همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: محمدصادق افراسیابی می گوید: «اگر مسئولان پلتفرم «فیلیمو» عجله نمی کردند چه بسا اصلاحات سریال «سقوط» انجام می شد و بلامانع این سریال پخش می شد. چنانچه دیگر تهیه کنندگان و سکوها از قانون تمکین می کنند. ما چهارشنبه چند هفته پیش به فیلمو گفتیم که «سقوط» نیاز به اصلاح داد اما آنها پنجشنبه آن را پخش کردند. اگر آنها دست به اصلاح می زدند موضوع تا بدین حد پیچیده نمی شد.
در ارتباط با پخش سریال «سقوط» که ظاهراً ساترا معتقد است غیر قانونی است، چه خلاءهای قانونی وجود دارد که بدون مجوز ساترا این سریال پخش شده است؟
ما سه مجوز صادر می کنیم: یک مجوز برای سکوست؛ یعنی سکویی که می خواهد در فضای مجازی فعالیت کند و باید مجوز بگیرد. با مراجعه به درگاه صدور مجوزها مشاهده می کنیم که ساترا 5 نوع مجوز صادر می کند. یکی سکوهای نمایشی، آموزشی، آوا و نوا، خبری و اطلاع رسانی و رسانه های کاربر محور. این 5 نوع مجوز در حوزه صدور مجوز سکو صادر می شود. یک نوع مجوز هم برای تولید سریال است و یک مجوز هم برای انتشار سریال. یعنی اثری که می خواهد تولید و منتشر شود باید این مجوزها را دریافت کند.
پاسخ این پرسش را هم بدهید که چه خلاءهای قانونی وجود دارد که بدون مجوز ساترا سریالی مانند «سقوط» پخش می شود؟
ساترا نهاد تنظیم گر است. ما در ساترا یک شورای مجوز تولید داریم. در حوزه مجوز انتشار هم یک شورای صدور مجوز انتشار داریم. طبعاً به سکو ابلاغ می شود که این اثر اگر مجوز تولید نگیرد باید پیگیری های لازم انجام شود تا بدانند ایراد ساترا چیست. معمولاً ایرادها را ما اعلام می کنیم. در مکاتباتی که در رسانه ها منتشر شد که ساترا با فیلیمو درباره سریال «بی گناه» و «آکتور» انجام داده بود، مشخص بود که نوع ادبیات ساترا تعاملی است و ایرادهایی که بر این دو مجموعه وارد بود به خوبی تبیین شد. اگر یک سریال می خواهد تولید شود باید ایرادهایی که مد نظر ساتراست و نمونه اش را هم عرض کردم و روزنامه کیهان هم بخشی از نامه های ما را منتشر کرده و خبرگزاری تسنیم هم نامه هایی که ما به پلتفرم فیلیمو راجع به سریال «بی گناه» و «آکتور» نوشته بودیم، انتشار داد، گویای ابعاد موضوع است.
در حال حاضر مشکل ساترا چیست؟
در حال حاضر ما مشکل خاصی نداریم. همه سکوها از قانون تمکین می کنند و همه سریال هایی که اکنون در نمایش خانگی نمایش داده می شوند مجوزهای لازم را از ساترا گرفته اند و فقط فیلیمو است که تمکین نمی کند. ما 337 سکو داریم که از ساترا مجوز گرفته اند. از میان این 337 سکو 147 سکو مرتبط با آثار نمایشی است. از این میان 146 سکو از قانون تمکین می کنند و برای آثارشان مجوز لازم را می گیرند. یک مورد که قبلاً اطلاع رسانی شده بود برنامه «پدرخوانده» مربوط به فیلمنت بود که آقای سرتیپی به ساترا مراجعه کرد و برای مشکلاتی که اقدام شده بود اقدام کرد. شاید خواننده شما بگوید چند وقت پیش اعلام شد که پدرخوانده مجوز لازم را ندارد اما باید همینجا توضیح بدهم که ایشان مراجعه کردند و نسبت به اصلاح همت گماردند و مجوز لازم را دریافت کردند.
