پژوهشی که با روشهای علمی میتواند دست اندرکاران و سیاستگذاران را در تخصیص بهینه منابع مادی و معنوی کمک کند.
در مقابل، اگر برنامهها پشتوانه مطالعاتی و پژوهشی نداشته باشد اثر بخشی لازم را ندارد. چنانچه پژوهشها با نگاه مسئله محوری و توجه به ماموریتهای هر بخش نباشد، فقط زینت بخش کتابخانههای تخصصی مدیران خواهد بود.
ما با حقیقت و واقعیتی به نام ابرشهر تهران روبهرو هستیم که چالشهای مختلفی را پیش رو دارد. از گسترش بیرویه شهر گرفته تا بافتهای فرسوده، آلودگی هوا و صوت، ترافیک آزاردهنده و منظر شهری نامناسب.
این درحالی است که به فرموده رهبر معظم انقلاب هر کس وارد تهران شد باید احساس کند که وارد یک شهر اسلامی بهعنوانام القرای نظام جمهوری اسلامی شده است؛ شهری که مورد توجه همه جهانیان است.
به همین علت ساماندهی این شهر از نظر اجتماعی، اقتصادی و فناوری و رشد و تعالی آن مستلزم این است که در درجه اول شرایط موجود، تغییرات اجتماعی و تاثیرات آن را به درستی بشناسیم.
آثار فرهنگی و اجتماعی طرحهایی که در شهر انجام میشود و بهطور کلی همه اقدامات مدیریت شهری اعم از احداث پل، پارک، پیادهرو، خیابان و مجموعههای فرهنگی بر زندگی مردم تاثیر میگذارد و همراه با آثار مثبت یا منفی است.
بنابراین بررسی آثار و پیامدهای فعالیتهایی که در کالبد شهر و فضای شهر انجام میشود از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین بررسی بازخورد فعالیتهای مدیریت شهری بهمنظور سنجش میزان رضایتمندی شهروندان که از وظایف حوزه پژوهش و مطالعات شهری به شمار میآید مستلزم این است که اطلاعات صحیح و معتبری از شهر داشته باشیم و این اطلاعات را درست پردازش کنیم تا در اختیار برنامهریزان شهری قرار گیرد.
با این نگرش و رویکرد علمی، ساختار جدید معاونت اجتماعی از زمان شروع به کار دکتر قالیباف آغاز و فعالیتها و برنامهها در قالب ادارات کل فرهنگی، سلامت، آسیبهای اجتماعی، آموزش و مشارکتهای شهروندی به اتکای مطالعات و پژوهش با محوریت دفتر مطالعات تعریف شد و برآورد و پیوست اجتماعی و فرهنگی و اینکه همه طرحهای شهر این پیوست را داشته باشد با پیگیریهای مستمر و از طریق شورای شهر به تصویب رسید و بنا شد که تمام طرحها پیوست اجتماعی داشته باشد.
از سوی دیگر اتخاذ رویکرد توسعه محلهای مبنای فعالیت مدیران ما در سطوح مختلف قرار گرفته است و این نگاه قطعا میتواند مدیریت شهری را در بازتعریف و ساماندهی یاری کندو زمینههای زندگی بهتر را برای مردم هموار کند.
در دور جدید مدیریت شهری به این مسئله توجه شد که زندگی در شهر تهران محاسن زیادی دارد؛ هرچند ممکن است معایبی وجود داشته باشد ولی اگر بخواهیم تبعات زندگی در شهر تهران را کاهش دهیم تنها راهکار توجه به محلات شهر تهران است.
برای نیل به این مقصود توسعه زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی محلهای دیده شده است و مطالعات در حوزه اجتماعی، پژوهشی و راهبردی در کانون توجه مدیریت شهری تهران قرار دارد. مقام معظم رهبری جمله زیبایی فرمودند؛
شهر یک کالبد و یک روح دارد. روح شهر است که به کالبد شهر معنا و مفهوم میبخشد توجه به روح شهر کمتر از کالبد شهر نباید باشد. از این جهت تمام هم و غم ما این است که هر اقدامی در شهر تهران بهگونهای باشد که در زندگی مردم عزیزمان تاثیر مثبت بگذارد.
*معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران