به گزارش همشهری آنلاین، در یک تحقیق آماری گفته شده آمریکا «کمپین دیجیتال همسو با سیاست‌های غرب» را در غرب آسیا و دیگر مناطق این قاره به راه انداخته، «رصدخانه اینترنتی استنفورد» وابسته به دانشگاه استنفورد در ایالت کالیفرنیای آمریکا تهیه کرده است. این گزارش به تفصیل توضیح داده که این کمپین چگونه در مناطقی شامل آسیای مرکزی، ایران، افغانستان و سایر کشورهای خاورمیانه تلاش داشته تا افکارعمومی را تحت‌تأثیر قرار دهد. کارشناسان استنفورد هرکدام از مناطق یاد شده را در یک بخش به‌صورت موردی بررسی کرده و در آن به‌عنوان نمونه گفته‌اند که چه تعداد حساب‌های کاربران در توییتر همسو با غرب و چه تعداد علیه غرب موضع‌گیری کرده‌اند.
ایجاد کاربران غیرواقعی
براساس گزارش رصدخانه اینترنتی استنفورد، دولت آمریکا متهم است که کمپین دیجیتال موردنظر خود را در فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و دیگر پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به راه انداخته تا کاربران مجازی غیرواقعی روایت‌های طرفدار غرب را ترویج کنند. در عین حال نکته قابل توجه این گزارش آنجاست که حساب‌سازی‌های غیرواقعی و کاربران دروغین از چشم برخی از مدیران ارشد شبکه‌های مجازی پنهان نمانده و فقط در ۲ ماه اخیر، توییتر و فیسبوک، ده‌ها حساب کاربری را به‌دلیل نقض سیاست‌های خود در مورد «دستکاری پلتفرم و ایجاد هرزنامه» و «رفتار هماهنگ‌شده غیرواقعی» حذف کرده‌اند. در گزارش دانشگاه استنفورد آمده است که این کمپین‌ها در واقع بخشی از یک ماموریت گسترده‌تر و طولانی برای ارتقای منافع آمریکا و متحدانش در منطقه و همزمان تقویت مخالفت افکارعمومی علیه روسیه، چین و ایران بوده است.
اعتبار گزارش استنفورد از چیست؟
دانشگاه استنفورد البته برای مستندکردن گزارش خود از آمار و نتایج یک شرکت آمریکایی دیگر با نام «گرافیکا» استفاده کرده است. شرکت گرافیکا، یک شرکت اطلاعاتی و آماری آمریکایی است که در زمینه تحلیل داده‌های فضای مجازی و ارتباطات جهانی فعالیت و نوع گرایش‌ها و سوءگیری افکار عمومی را در مناطق مختلف جهان تحلیل و ثبت می‌کند. در گزارش این شرکت گفته شده که فعالیت روی همه گزارش‌ها و مقالات در فضای مجازی دارای اصالت واقعی نیستند.
به‌عنوان نمونه به گزارشی اشاره شده که بر انتقاد از روسیه در جنگ اوکراین تمرکز دارد و در آن مرگ غیرنظامیان ناشی از «جاه‌طلبی‌های امپراتوری مسکو» توصیف شده است. این گزارش بارها از سوی حساب‌های کاربری غیرواقعی در خاورمیانه بازنشر و دست به‌دست شده است. در واقع نتایج به‌دست آمده در این بخش حاکی از آن است که بازنشرهای‌گسترده روی این مطلب غیرعادی است؛ چون با وجود آن که در کشورهای غربی کمپین اطلاعاتی و رویکرد خبری علیه روسیه در جنگ اوکراین تا حد زیادی خریدار دارد، اما کاربران آفریقایی و آسیایی به روایت‌های غرب درباره جنگ اوکراین با سوءظن نگاه می‌کنند.
نتایج چگونه به‌دست آمد؟
تیم تحقیقاتی دانشگاه استنفورد در بخش اول گزارش مفصل خود، روش تحقیقاتی این گزارش را نیز تشریح کرده و گفته است که در این تحقیق شخصیت‌های جعلی آنلاین شناسایی شدند و تجزیه و تحلیل محتوا، هشتگ‌ها، واژگان کلیدی و وب‌سایت‌های پراستفاده و پرمراجعه مورد تحلیل قرار گرفتند. در این گزارش گفته شده که در زمان‌های خاصی، برخی از حساب‌های کاربری فعالیت‌شان دوچندان شده است. ازجمله در زمان امضای توافق صلح ترامپ با طالبان و در ماه‌های قبل و بعد از خروج آمریکا از افغانستان، برخی از حساب‌های کاربری افغانستانی، فعالیت‌هایی را در تأیید اقدامات آمریکا برای صلح با طالبان و سپس خروج از افغانستان دنبال کردند و این شرایط نشان می‌داد که این حساب‌های کاربری به‌صورت غیرعادی فعالیت می‌کنند. همچنین مرحله دیگری که فعالیت برخی از کاربران غیرواقعی را لو داد زمانی بود که انبوهی از حساب‌های کاربری اقدام به تولید محتوای یکسان و هماهنگ در یک زمان خاص می‌کردند.
تحقیقات استنفورد تقریباً ۳۰۰ هزار توییت از ۱۴۶ حساب کاربری را بررسی کرده که بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ فعال بوده‌اند. براساس این تحقیقات، بخشی از اطلاعات این کاربران آشکارا بخشی از کمپین‌های تبلیغاتی موردنظر دولت آمریکا بوده است؛ درحالی‌که برخی دیگر از این حساب‌ها به‌صورت مخفی و ناشناس روایت‌های آمریکایی را به اشتراک گذاشته‌اند. همچنین در فیسبوک، ۳۹ نمایه، ۱۶ صفحه و ۲ گروه و در اینستاگرام ۲۶ حساب کاربری فعال از سال ۲۰۱۷ تا ژوئیه ۲۰۲۲ به‌صورت بسیار مشخص و واضحی مشغول به اشتراک‌گذاری و لایک محتویات تولیدی از سوی رسانه‌های همسو با آمریکا بوده‌اند و فعالیت آنها نشان می‌دهد که کار این حساب‌ها فقط تأیید محتویات همسو با سیاست‌های غرب بوده است و فعالیت دیگری نداشته‌اند.
تمرکز بر ایران
گزارش استنفورد همچنین می‌گوید که تمرکز اصلی کمپین ترویج سیاست‌های غرب بر کاربرانی در ایران، افغانستان و جامعه عرب زبان عراق و عربستان در خاورمیانه است. در عین حال گفته شده حدود ۴۵ درصد از پیام‌های آنلاین رسانه‌های اجتماعی، کاربران ایرانی را هدف قرار داده است که نشان‌دهنده اولویت کاربران ایرانی برای آمریکایی‌هاست.
این گزارش به صراحت دولت آمریکا و دیگر دولت‌های غربی را به ایجاد جنگ روانی در فضای مجازی متهم نکرده، اما تصریح می‌کند که عمده محتوای تولیدی در این جنگ روانی از مبدا آمریکا صورت گرفته است. این نخستین‌بار نیست که آمریکا متهم به اجرای کمپین‌های تبلیغاتی با هدف شکل دادن به افکار عمومی در حوزه سایبری می‌شود، اما نخستین بار است که به‌طور مشخص اعلام می‌شود کمپین‌های تبلیغاتی آمریکا کاربرانی را در خاورمیانه و آسیا هدف قرار داده‌اند.
نظر شما