دکترمحمد مهدی گلمکانی، مشاور شهردار تهران در امورسلامت طی نشستی با گروه سلامت روزنامه با تاکید بر نقش مهم رسانهها در نهادینه کردن فرهنگ سلامت، گفت:طبق قانون نظام پزشکی هدف از تشکیل نظام پزشکی احیای ارزشهای اسلامی، حمایت از حقوق بیماران و حمایت از حقوق جامعه پزشکی است و اگر قرار است در نظام پزشکی، ارزشهای اسلامی احیا شود و از حقوق مردم، بیماران و پزشکان حمایت شود باید افرادی به هیاتهای مدیره راه یابند که علاوه بر در نظر گرفتن اهداف فوق، شرایط دیگری همچون عمل به احکام اسلام، التزام به نظام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حسن شهرت در امور پزشکی، رعایت اخلاق پزشکی و عدمفساد مالی و اخلاقی را نیز دارا باشند.
وی با تاکید بر اینکه، مشکلات و معضلات جامعه پزشکی گرههای متعددی داردکه یقینا هیچ فرد آگاهی توقع بر طرف کردن آنها را طی یک مدت کوتاه ندارد، ولی یقینا شروع هر تغییراتی از حرکت همه اعضا شکل میگیرد، بیان کرد: نقش پزشکان عمومی در انتخابات نظام پزشکی مانند نقش مردم است.
به عقیده من تنها 3 درصد جامعه پزشکی درآمدهای هنگفت دارند. درآمد 60 ـ50 درصد آنها متوسط است و مابقی به معنای واقعی کم درآمد و مستأصل هستند.
آنها شأن اجتماعی بالا اما درآمد نامتناسب وپایین دارند و صورت خود را با سیلی سرخ نگه میدارند. قشر کم درآمد جامعه پزشکی باید طعنه مردم به درآمدهای کلان آن بخش ثروتمند را بشنوند؛ چرا که آنها در تماس مستقیم با توده مردم هستند.
گلمکانی افزود:ما باید رویکرد و شیوه پیام رسانی خود را تغییر دهیم و پیام شفاف نیاز به عدالت اقتصادی در جامعه پزشکی را منتقل کنیم؛ به این معنا که چوب درآمدهای چند ده میلیونی عده قلیلی از پزشکان را پزشکان عمومی، رزیدنتها و متخصصین جوان با درآمد حداقلی نخورند.
اگر خواستار تحول در مدیریت نظام پزشکی هستیم، باید این قشر مظلوم جامعه پزشکی رابه مشارکت بیشتر فراخوانیم. حمایت از این قشر کم درآمد را در کنار مبارزه با زیاده خواهیها و قانون گریزیهای بخش بسیار پر درآمد و اجحاف کار را باید در متن این پیام قرار داد تا اجحافات آن قشر زیاده خواه مردم را وادار نکند تا برای درمان، زندگی و خانه خود را بفروشند. چه نهادی جز سازمان شایستهتر است تا با این روند مبارزه کند؟
در ماده 2 قانون نظام پزشکی، «تلاش در جهت پیشبرد و اصلاح امور پزشکی، حفظ و حمایت از حقوق صنفی شاغلان حرفه پزشکی و …» از اهداف سازمان شمرده و در ماده 3 «اظهارنظر مشورتی در تهیه و تدوین لوایح، طرحها، تصویبنامهها و آییننامههای مرتبط با امور پزشکی، همکاری با مراجع ذیربط در جهت حفظ احترام و شئون پزشکی در جامعه و …» جزء وظایف و اختیارات سازمان آمده است.
البته قوانین هر چند مترقی و ناشی از ضروریات زمان باشد، معمولاً کلی و گاه مبهم و چندپهلو هستند و بسته به مجریان، برداشتها و دیدگاههای متفاوتی نسبت به یک قانون واحد وجود دارد.
چنانچه میبینیم در کشورهای پیشرفته سازمانهای نظام پزشکی مشابه نظام پزشکی کشور ما اعتبار خود را نه از قوانین بلکه از گرد هم آمدن و اتحاد جامعه پزشکی و نیز درک صحیح و عمیق از منافع صنفی خود بهدست میآورند و با اقتدار حاصله از این همبستگی و روشنبینی، نقشی محوری و مقتدرانه در سیاستگذاری نظام سلامت، تعیین استانداردها و اطلاعرسانی مربوط به آن ایفا میکنند.
اما متأسفانه ما در کشور خود با سازمان نظام پزشکیای روبهرو هستیم که از همه ظرفیتهای قانونی و اجتماعی آن استفاده نمیشود و تاکنون با وجود شایستگیها، توانمندیها و قابلیتهای بیشمار جامعه پزشکی، بهدلیل فقدان انسجام، اراده و اقتدار صنفی قادر به نقشآفرینی و تاثیرگذاری جدی در سیاستگذاری سلامت کشور نبوده است.
