درنهایت، روز گذشته بازهم در فضای مجازی، نامه‌ای به امضای رئیس‌جمهوری منتشر شد. محتوای این نامه حاکی از انتصاب روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، رئیس فعلی سازمان جهاد دانشگاهی به‌عنوان سرپرست معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با حفظ سمت بود. صرف‌نظر از حاشیه‌هایی که درباره علت استعفای ستاری مطرح شد، شاید اظهارنظر یکی از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در این مورد، مستدل‌تر از بقیه به‌نظر برسد. محمد وحیدی علت احتمالی استعفای ستاری را با «تغییر ساختار در وزارت علوم» مرتبط دانست. با این حال، اگرچه در زمان انتخابات، نام سورنا ستاری در فهرست اعضای منتخب دولت رئیسی دیده می‌شد، اما در این مدت در بخش معرفی هیأت دولت در پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری و در جمع وزیران و معاونان رئیسی نام وی مشاهده نشد.
سرپرست جدید، آشنا با علم و فناوری
با این حال، سرپرست جدید معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری هم با این حوزه ناآشنا نیست. روح‌الله دهقانی فیروزآبادی زمانی که به‌عنوان رئیس سازمان جهاد دانشگاهی منصوب شد، شعار «جهاد دانشگاهی؛ زیست‌بوم نوآوری نخبگان ایران» را به‌عنوان تابلوی پیش‌روی خود انتخاب کرد. او هم مانند سلف خود، دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف و دانشیار همین دانشگاه است. دهقانی فیروزآبادی تحصیلات خود را در رشته مهندسی هوافضا تا دکتری ادامه داده و به پایان رسانده است.
او در کارنامه خود، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی، همکاری در معاونت پژوهشی و مشاور رئیس دانشگاه صنعتی شریف، راهبری و توسعه بیش از ۳۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های تخصصی و مدیریت و اجرای چند پروژه صنعتی ملی و همچنین تأسیس و مدیریت پردیس نوآوری و مرکز تحقیقات شهید تهرانی‌مقدم را ثبت کرده است.
دهقانی فیروزآبادی چندی پیش طی یک مصاحبه به‌طور تلویحی از عملکرد معاونت علمی و فناوری انتقاد کرده و احداث پارک‌های فناوری در کشور را نوعی کپی‌برداری از پارک‌های آمریکا دانسته بود.
دهقانی در یکی از مصاحبه‌های خود صریحا اعلام کرده بود که با ارتباط مستقیم دانشگاه و صنعت با یکدیگر مخالف است؛ موضوعی که معاونت علمی در سالیان گذشته شدیدا روی آن تأکید داشت و برای آن تلاش‌های زیادی کرده است.
او در این مصاحبه گفته بود: اگر دانشگاه مستقیم به صنعت وصل شود، خراب می‌شود. نیروی انسانی که به درد شرکت دانش‌بنیان بخورد، دانشگاه تولید نمی‌کند. ما می‌خواهیم دانشگاه با صنعت ارتباط برقرار کند و در چرخه‌ی تولید ثروت قرار بگیرد.
علت استعفا
نماینده مردم بجنورد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه هنوز اطلاعات تکمیلی درباره علت استعفای سورنا ستاری به دستش نرسیده، گفت: «به‌نظر می‌رسد علت استعفای ستاری به تغییر ساختار در وزارت علوم مرتبط باشد. احتمال دارد یکی از علت‌های استعفا، نبود هماهنگی با معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم که به‌تازگی ایجاد شده است، باشد.»
محمد وحیدی با تأکید بر اینکه در ایجاد این معاونت مخالفتی وجود ندارد و به‌طور قطع اهمیت بسیاری هم دارد، ادامه داد: «با این حال، هماهنگی بین معاونت علمی ریاست‌جمهوری و معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم باید تقویت شود و افزایش پیدا کند.»
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس، ستاری را از ظرفیت‌های علمی کشور دانست و با بیان اینکه انتظار می‌رود رئیس‌جمهور در مورد استعفای ستاری بررسی‌های بسیاری انجام دهد، اضافه کرد: «تنها حامی موضوعات دانش‌بنیان در گذشته هم مقام معظم رهبری بودند و در این حوزه توسط معاونت علمی ریاست‌جمهوری، اقدامات بسیاری انجام شده و نیاز است که اقدامات انجام‌شده و نتایج به‌دست آمده در این حوزه از سوی رئیس‌جمهوری به‌خوبی مورد توجه قرار گیرد.»
عملکرد ستاری
سورنا ستاری که دکتری مکانیک از دانشگاه شریف دارد و عضو هیأت علمی و دانشیار همین دانشگاه است، در آبان ماه1392 از سوی حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت به‌عنوان معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور منصوب شد. طی این مدت، اکوسیستم فناوری، نوآوری و علمی کشور با تغییرات ملموسی همراه شد و عملکرد قابل‌قبولی از خود به‌جا گذاشت. شاید یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات دوره صدارت او بر این مسند، ارتقای رتبه ایران در حوزه نانوتکنولوژی باشد که توانست از 5سال پیش، ایران را در رتبه چهارم دنیا تثبیت کند. قانون جهش تولید دانش‌بنیان هم در زمان حضور ستاری و با پیگیری‌های مجموعه معاونت علمی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
طی 9سال حضور ستاری در معاونتی که راهبردی محسوب می‌شود، اقتصاد دانش‌بنیان به گفتمان ملی تبدیل شد و زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور توانست به یک انسجام و بازدهی بالا برای پاسخگویی به نیازهای کشور برسد. به‌طوری که رهبر معظم انقلاب سال1401 را با محوریت دانش‌بنیان‌ها نامگذاری کردند و اکنون شاهد فعالیت 7383شرکت دانش‌بنیان در کشور هستیم. طی سال‌های اخیر، زیست‌بوم شرکت‌های خلاق و نوآور هم شکل گرفت و آینده‌ای روشن پیش‌روی این حوزه کلیدی قرار گرفت. تلاش‌های مؤثر برای بازگشت نخبگان به کشور و به‌کارگیری آنها در حوزه‌های مختلف، از دیگر دستاوردهای ستاری به شمار می‌آید. او همواره بر اهمیت تغییر فرهنگ خام‌فروشی تأکید می‌کرد و اقتصاد نفتی را مهم‌ترین مانع در مسیر پیشرفت علم و فناوری کشور می‌دانست.
گزارش: عمادالدین قاسمی‌پناه
نظر شما