به گزارش همشهری آنلاین، کودکانی که امسال آمارشان با توجه به افزایش مهاجرتها از افغانستان به ایران بعد از روی کار آمدن طالبان افزایش چشمگیری داشته و هنوز بستر آموزشی مناسبی برای آنها فراهم نشده است.
کمبود فضاهای آموزشی و موانع قانونی برای ثبت‌نام این بچه‌ها باعث شده تا موضوع ثبت‌نام آنها امسال چالش مهم پیش‌روی تشکل‌های مردمی شود. حالا با وجود این چالش‌ها آموزش و پرورش از پیشنهاد استقرار اتوبوس‌های آموزشی در چهارراه‌ها برای بهره‌مندی کودکان کار از برنامه‌های تقویتی آموزشی خبر می‌دهد؛ موضوعی که به‌گفته معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران اگر عملیاتی شود، اتوبوس‌ها ساعت‌هایی از روز را سر چهارراه‌ها توقف می‌کنند و به کودکان کار آموزش می‌دهند. البته با وجود مشکلاتی که در زمینه ثبت‌نام کودکان کار در مدارس وجود دارد و آموزش و پرورش هم به خوبی به آنها واقف است شرط استفاده از مزایای آموزشی اتوبوس‌های سر چهارراه ثبت‌نام کودکان در مدارس است.
علیجانی می‌گوید: «اگرچه این طرح در حد پیشنهاد است و هنوز نهایی نشده اما درصورت اجرا باید دانش‌آموزان در مدرسه ثبت‌نام کرده باشند و بعضا در این اتوبوس‌ها رفع اشکال کنند.» به‌گفته معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران در ۲ سال کرونا که آموزش‌ها به‌صورت مجازی دنبال شد آمار ترک‌کنندگان تحصیل در حد قابل‌قبولی کاهش یافته بود این یعنی ترک‌کنندگان تحصیل که عمدتا کودکان کار هستند چون به‌صورت مجازی ادامه تحصیل داده‌اند نیازی به ترک تحصیل نداشتند.
جدی نگیرید
حسین صابری از فعالان حوزه حقوق کودکان می‌گوید: طرح استقرار اتوبوس آموزشی سرچهارراه‌ها اگر در حد ایده و طرح است بهتراست دیگر جدی گرفته نشود، چرا که این طرح عایدی‌ای برای کودکان کار نخواهد داشت. بچه‌هایی که سرچهارراه مشغول کار کردن و نان درآوردن هستند قطعا یا وقت مدرسه رفتن را ندارند یا چون به مدرسه راه پیدا نکرده‌اند الان اینجا هستند بنابراین اتوبوس‌های آموزشی که در حد رفع اشکال قرار است به این کودکان کمک کند دردی از کودکان کار دوا نمی‌کند و بیشتر این طرح نمادین است.
او با اشاره به فراوانی تعداد کودکان کار در سایه افزایش مهاجران در ایران می‌گوید: «اول مهر امسال ما با حجم انبوهی از کودکان روبه‌رو هستیم که به‌دلیل مهاجرت و نداشتن شرایط ثبت‌نام در مدارس قطعا راهی خیابان‌ها می‌شوند تا به جای درس خواندن برای خانه نان آوری کنند. هرچند که در کنار این کودکان مهاجر کودکان بازمانده از تحصیل ایرانی هم کم نیستند.»
صابری ادامه می‌دهد: «ما سالیان سال شاهد سوادآموزی کودکان کار زیادی در مدارس خودگردان و خیریه‌ای بودیم که با وجود بچه‌ها زمان کمی را در این مدارس به تحصیل مشغول می‌شوند اما نتایج خوبی می‌گیرند و این حکایت از استعداد و توانایی این بچه‌ها دارد که متأسفانه فرصتی برای نمایشش ندارند.» به‌گفته او با ایجاد بسترهای آموزشی برای کودکان کار می‌توان زمینه وقوع بسیاری از جرائم اجتماعی را هم کاهش داد. در واقع وقتی ما بچه‌ها را به سمت درس خواندن و آینده روشن تشویق می‌کنیم می‌توانیم امید داشته باشیم که آنها هم به آینده فکر و برای رسیدن به اهدافشان تلاش می‌کنند.
ثبت‌نام بی‌قید و شرط کودکان
مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان نیز با موضع‌گیری در برابر این پیشنهاد آموزش و پرورش می‌گوید: «آموزش و پرورش بهتر است به جای صرف هزینه‌های هنگفت برای استقرار اتوبوس‌های آموزشی سرچهارراه‌ها ثبت‌نام بی‌قید و شرط کودکان را در مدارس قبول کند.»
طاهره پژوهش با اشاره به قوانین موجود درخصوص ادامه تحصیل تمام کودکانی که در چارچوب خاک ایران زندگی می‌کنند، می‌گوید: «طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تمام کودکانی که به سن مدرسه می‌رسند باید در فضای دولتی و رایگان امکان آموزش و ادامه تحصیل را داشته باشند علاوه بر این کنوانسیون حقوق کودک و فرمان رهبری در سال ۹۴ هم بر این مهم تأکید دارند. این در حالی است که متأسفانه هر سال در ابتدای مهرماه ما باتعدادی از دانش‌آموزان روبه روییم که شرط حضور در مدرسه را ندارند.»
او ادامه می‌دهد: «اگر آموزش و پرورش اجازه ثبت‌نام همه کودکان را در مدارس بدهد ما دیگر کودکی که نیاز به اتوبوس‌های آموزشی سرچهارراه باشد نداریم. حتی اگر کودکان به‌دلیل شرایط خانوادگی نیازمند کار کردن باشند در فضای مدرسه می‌توانند خود را به درس و مشق برسانند.»
مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان تأکید می‌کند: «اگر آموزش و پرورش به فکر ایجاد بسترها و زیرساخت‌های آموزشی لازم برای تحصیل این بچه‌ها نباشد باید منتظر افزایش تعداد آنها در چهارراه‌ها و پیاده راه‌های خیابان باشد، آن وقت با تعداد محدود اتوبوس‌های آموزشی نمی‌تواند جمعیت چند صد نفری کودکان کار را آموزش دهد.»
پژوهش می‌گوید: «متأسفانه کودکان کاری که امروز از آنها سخن می‌گوییم همه از حاشیه شهر تهران برای کار کردن خود را به مناطق مختلف پایتخت نمی‌رسانند، بسیاری از این کودکان، ساکنان مناطق حاشیه در متن هستند یعنی ساکنان مناطق ۱۲، ۱۵ و... محله‌های متراکمی که بخش عمده ثبت‌نام نکردن مدارس ریشه در تکمیل ظرفیت مدارس دارد.»
او در ادامه پیشنهاد می‌دهد آموزش و پرورش به جای استقرار اتوبوس‌های آموزشی بهتر است در مدارس حاشیه در متن شهر که اغلب بچه‌ها تجربه کار بیرون از خانه را دارند از مددکاران اجتماعی کمک بگیرد و با استقرار مددکار اجتماعی بستری را فراهم کند که این کودکان در کنار تامین نیازهای اقتصادی خانواده به درس و ادمه تحصیل‌شان هم پایبند باشند. به اعتقاد مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان برای ساماندهی کودکان کار مهم‌تری مسئله شناخت وضعیت آنهاست تا بتوان برای هرکدام متناسب با وضعیت خانواده نسبت به تدوین برنامه‌ای مشخص اقدام کرد. پژوهش در ادامه تأکید می‌کند: «اگر واقعا دل‌نگران وضعیت کودکان کار در جامعه هستیم باید تلاش کنیم مقاوله‌نامه ۱۸۴ را که آیین‌نامه‌اش سال ۸۴ نوشته شده اجرایی کنیم.
براساس این مقاوله‌نامه اولا تمامی کودکان کار و محروم از تحصیل باید شناسایی شوند و با متخلفان به‌شدت برخورد شود و دوما کشورهای عضو در اجرای مقررات این مقاوله‌نامه باید از طریق افزایش همکاری و یا کمک بین‌المللی مشتمل بر حمایت از توسعه اجتماعی و اقتصادی برنامه‌های ریشه‌کن کردن فقر و آموزش و پرورش همگانی برای کمک به یکدیگر گام‌های مؤثری بردارند.» او با اظهار تأسف از اینکه اراده‌ای قوی برای اجرایی شدن این مقاوله‌نامه در کشور نیست، می‌گوید: «متأسفانه تشکل‌های مردم نهاد توان آموزشی بالایی در حوزه کودکان کار ندارند و تا زمانی که سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها به نفع کودکان کار تغییر نکند، ما شاهد فعالیت این کودکان سرچهارراه‌ها هستیم.»
نظر شما