عفیفه عابدی: پس از نشست غیررسمی دبیرکل ناتو، یاپ دی هوپ شیفر و دیمیتری روگوزین سفیر روسیه در شورای همکاری ناتو - روسیه، مقرر شده است

یک نشست غیررسمی دیگر در سطح وزرای خارجه در ژانویه 2009 بین دو طرف برگزار شود. آغاز دوباره سلسله نشست‌های شورای همکاری ناتو - روسیه به‌منظور عادی‌سازی‌ روابط که پس از جنگ گرجستان در اوت گذشته متوقف شده بود، به لحاظ انگیزه‌های طرفین و چشم‌انداز دور جدید همکاری‌ها قابل تحلیل و بررسی است.

شروع دور جدید مذاکرات ناتو و روسیه به دوم دسامبر گذشته باز می‌گردد، زمانی که کاندولیزا رایس وزیر خارجه ایالات متحده در دیدار با وزرای خارجه ناتو اعلام کرد که واشنگتن با از سرگیری تدریجی رابطه ناتو و روسیه مخالفتی ندارد و ایده همکاری غیررسمی از طریق شورای همکاری ناتو-روسیه برای واشنگتن مسئله ساز نخواهد بود، شیفر دبیرکل ناتو نیز در اظهارنظری در نیویورک‌تایمز در ماه جاری میلادی گفت: روسیه یک عامل مهم ژئوپلیتیکی در منطقه است که عامل دیگری را نمی‌توان جایگزین آن کرد.

بعد از آن بود که کورک ولکر سفیر ایالات متحده در ناتو هم بعد از نشست اخیر شورای همکاری ناتو- روسیه با وجود اشاره به نارضایتی واشنگتن از نظامی‌گیری روسیه در جنگ گرجستان، نسبت به همکاری دوجانبه ناتو و روسیه ابراز امیدواری کرد و گفت که  ما می‌خواهیم در قرن21 روسیه شریک ناتو باشد.در تحلیل روند ذکر شده هر کدام از مواضع ایالات متحده، ناتو و روسیه به‌طور جداگانه قابل ارزیابی است.

از یک طرف به‌نظر می‌رسد چراغ سبز کاخ سفید به از سرگیری مذاکره ناتو و روسیه یک مبارزه خاموش با آلمان است که با تعجیل در تصمیم‌گیری در مورد پیوستن گرجستان و اوکراین به ناتو مخالفت می‌کند.

از طرف دیگر وضعیت ناتو در افغانستان در رویکرد جدید ایالات متحده به رابطه روسیه و ناتو غیرقابل چشم پوشی است. طبق گزارش ژنرال پترائوس، فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان، با وجود مشکلات امنیتی در پاکستان، آمریکا و سایر متحدان ناگزیر از انتخاب یک راه جایگزین برای رسیدن به افغانستان هستند.

در واقع ناتو و ایالات متحده در دور جدید مذاکرات با روسیه درصدد جست‌وجوی راه جدیدی غیر از پاکستان برای پشتیبانی انسانی و تدارکاتی از نیروی‌های‌شان در افغانستان هستند. هر چند در این میان آمریکا مصمم به اعتماد به مسیر قفقاز جنوبی و ترکمنستان برای حمایت از نیروهایش در افغانستان است، چنانچه در زمان شروع جنگ افغانستان نیز گرجستان و آذربایجان به این منظور مورد استفاده قرار گرفت.

از این‌رو طبق گزارش رسانه‌های آمریکایی، پنتاگون به سرعت در حال توسعه طرح‌هایش برای افزایش استفاده از راه قفقاز جنوبی برای پشتیبانی از نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان است.

اما با تاکید روسیه بر مواضع و دیدگاه‌های اعلام شده خود مبنی بر مخالفت با عملکرد و اقدامات آمریکا و نیروهای ناتو در منطقه قفقاز، که حیاط خلوت امنیتی و راهبردی روسیه محسوب می‌گردد، ناتو  فکر می‌کند  مسیر روسیه و آسیای مرکزی (کشورهای قزاقستان و ازبکستان) مناسب‌ترین راه برای حمایت از نیروهای ایساف در افغانستان است.

با وجود تجربه ناموفق همگرایی روسیه با ایالات متحده و ناتو پس از 11سپتامبر، انگیزه مسکو در دور جدید مذاکرات نیز قابل ملاحظه و ارزیابی است.

به‌نظر می‌رسد اگر چه نظامی‌گری روسیه در جنگ اخیر قفقاز شمالی نشان از پتانسیل مسکو در دست زدن به هر اقدامی برای حفظ و ارتقای نفوذ این کشور در منطقه دارد، اما مواضع اخیر روسیه، مبنی بر اعلام پیش شرط برای توقف بخشی از برنامه‌های هسته‌ای و سپر موشکی در لنینگراد، تمایل مسکو به عادی‌سازی‌ روابط با ناتو را نشان می‌دهد.

این وضعیت حاکی از علاقه‌مندی کرملین به پیمودن مسیرهای کم هزینه‌تر برای بهبود وضعیت امنیتی منطقه است. البته با تفاسیر یاد شده چشم‌انداز این همکاری کوتاه‌مدت چون تجربه تاریخی مقطع 11سپتامبر چندان روشن نیست.

کد خبر 71230

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار روسیه‌ و قفقاز

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز