همشهری آنلاین – گروه سیاسی: روابط ایران و عربستان در سال‌های اخیر با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده است. روابط دیپلماتیک دو کشور از سال ۹۴ قطع شد و با به قدرت رسیدن محمدبن سلمان در عربستان تنش‌ها تا حد زیادی افزایش یافت. با این همه در یک سال اخیر اما رویکرد عربستان سعودی و مقامات این کشور حداقل در اعلام مواضع چرخش زیادی و حتی وزیر خارجه عربستان به تازگی اعلام کرده که کشورش خواهان روابط مثبت با ایران است. موضوعی که بن سلمان نیز پیش‌تر آن را مطرح کرده بود.
اظهارات وزیرخارجه عربستان در حمایت از توافق هسته ای با ایران و بیانیه مشترک این کشور با چین
هر چند عربستانی‌ها در کنار این مواضع همچنان ادعاهای آمریکا و غرب درباره پرونده هسته‌ای ایران را نیز تکرار می‌کنند و رسانه‌های وابسته به آن‌ها نیز به فعالیت مستمر علیه ایران می‌پردازند.
ازسوی دیگر در روزهای اخیر بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و چین هم انتقادهای بسیاری را برانگیخت. این درحالی است که روند گفت وگو های ایران وعربستان به مرحله سیاسی خود رسیده است و انتظار می رفت که در آینده نزدیک سفارتخانه های دو کشور گشوده شود. حال آیا اتفاقات اخیر ممکن است دوباره بر روابط دو کشور آثار منفی داشته باشد؟
علاء الدین بروجردی سفیر اسبق ایران در عربستان و رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم تاکید می‌کند که اکنون اراده سیاسی در ایران و عربستان مبنی بر احیای روابط وجود دارد و منافع طرفین نیز در برقرار مجدد روابط منطقی است.
در ادامه مشروح گفت‌وگو با بروجردی را می‌خوانید.
با توجه به اقدام اخیر عربستان سعودی برای گسترش ارتباط با چین فکر می‌کنید روابط فعلی ایران با این کشور دچار به تغییر و تحولاتی شود؟
سیاست کلی جمهوری اسلامی ایران در همه دولت‌ها با توجه به اینکه سیاست‌گذاری طبق قانون اساسی با مقام معظم رهبری است داشتن رابطه خوب با همه کشورها با اولویت به همسایگان است. عربستان نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما به دلایل متعدد که سهم قدرت‌های خارجی به ویژه آمریکا در آن بسیار زیاد است این رابطه دچار فراز و فرودهایی شده است.
در مقطع فعلی نیز در زمان نخست وزیری آقای مصطفی کاظمی پنج دور مذاکره میان دو کشور در عراق برگزار شد که نشان‌دهنده عزم طرفین در حل مشکلات و برقرار رابطه منطقی است. این سیاست امروز هم تغییری نکرده و داشتن رابطه خود با عربستان سیاستی است که جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کند و عربستان نیز طبق اظهارنظرهای اخیر مقامات این کشور پی ایجاد روابط مثبت با ماست. اما این اراده طرفین باید محقق شود و ما باید به موانع غالب بیاییم.
چه موانعی در این میان وجود دارد؟
اصلی‌ترین مانع برون‌مرزی است و شامل سیاست‌های آمریکا و انگلیس می‌شود. رژیم صهیونیستی نیز همواره با اهداف مشخصی دست به اخلال‌گری زده است. البته این عوامل از آغاز پیروزی انقلاب وجود داشته و آمریکایی‌ها که منافع نامشروع خود را از سال ۵۷ از دست داد مخل روابط ما با بسیاری از کشورهای دنیا از جمله کشورهای منطقه بوده است.
علت دوم عدم وجود سفیر در دو کشور است که به علت حوادث سال ۹۴ رخ داد و روابط دیپلماتیک به طور کامل قطع شد. سفرا تسهیل‌کننده و حلال مشکلات دو کشور هستند و عدم وجود سفارتخانه و سفیر عامل دیگری است که می‌توان به عنوان یک مشکل آن را تلقی کرد. موضوع دیگر تبلیغات در رسانه‌هاست که فضا را برای عادی‌سازی روابط سنگین می‌کند.
