر تهران شهرداری و سیاستگذار آن شورای شهر به عنوان نماینده مردم است و انتظار داریم که وزارت کشور استانداری و فرمانداری نسبت به تعریف گذاری از طریق شورای شهر توجه جدی داشته باشند و حتما لازم است که کار به مدیریت شهری واگذار شود.»

مهدی اقراریان دیگر عضو شورای شهر تهران هم در خصوص افزایش غیرمنطقی نرخ کرایه تاکسی‌های اینترنتی در جلسه شورا تذکر داده و بر ضرورت نظارت بر این شرکت‌ها تاکید کرده و خواستار ورود شهرداری به این موضوع شده بود.

بی‌میلی نهادهای اجرایی ملی 

سیدجعفر هاشمی تشکری، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران نیز کمتر از یک ماه پیش در گفت و گو با همشهری آنلاین با انتقاد از «لجام‌گسیختگی فعالیت تاکسی‌های اینترنتی» از ورود مدیریت شهری بر سیستم نرخ گذاری و فعالیت این تاکسی‌ها تا پیش از پایان سال خبرداد و گفت: «امیدوارم سال جاری سال خوبی برای نظارت جدی بر عملکرد تاکسی‌های اینترنتی باشد، مجموعه مدیریت‌ شهری به قطع پیگیر نظارت بر عملکرد و نظام نرخ‌گذاری تاکسی‌های اینترنتی است و در صورت بی‌میلی شهرداری، شورای‌ شهر برای احقاق حق شهروندان راساً به این موضوع ورود می‌کند.»

بیشتر بخوانید:

• لجام‌گسیختگی فعالیت تاکسی‌های اینترنتی | شهرداری اگر نظارت نکند، شورا وارد می‌شود

• صدای شهروندان درآمد؛ بحران نظارت بر نرخ کرایه تاکسی‌های اینترنتی | کارشناس اقتصاد شهری: باید منفعت مسافران و استارتاپ‌ها همزمان دیده شود

• نرخ بالای تاکسی‌های اینترنتی صدای مردم را درآورد | کلید نظارت بر نرخ‌ اسنپ و تپسی دست کیست؟

• ​​تذکر پیاپی اعضای شورای شهر نسبت به گرانی کرایه تاکسی | شهرداری برای نظارت وارد شود