به فیلیمو اشاره کردید. بعضی معتقدند که خارج کردن فیلیمو از نمایش خانگی باعث افزایش مخاطبان نسبت به برنامه های ماهواره ای می شود. به عنوان دست اندرکار نسبت به این انتقاد چه پاسخی دارید؟
وظیفه قانونی ساترا این است که «تنظیم گری» را انجام دهد و طبعاً اگر فیلیمو از قانون تمکین کند و بابت سریال هایی که می خواهد تولید و پخش کند، مجوزهای لازم را دریافت کند، اگر فیلیمو مانند آن 146 سکوی دیگر حوزه نمایشی تمکین لازم را نسبت به قوانین داشته باشد، این مشکلات به وجود نمی آید. چرا ما از این زاویه به موضوع نگاه نمی کنیم؟ آیا ساترا مقصر است یا کسی که از قوانین تمکین نمی کند؟
به تنظیم گری ساترا اشاره کردید. مسئولیت شما هم در ساترا مرتبط با همین موضوع است. برخی معتقدند ساترا هنوز با سینماگران وارد تعامل نشده و بیشتر با برخورد سلبی جایگاه خودش را در نمایش خانگی حفظ کرده است.
چنین نیست. در 6 ماه اخیر 40 سریال به شرط انجام استعلام های لازم از ساترا برای تولید مجوز دریافت کردند و اشخاصی مجوز دریافت کردند که 40 طرح برای تولید سریال گرفتند و در جلسات ما حضور داشتند. همین طور تعامل با تهیه کنندگان و مدیران سکوها وجود دارد. سکوهایی که داریم هم مدیرانشان با ساترا در تعامل اند و هم تهیه کنندگان سریال ها. به عنوان نمونه حدود یک ماه و چند هفته پیش برنامه ای را تدارک دیده ایم که مدیران دارای مجوز از سوی ساترا دعوت می شوند و در کنار مدیران ساترا حضور می یابند. گفت و گوهایی که انجام می شود اگر چالش هایی وجود داشته باشد، نسبت به رفع آن چالش ها بحث خواهد شد. ضمن این گفت و گو اگر مطالباتی از ما دارند نسبت به آن مطالبات پاسخ خواهیم داد و اگر ما نکاتی داریم به آنها توضیح خواهم داد. علاوه بر آن ما از نهادهای مرتبط با حوزه مأموریتی فعالیتی سکو دعوت می کنیم تا تفاهم نامه هایی داشته باشند تا کسب و کار مسئول سکو رونق بگیرد.
منتقدان ساترا معتقدند که ساترا به عنوان بخشی از سازمان صدا و سیما بی طرف نیست و در اعمال قانون طرف صدا و سیما را می گیرد. نظر شما نسبت به این انتقاد چیست؟
صدا و سیما در کشور ما یک نهاد عمومی است و دعوایی با بخش خصوصی ندارد. اگر صدا و سیما مانند برخی از کشورها یک بخش خصوصی بود، این تلقی رقابت می توانست درست باشد. اما صدا و سیما در کشور ما یک نهاد عمومی است و رقابتی با پلتفرم ها ندارد. آقای جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما هم اعلام کردند که سازمان صدا و سیما خودش را حامی و ناظر پلتفرم ها می داند. واقعاً هم ما این را می بینیم. محتوای آی فریمی که امروز صدا و سیما به پلتفرم ها ارائه می دهد، هیچ نهاد دیگری نمی تواند انجام دهد. محتوای نمایشی ای که صدا و سیما در اختیار پلتفرم ها قرار می دهد، در محتوایی که توسط صدا و سیما تهیه شده، در اختیار پلتفرم ها قرار می گیرد تا برنامه های مختلف پخش شوند و هیچ نهاد دیگری نمی تواند این کار را انجام دهد. این محتوا متعلق به نهاد صدا و سیماست. نسبت به این محتوا هم استقبال شده. باید همینجا بگویم که هفته گذشته مدیر سکوی اپیزود مهمان ما بود، و ایشان اذعان می کرد که این محتوایی که به ما می دهید محتوای خوبی است و مخاطب استقبال می کند. ایشان از این نوع حمایت رضایت داشت. یعنی فیدبک هایی که از تعاملات داریم بدین شکل است. یک نکته مهم دیگر این است که بازخوردهای مثبتی می گیریم که همه اش در ساترا و نشست های ما هم نیست. بعضاً بالاخره تولید کنندگان آثار، تهیه کنندگان و دست اندرکاران آثار گفت و گوهایی با رسانه ها داشته اند و آن رویکرد تعاملی ساترا را خودشان تبیین می کنند. اما این بخش مثبت کمتر توسط رسانه ها بازنشر می شود. یک تهیه کننده با رسانه و خبرگزاری صحبت می کند و آن تعامل مثبت را توضیح می دهد و رسانه های دیگر آن را کمتر بازنشر می دهند اما یک جای دیگر که انتقادی وجود دارد به شدت بازنشر داده می شود. تأکید دارم که بازتاب با بازنشر فرق دارد. همین که یک رسانه مصاحبه می کند بازتاب انجام می شود اما آن بازنشر که رسانه های دیگر به نقل از آن رسانه آن خبر را بازنشر کنند و خبر در فضای مجازی به اصطلاح وایرال شود، بازنشر مثبت کمتری اتفاق می افتد. در حالی که ما طی همین مدت بازتاب های متعدد مثبتی داشته ایم. هم مدیران پلتفرم ها در گفت و گو با رسانه ها بازتاب های مثبتی داشته اند که ما در رصدهایمان دیده ایم و هم تهیه کنندگان سریال های نمایشی بازخورد مثبتی ارائه داده اند.