آنچه که مهم هست تلاش برای عادی‌سازی روابط با جهان اسلام است. چراکه به میزانی که ما با کشورهای منطقه ارتباط داشته باشیم جای دشمنان تنگ‌تر خواهد شد و به میزانی که ما غیبت داشته باشیم آن‌ها حضور خود را پررنگ‌تر می‌کنند. بنابراین فکر می‌کنم خوب است که در قبال اظهارنظر وزیر خارجه عربستان مبنی بر داشتن رابطه مثبت با جمهوری اسلامی ایران ما نیز پاسخ عملی خود را داشته باشیم و به این روند سرعت ببخشیم.
اما مقامات عربستان گاها اظهارنظرهای ضدو نقیضی هم می‌کنند و ادعاها درباره نزدیک شدن ایران به سلاح هسته‌ای را تکرار می‌کنند.چنانچه در بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس و چین هم شیطنت هایی را شاهد بودیم. این اظهارنظرها به احیای روابط صدمه نمی‌زند؟
موضوع بمب هسته‌ای دروغی است که آنقدر از سوی آمریکا و اسرائیلی‌ها تکرار شده که برخی کشورهای همسایه آن را باور کردند. ما تنها کشوری هستیم که اضافه بر تعهد در پیمان NPT مبنی بر عدم ساخت و اشاعه بمب‌های هسته‌ای از پشتوانه فتوای مقام معظم رهبری در این زمینه نیز برخوردار هستیم. بنابراین ما به طور مضاعف مخالف بمب هسته‌ای هستیم و این سلاح در سیاست راهبردی جمهوری اسلامی ایران هیچ جایگاهی ندارد.
ما به لحاظ عملیاتی معتقد نیستیم که این سلاح هسته‌ای منجر به افزایش قدرت می‌شود. امروز پاکستان از میان ۵۷ کشور اسلامی تنها دارنده بمب هسته‌ای است. اما می‌بینید که آمریکایی‌ها تحت عنوان مبارزه با طالبان پاکستان از پایگاه‌های خود در منطقه به ویژه زمانی که در افغانستان حضور داشتند به این کشور اتمی حمله می‌کردند که باعث کشته شدن بسیاری از افراد عادی می‌شد. این موضوع نشان می‌دهد که بمب هسته‌ای نمی‌تواند قدرت کشور را بالا ببرد و مبنای ایران به هیچ وجه ساخت بمب هسته‌ای نیست.
قدرت دفاعی ایران در وهله نخست انسجام ملی، بومی شدن دانش تسلیحاتی، فرماندهی معظم کل قوا و دیگر مولفه‌های قدرت ماست. بنابراین کشورهای منطقه نباید این دروغ‌ها را باور کنند و تحت تاثیری فضاسازی‌های رسانه‌ای و سیاسی آمریکا و غرب علیه ایران قرار بگیرند.
به توجه به شرایط فعلی و مسئله جنگ یمن، ممکن است اتفاق ملموس مثبتی در روابط دو کشور در آینده نزدیک رخ دهد؟ به طور مثال بازگشایی کنسولگری‌ها.
این امر کاملا قابل تحقق است و نیازمند اراده سیاسی که در به نظر می‌رسد در دو طرف وجود دارد. اما مسئله یمن جداگانه است و ارتباطی به ما ندارد. ما با یمن هم مرز نیستیم و ارتباط فعالی با این کشور نداریم. تاجایی که من دورادور در جریان بودم به نظر می‌رسد مجموعه پنج دور به نقاط مثبتی که بتواند وارد مرحله عملیاتی شود رسیده و فکر می‌کنم منافع ملی طرفین نیز اقتضا می‌کند که ما از این مرحله عبور کنیم و بار دیگر روابط رسمی مجدد بین دو کشور برقرار شود. چرا که برقراری رابطه میان ایران و عربستان به آرامش، صلح و ثبات منطقه کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
نظر شما