برای آگاهی از مواضع کشورمان و شرایط بازار با محمد علی خطیبی، نماینده ایران در اوپک گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به اظهار نظر وزیر نفت درباره کاهش 2میلیون بشکه‌ای تولید، موضع رسمی ایران در مورد تولید اوپک چیست؟
ایشان در مورد قیمت نظر درستی داشته‌اند و قیمت واقعی و ارزش نفت به‌عنوان یک کالا را بیان کرده‌اند. این نظر به یک زمان خاص مربوط نمی‌شود و یک بحث اصولی است که ارزش واقعی نفت خام بیش از ارزشی است که در بازار دادوستد می‌شود.
در مورد کاهش تولید نیز یک دیدگاه کارشناسی بر این است که میزان عرضه در بازار بالاست و دلیل آن افزایش میزان ذخیره‌سازی نفت خام در کشورهای مصرف‌کننده 52 روز به 56 روز است.
این افزایش از وجود مازاد عرضه حکایت دارد و باید تولید‌کنندگان با کاهش تولید از ادامه افزایش ذخیره‌سازی جلوگیری کنند. میزان کاهش باید بین 8/1 تا 2 میلیون بشکه در بازار کاهش یابد.
البته 2 میلیون بشکه کاهشی است که آثار قوی‌تری بر کاهش ذخیره‌سازی خواهد داشت. بنابراین موضع وزیر نفت کشورمان از یک پشتوانه کارشناسی قابل‌قبولی برخوردار است.
- ایران، رئیس کمیته نظارت بر بازار نفت اوپک است.آیا این نظر کمیته نظارت اوپک نیست؟
خیر، این موضع ایران است. کمیته نظارت بر اوپک وظایف وسیع‌تری دارد که بررسی بازار و عرضه و تقاضا و تولید کشورهای عضو و غیرعضو است.
- این تصور وجود دارد که اوپک در اجلاس الجزایر به‌طور قطع تولید نفت را کاهش خواهد داد؟
هنوز هیچ اظهار نظر رسمی نمی‌توان کرد. بسیاری از اعضا با کاهش تولید موافقند ولی برخی اعضا با وجود موافقت با کاهش تولید، خواهان بررسی تاثیر کاهش قبلی و تعهد اعضا به این کاهش هستند. در اجلاس قاهره نیز به همین دلیل تصمیم قاطعی اتخاذ نشد که این بررسی باید انجام می‌شد و آمارهای لازم در آن زمان آماده نبود.
- این موضع آیا از اختلاف میان اعضا ناشی می‌شود؟
خیر، این تقابل نیست. همه در این شرایط زیان می‌بینند. کسی از قیمت‌های جاری بازار سود نمی‌کند. تاکید یکی از اعضای اوپک برای بررسی بازار پس از کاهش قبلی برای رفع مشکلات و موانع در راه تصمیم‌گیری اوپک است تا نقش مؤثرتری در بازار داشته باشیم.
این به معنای مخالفت با اقدام مؤثر اوپک نیست. البته تاکنون آمارهای به دست آمده از تعهد 70 درصدی اعضای اوپک به‌سهمیه تعیین شده حکایت دارد و این با توجه به سوابق قبلی از هماهنگی بسیار بالا میان اعضا خبر می‌دهد.
- باتوجه به شرایط اقتصادی جهان، اوپک به تنهایی قادر است که در بازار نفت نقش مؤثری داشته باشد؟
همواره عوامل متعددی در بازار نقش دارند. امروز کاهش تقاضا عامل اصلی کاهش قیمت است.
اما در شرایطی هم که قیمت‌ها بالا بود اوپک از عوامل دیگر به‌ویژه دلالان نفت در غرب و بورس بازها رنج‌می‌برد. این گروه خرید‌های کاذب انجام می‌دهند و به‌سرعت در حال تغییر موضع هستند و در آن زمان عامل افزایش شدید قیمت بودند و امروز هم با هجوم برای فروش ذخایر باعث کاهش قیمت شده‌اند. نقش مخرب بورس‌بازها را در هر دو شرایط ما می‌بینیم.
من امیدوارم که در کشورهای مصرف‌کننده برای این مشکل یک چاره‌ای اندیشیده و فعالیت آنان محدود شود.