دکتر گلمکانی بیان کرد: با کمی مطالعه و اطلاع از جوامع پیشرفته و در حال توسعه درمییابیم نظام سلامت و درمان در جوامع فوق بر محوریت پزشکان عمومی استوار است. در اهمیت پزشکان عمومی همین بس که هیچ مرکز درمانی یا بیمارستانی بدون پزشک عمومی یک روز هم نمیتواند به کار خود ادامه دهد، ولی همین پزشک عمومی اکنون با کوهی از مشکلات روبهروست که عموماً ناشی از سیاستهای غلط و طرحهای ناقص و غیرکارشناسی شده است.
هر چه بخشنامه و دستورالعمل محدودکننده و تحقیرآمیز از جانب وزارتخانه، سازمانهای بیمهگر و … صادر میشود، همه و همه برای پزشکان عمومی است.
وی علت اصلی مشارکت اندک جامعه پزشکی در انتخابات دورههای مختلف سازمان نظام پزشکی - جدا از عدمتمایل به مشارکت در امور که متأسفانه درطیف نخبگان جامعه ما روز به روز بیشتر میشود- را نداشتن خروجی مشخص از عملکرد سازمان و دعواهای بیحاصل که نتیجه قابل ملاحظهای برای جامعهپزشکی کشور است، ذکر و خاطرنشان کرد: همچنین فشارهای دولتی و حکومتی برای بیاعتبار ساختن و منفعل کردن سازمان نظامپزشکی از جمله مواردی است که احساس تعلق اعضای جامعه پزشکی به نماد صنفی خود را بهشدت تقلیل داده است.
به اعتقاد وی، هیچ پزشکی که سوگند خدمت به مردم خورده است نباید بین منافع خود و منافع مردم تضاد ایجاد کند. طبیعتا جهتگیری سازمان نظامپزشکی هم نباید به سمتی باشد که تضاد ایجاد کند. نظامپزشکی باید بداند که مهمترین دفاع صنفی از پزشکان دفاع از اعتبار وضعیت جامعهپزشکی است.
اگر زمانی تضاد منافع بهگونهای شود که جهتگیری به سمت دفاع صرفا صنفی خلاصه شود اعتماد عمومی سلب میشود و سلب اعتماد عمومی در نهایت موجب خسران و زیان جامعهپزشکی میشود، بنابراین بهنظر من با توجه به تقدس حرفه پزشکی اگر احیانا این مسئله هم شکل بگیرد باید جهتگیری، حفظ حقوق مردم باشد.
گلمکانی مهمترین اولویتهای سازمان در دوره آینده را شامل:رفع تنشهای ایجاد شده بین بدنه دولت و سازمان نظامپزشکی، تثبیت قانون نظامپزشکی و تلاش در جهت توجه افکار عمومی، دولت و مجلس و اعتماد بخشی به ایشان در این جهت که سازمان نظامپزشکی منافع مردم را حفظ کند، تلاش در جهت بالا بردن شأن و مرتبه جامعهپزشکی دانست.
یکی از مشکلات دیگر این جامعه (پزشکان عمومی) آن است که تعداد نمایندگانشان در گروههای تصمیمگیری کم است. از سوی دیگر در بررسیها مشخص شد که این قشر در انتخابات نظام پزشکی نیز نسبت به تعدادشان حضور فعال ندارند. یکی از دلایل این حضور کمرنگ سرخوردگی و خستگی پزشکان عمومی از وضع فعلی است.
اگر پتانسیلها و نقشی که این قشر از جامعه میتواند در تصمیمگیریها داشته باشد برای آنان روشن شود با انگیزه بیشتری در این انتخابات شرکت خواهند کرد.
دکتر گلمکانی، از جمله مواردی را که میتوان به آنها پرداخت و نتایج مطلوبی گرفت بدین شرح اعلام کرد:اصلاح مقررات فراوان و دست و پا گیر و گاه غیرعادلانه مثل کاهش امتیازات، اصلاح قوانین طرح نیروی انسانی، اصلاح رابطه مالی سازمان با اعضای خود، اصلاح وضعیت سرانه و تعرفه، دفاع از جامعه پزشکی در مقابل قراردادهای غیرعادلانه در بخش خصوصی و بیمهها، گسترش خدمات رفاهی برای اعضا با تقویت صندوق تعاون و رفاه و امکانات عمومی، منطقی و عادلانه کردن مالیاتها، رعایت اصل عدالت در توزیع منابع سازمان به آحاد جامعه پزشکی و کاهش نابرابریها و مرزبندی هاو در نهایت ایجاد ترویج اخلاق اشاره کرد.