این نمایشگاه که با حضور جمعی از هنرمندان تجسمی و نیز علاقه‌مندان و هنرمندان ارامنه در 2بخش عکاسی و نقاشی گشایش با شکوهی داشته، بیش از 500اثر نقاشی متعلق به 3نسل از نقاشان ارامنه در سبک‌ها و گرایش‌هایی متنوع از هنر مدرن (از جمله نمونه‌هایی منحصر به فرد از جنبش هنر سقاخانه در ایران با نمایش آثار بزرگانی چون مارکو گریگوریان، سیراک ملکونیان و...) و 250اثر عکس در ژانرهای مختلف عکاسی خبری، ورزشی، معماری، هنری و... از عکاسان معاصر ارامنه را در گالری‌های این مرکز به معرض دید گذاشته است.
آثار به نمایش درآمده که به زعم خیلی‌ها چشم نواز است، نشانگر ابعاد گوناگون فرهنگی و هنری این قوم ایرانی است، که تاریخی پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است و حال می‌تواند با اتکا به وحدت و یگانگی با اقوام دیگر ایرانی و احراز قابلیت‌هایی ارزشمند نسبت به تاثیر‌گذاری بر هنر معاصر ایران، عرض اندام کند و صاحب نامانی چون مارکو گریگوریان و نیکول فریدنی و... را با مباهات بیشتری در ذهن‌ها زنده نگاه دارد. گزارش زیر به چند و چون این برپایی و مرور پاره‌ای تحلیل‌ها از قول مسئولان برگزار‌کننده آن، نگاهی اجمالی دارد که در ادامه می‌خوانید:
تماشای آثار نقاشی و عکاسی نقاشان معاصر ارامنه در نگارخانه‌های صبا از سویی مرور نزدیک به 6دهه فعالیت‌های جدی هنری در این عرصه است و از نگاهی دیگر نوعی ورق زدن مقاطعی تاثیر‌گذار از گنجینه هنر معاصر ایران به حساب می‌آید، که توسط قومی هنر دوست و دلبسته به مبناهای انسانی شکل گرفته و حال در تعامل با دیگر اقوام و اقبال به نگرش‌های اصیل هنر ایرانی، مجالی برای جلوه‌گری یافته است.
در این آثار قبل از هر چیز پویایی و رشد هنرمندان در گستره‌های محتوایی و تکنیکی هنر نقاشی و عکاسی نمایان است و اینکه هنرمندان ارامنه به حضوری جدی در بیان هنری جامعه معاصر می‌اندیشند.
در نمایشگاه اخیر که به لحاظ هارمونی و ابعاد، چیدمانی قابل‌قبول ارائه شده، بخش‌های اولیه مانند گالری مرحوم ممیز و...به نمایش آثار پیشکسوتانی چون مارکو گریگوریان، سیراک ملکونیان و...اختصاص یافته و در قسمت‌های بعدی نگارخانه‌ها، کارهای جوان ترها به روی دیوار رفته است.
در آثار نقاشی این نقاشان عرصه‌های وسیعی از هنر مدرن جهان با رویکردی اندیشمندانه به سیر فرهنگی و اجتماعی تحولات تاریخ معاصر ایران نهفته است، این عرصه‌ها زوایای ظرافت و دقت هنرمندان را در خلق موقعیت‌های حساس اجتماعی و فردی به روشنی در برابر دیدگان مخاطبان می‌گشاید و بیان هنری که می‌کوشد خلاقیت و حرفه‌ای بودن را از نظر دور ندارد، انسان و جایگاه معنوی او را در جای‌جای گوناگون حضورش از اقلیم و جغرافیا گرفته تا تنهایی‌ها و خلوت‌هایش، در موقعیت‌های هنرمندانه، خلق و گوشزد کرده است.
سهراب هادی، نقاش معاصر و دبیر این نمایشگاه درباره نوع نگاه به حضور انسان در آثار نقاشان ارامنه می‌گوید: آثار هنرمندان معاصر ارامنه بازگو‌کننده پای‌بندی‌های اقوام ارامنه به معنای تعالی انسان و نیز بیانگر پیوند عمیق فرهنگی با دیگر اقوام ایرانی است که زمینه پیوندهای اجتماعی و رشد و ایجاد مناسبات و همگرایی‌های آنان را در جامعه معاصر فراهم می‌آورد.
