گزارشی که این شورا امسال منتشر کردهاست، گزارشی متفاوت و نگرانکننده برای آمریکاست. در این گزارش در کنار ابراز نگرانی درباره محدود شدن منابع مورد استفاده برای بشر، مانند آب و انرژی، پیشبینی شده که کشورهای تولیدکننده نفت و گاز در کنار اقتصادهای به سرعت در حال توسعهای مانند هند، برزیل و چین، آینده دنیا را در دست دارند.
گزارش جدید با نام مسیر جهان در سال 2025 و با شعار یک جهان تغییر یافته منتشر شدهاست. این گزارش پیش از هر چیز برای باراک اوباما، رئیسجمهور منتخب آمریکا نگرانکننده است و خوشامدگویی خوبی برای او در آستانه مراسم تحلیفش در 20 ژانویه نخواهد بود.
در گزارش شورای ملی اطلاعات آمریکا، آیندهای تاریک برای آمریکا پیشبینی شده و نکته جالب آن این است که بسیاری از پیشبینیهای این گزارش مربوط به سال 2025 است؛ سالی که در آن نه اوباما و نه هیچیک از رهبران کنونی آمریکا در قدرت نخواهند بود. این شورا هر 4 سال یک بار چنین گزارشی را تهیه و منتشر میکند. از سال 1997، این چهارمین گزارش شورای ملی اطلاعات آمریکا درباره پیشبینی آینده جهان است.
این گزارش اما از نظر دورنمای ناامیدکنندهای که دست کم برای آینده آمریکا ترسیم میکند، در میان گزارشهای گذشته منحصر به فرد است.در این گزارش اخبار خوبی برای روسیه آمده است. خبر ناامیدکننده برای روسها اینکه جمعیت این کشور در سال2025 از 141 میلیون نفر کنونی به 130 میلیون نفر کاهش خواهد یافت. اما خبر خوب این است که روسیه همچنان از امتیاز داشتن گاز و نفت و حتی گرمشدن کره زمین به سود خود بهره میبرد.
براساس این گزارش تا سال2025 اتحادیه اروپا قادر نخواهد بود منابع واردات انرژی خود را متنوع کند و همچنان به انرژی روسیه وابسته میماند. تا سال 2025همچنین مصرف انرژی اروپا تا 60درصد افزایش مییابد. این در حالی است که 57درصد از کل ذخایر گاز دنیا در روسیه، ایران و قطر قرار دارد. به پیشبینی این گزارش، بسیاری از تولیدکنندگان کنونی نفت دنیا موقعیت خود را از دست میدهند و تقریبا 40 درصد از نفت دنیا را 6 کشور روسیه، عربستان، ایران، کویت، امارات و عراق تامین خواهند کرد. از نظر نفت و گاز دو قدرت بزرگ انرژی جهان روسیه و ایران خواهند بود.
تا سال 2025، گرم شدن کره زمین دردسر بهدنبال میآورد و بعضی کشورها را از نظر تامین غذا و آب با مشکل روبهرو میکند. اما روسیه تنها کشوری است که از این شرایط سود میبرد. روسیه با گرم شدن کره زمین میتواند زمینهای حاصلخیز خود را گسترش دهد و از سوی دیگر دسترسی بیشتری به گاز، نفت و دیگر منابع معدنی داشتهباشد. روسیه همچنین از اکتشافات قطب هم بهره زیادی میبرد. در این گزارش پیشبینی شده که آمریکا همچنان حرکت خود را در مسیر از دست دادن نفوذ و اعتبار خود در جهان ادامه میدهد. این کشور در سال 2025 همچنان کشور قدرتمندی است اما سلطه چندانی در دنیا نخواهد داشت. دلار هم سرنوشتی مشابه آمریکا پیدا میکند. جای خالی سلطه آمریکا را در جهان، برزیل، هند، چین و کره پرخواهند کرد.