هادی، در بیان ارزش‌های هنری و معنوی نقاشان ارامنه اینگونه توضیح می‌دهد: هنر تجسمی در بین ارامنه بی‌توجه به ایسم‌ها و جریانات هنر غرب و با نگاهی هوشیارانه به هنر سنتی ایران، چشم هنرمندان آگاه بر زمان را بر حقیقتی نو گشود که ترسیم تاریخی و افق حال و آینده آن را با حضور و آثار هنرمندانی چون مارکو گریگوریان، گارنیک هاکوپیان، سیراک ملکونیان، سرکیس واسپور، لیلیت تریان، سروژ بارسقیان، آرمینه تیموریان، هوسیک وارطان زیادیان، جاغیک هوسپیان و... در اولین نمایشگاه ارامنه شاهدیم.
این هنرمند که در ادامه به ویژگی‌های آثار هنری این نمایشگاه اشاره دارد و آنها را به ابراز مقام انسانی متعهد توصیف می‌کند، معتقد است: این نمایشگاه می‌تواند تجربه‌ای نو و سنگ بنایی نوین باشد در ارائه آثار هنرمندانی که انسان مداری جوهر خلاقیت هنری‌شان است.
دبیر نمایشگاه ارامنه از حضور عکاسان بزرگی چون آرمان استپانیان، آلفرد یعقوب زاده، آرموند آیوازیان، نیکول فریدنی، سورن سپاهیان، آرا جهانی، ژینت زاکاریان، نارک هارطونیان، کوریون سرکیسیان، آرا اصلانیان، هویک مالیان، شاکه پطروسیان، آرمن قره بیگی و هنرمندان جوان شرکت‌کننده یاد کرد.
در نمایشگاه اخیر ریاست افتخاری را خانم لیلیت تریان هنرمند پیشکسوت نقاش و مجسمه ساز معاصر بر عهده دارد و دبیر بخش نقاشی سروژ بارسقیان و دبیر بخش عکس آرمان استپانیان، است که او را در راهروهای نگارخانه‌هایی که با عکس‌های منتخب نمایشگاه مزین شده‌اند، می‌بینیم و این عکاس از چند و چون داوری و ویژگی‌های آثار عکاسی برایمان توضیح می‌دهد:در این مجموعه 49 عکاس شرکت داشتند و 250 عکس انتخاب شده است و معیار گزینش هم بیشتر براساس دیدگاه‌های هنری بوده و ما از تمام ژانرهای عکاسی مانند خبری، مستند اجتماعی، معماری، طبیعت و... دراین نمایشگاه داریم.البته ژانر مستند اجتماعی در ایران کم داشتیم و در برخی ژانرها البته دستمان بسته بود.
استپانیان که سیر هنر عکاسی را در ایران بسیار موفق توصیف می‌کند، می‌گوید: به جرات و بدون اغراق می‌گویم که در جهان تنها اسپانیا، فرانسه، آمریکا و ایران در عکاسی حرف اول را می‌زنند و فقط این چهار مملکتند که عکاس صادر می‌کنند و ارامنه شاید به جهت قومیت خاص ظرافت، دقت و خلاقیت را در کار به‌طور ویژه در نظر می‌گیرند.
دبیر عکس نمایشگاه ارامنه که از برپایی نمایشگاه و آثار عکاسی به نمایش گذاشته شده، بسیار راضی و خرسند است، ظرفیت‌های پرداختن به هنر عکاسی را در میان ارامنه بسیار بالا می‌داند و معتقد است: ما در ایران 50هزار نفریم و از هر 1000نفرمان یک نفر عکاس است و این تعداد نشان‌دهنده فرهنگ و هنر هنرمندان ارامنه در ایران است.
در میان انبوه نقاشی‌های آویخته بر دیوارهای گالری خیال که گویی هر کدام دریچه‌هایی از تاریخ و شهر و مکان‌هایی آشنا و ناآشنایند، وارطان واهرمیان را ایستاده مقابل پنج، شش تابلوی نقاشی‌اش که در حال و هوای سوررئالیستی خلق شده اند، می‌بینیم.این نقاش که با خوش برخوردی در بیان ویژگی‌های نمایشگاه حوصله به خرج می‌دهد، ابتدا از مسئولان برپایی نمایشگاه تشکر می‌کند و می‌گوید: مسئولان برگزاری نمایشگاه واقعا زحمت کشیدند، چون بسیاری از هنرمندان توان برپایی نمایشگاه‌های انفرادی را ندارند و با چنین نمایشی به ادامه کار و تولید هنری دلگرم می‌شوند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره سطح هنری کارها توضیح می‌دهد: در این کارها کپی یا تقلید دیده نمی‌شود و اکثرا اوریژینال است.
این نقاش که با اشتیاق خاصی درباره نقاشی صحبت می‌کند، معتقد است: مهم است که دیدگاه یک ملت دانسته شود. شما باید بدانید که ارامنه اینگونه کار می‌کنند و لازم است بدانیم که مثلا چه فضایی را دوست دارند و به چه موضوعاتی اهمیت می‌دهند.
او در پاسخ به این سؤال که تا چه حد نگرش‌ها و فرهنگ ارامنه در آثار شان منعکس است، می‌گوید: مسلما آثار هنری باید از این حیث متفاوت باشند و طبیعی است که دیدگاه‌ها، نگرش‌ها و فرهنگ و تاریخی که هنرمند در آن رشد کرده و نیز خوشی‌ها و غمگینی‌های قومی و فردی در کار تاثیر‌گذار خواهد بود و این اختصاصات فرهنگی باید نمود ویژه خود را در کار داشته باشد.
واحد خاکدان و هادی جمالی، که از اعضای هیات علمی نمایشگاه هستند، نیز نقطه نظراتی را درباره گزینش و سطح کیفی آثار ارائه می‌کنند.
خاکدان، که علاوه بر در نظر داشتن ملاک‌های حرفه‌ای به محدود بودن آثار نیز اشاره دارد، توضیح می‌دهد: تا جایی که می‌شد سعی کردیم که کارها براساس معیارهای حرفه‌ای انتخاب شوند. منتها به‌دلیل کم تعداد بودن هنرمندان ارامنه مجبور بودیم یک سری از انتخاب‌ها را هم با ملاحظاتی انجام دهیم. به همین خاطر ممکن است همه آثار حائز ملاک‌های حرفه‌ای نباشند.
این نقاش معاصر به سؤالی درباره چگونگی طرح مسائل فرهنگی ارامنه در آثارشان اینگونه پاسخ می‌دهد: طبیعی است که برای ارزیابی آثار هنری، این مسئله که هنرمند متعلق به چه اقلیمی است، چندان نقشی بازی نمی‌کند، ولی طبیعی است که این قوم آثار تاریخی و اعتقادات به‌خصوصی دارد که حتما در کارش تاثیر‌گذار است؛ مثل مکان‌های تاریخی عکاسی شده و فضاهای نقاشی که این فرهنگ در آنها نمود دارد.
با محمد فرنود، عکاس نام آشنا نیز که در حال تماشای آثار عکاسی است، دقایقی به گفت‌وگو می‌ایستیم.
او که برپایی نمایشگاه آثار عکس و نقاشی ارامنه را در کنار هم، اتقاق قابل تحسینی می‌داند، می‌گوید: این حرکت بسیار خوب و هدفمند است و من به آقای استپانیان تبریک می‌گویم و از مسئولان مؤسسه صبا که چنین امکانی را برای نمایش آثار اقلیت‌ها فراهم آورده‌اند، تشکر می‌کنم.
این هنرمند در توصیف محتوا و ژانر آثار عکاسی می‌گوید: تقریبا همه ژانرهای عکاسی در این کارها مشاهده می‌شود .بالاخص عکس‌های قدیم که سیاه و سفید هستند و در آنها قدرت عکاسان قدیمی ارامنه بیشتر به چشم می‌آید.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سیر زمانی منظمی می‌توان در عکس‌ها پیگیری کرد یا خیر، توضیح می‌دهد: اینها تک عکس‌های پراکنده‌ای هستند که هرکدام گوشه‌ای از فرهنگ خودشان را در تصویر نشان داده‌اند.