تا سال 2025 دو کره متحد خواهند شد و سه کشور هند، چین و کره اتحاد جهانی تشکیل میدهند. به پیشبینی کارشناسان اطلاعاتی آمریکا، تا سال 2025 جهان چند قطبی میشود و الگوهای غربی لیبرالیسم اقتصادی و دمکراسی غربی دیگر در جهان اقبال چندانی نخواهند داشت. البته این اتفاق اکنون هم در حال وقوع است. اتحادیه اروپا نفوذ خود را از دست میدهد و به یک غول لنگان تبدیل میشود. جهان در آن سال بهدلیل منابع محدود مانند آب و نفت و گاز، شاهد جنگهای زیادی خواهد بود که شرایط وحشتناکی به همراه دارد.
نکته جالب توجه در گزارشهای اخیر شورای ملی اطلاعات آمریکا این است که پیشبینیهای اخیر این شورا برای سالهای 2010، 2015 و 2020 که در دورههای قبلی منتشر شد، کاملا با گزارش امسال این شورا متفاوت و گاه متضاد است. تحلیلگران اطلاعاتی آمریکا در گزارشهای قبلی خود از رشد نقش اتحادیه اروپا و نفوذ این اتحادیه در جهان و پیشرفت آهسته و پیوسته غرب از نظر اقتصادی با نرخ رشد سالانه 2 درصد تا سال 2010 خبر داده بودند. البته این گزارشها معمولا پیشبینیهای دقیقی نیست بلکه نوشتههایی است با این هدف که به رهبران آمریکا گوشزد کند اگر سیاستی خاص را پیگیری نکنند، چه پیش خواهد آمد.
اما گزارش امسال شورای ملی اطلاعات آمریکا قابل تامل است. برای دریافتن اینکه آیا این شورا در تهیه گزارشهایش بیطرف و واقعبین است یا خیر باید ابتدا ببینیم ماهیت این نهاد چیست. شورای ملی اطلاعات آمریکا از نهادهای تحقیقاتی و فکری درجه یک آمریکاست که تحت ریاست و مدیریت میشل مککانل اداره میشود. این نهاد در سال1979 تشکیل شد و تحلیلهای راهبردی میانمدت و درازمدت را انجام میدهد.
شورای ملی اطلاعات آمریکا گزارشهای خود را به رهبران آمریکا بهصورت مستقیم ارائه میکند. تخمینهای اطلاعات ملی یا همان NIC از محصولات این نهاد است. اکثر این گزارشها طبقهبندی شده هستند اما همواره بخشهایی از آن به رسانهها درز میکند. مدیران این شورا میگویند که گزارشهای آن درواقع تحلیلهای دوردست است. گزارشهای این نهاد مانند دیگر نهادهای اطلاعاتی مشابه در آمریکا، به دور از خط و خطوط حزبی و جناحی در آمریکا تهیه میشود.
شورای ملی اطلاعات آمریکا براساس اطلاعاتی تحلیل میکند که از همه مراکز اطلاعاتی آمریکا، یعنی سیا، سرویس اطلاعات ملی، سرویس اطلاعات سیاسی وزارت خارجه، سرویس اطلاعاتی ارتش، نیروی هوایی، دریایی و همچنین ایستهای کنترل مرزی، وزارتخانههای دارایی، انرژی و بالاخره افبیآی، ارائه میشود. اما اینجا مشکلی وجود دارد؛ همه این سرویسها و وزارتخانهها تلاش میکنند تا با استفاده از شورای ملی اطلاعات، رئیسجمهورها، سازمانها یا کنگره را به اتخاذ تصمیم درست مجبور کنند.
این گزارشها موضوعات مختلفی را در بر میگیرد؛ از روسیه و تسلیحات هستهای اسرائیل گرفته تا پیامدهای برداشت محدود و ضعیف برنج در آسیا. اما گاه گزارشهایی که ارائه میشود فرمایشی است و آن چیزی است که از این سازمانها خواستهشده نه حقیقتی که قرار است اتفاق بیفتد.
ریانووستی- 24 نوامبر 2008