عرایضم به طور مشخص درباره سریال «سقوط» نیست. به هر حال سقوط را نباید جدا از مسائل قبلی دانست. در همان نامه ای که آقای جبلی به رئیس جمهور نوشته بودند، این ذکر شده بود که در گذشته تخلفاتی وجود داشته و بالاخره صدا و سیما از ریاست محترم جمهوری با مکاتبه ای که داشته، خواسته است که وقتی همه نسبت به قانون تمکین می کنند و یک پلتفرم آن تمکین را ندارد، آنجا تدبیری شود. تا به امروز ما روند اصلاحی را پیگیری کرده ایم. مکاتبات متعددی که ساترا با فیلیمو داشته تعاملی بوده. جلسه ای با دادستانی کل کشور داشتیم و در آن جلسه هم با رویکرد اصلاحی تصمیماتی گرفته شد که فیلیمو حتماً برای اخذ مجوز از ساترا اقدام کند. همانجا اعلام شد که اگر فیلیمو نسبت به اینکه فلان اثر مجوز نگرفته و اعتراض دارد، این اعتراض نباید منجر به آن شود که آن اثر منتشر شود. بلکه قرار بر این شد که مشاور دادستان کل کشور در جلسات شورای انتشار ما شرکت کنند و در همان جلسه اعتراض بررسی و جمع بندی شود. روال های مختلفی برای این موضوع تبیین شده و نامه اخیر رئیس سازمان صدا و سیما به رئیس جمهور به دلیل آن است که واقعاً آن نقش تنظیم گری که بر سازمان صدا و سیما محول شده، به خوبی ایفا شود.
پشتوانه حقوقی فعالیت ساترا چیست؟
توسط معاونت حقوقی ریاست جمهوری جمع آوری شده. قبلاً آن اسناد و قوانین مربوطه وجود داشته اما امسال یک کار خوبی که معاونت حقوقی ریاست جمهوری انجام داد این بود که مدیر بالا دستی قوانین را تجمیع کرد و به ما ابلاغ شد. ما هم آن را رسانه ای کردیم و هم اکنون هم حاضریم آن نامه را در اختیار رسانه ها و شما قرار دهیم.
بحث حمایتی زیاد داریم. شما فقط این سه پلتفرم معروف را در نظر نگیرید. ما غیر از این پلتفرم، سکوهای دیگری داریم که فرضاً به دوره های آموزشی ما نیاز پیدا می کنند. ما برای مدیران پلتفرم ها دوره آموزشی داریم. در دوره محتوایی هم دوره آموزشی داریم. شورای تولید و انتشار ما بسیاری مواقع وقتی پلتفرمی درخواستی برای مجوز نشر دارد یا یک نویسنده و تهیه کننده برای تولید یک اثر مجوز می خواهد، همان شورا به آنها مشورت می دهد که چطور ضمن حفظ جذابت اثر، اسناد و قوانین بالادستی را رعایت کند. قبلاً درباره سریال سقوط گفتم که اگر فیلیمو یک هفته صبر می کرد کار بدین شکل پیچیده نمی شد. یکی از مسایل و پیچیدگی ها که درباره سریال سقوط پیش آمد این بود که ساترا به فیلیمو در یک چهارشنبه در جلسه اعلام کرد که سریال سقوط منتشر نشود. پنجشنبه فیلیمو آن را منتشر کرد. آقای اصغر پورمحمدی، رئیس شورای انتشار و مجوز ما همان زمان به تهیه کننده اعلام کرد که سریال می تواند اصلاح شود. اگر فیلیمو در انتشار سریال تعجیل نمی کرد و اصلاحات را همان زمان پیگیری می کرد، کار تا بدین اندازه پیچیده نمی شد. منتها متأسفانه فیلیمو تعجیل کرد. در حالی که پلتفرم های دیگر به طور مثال در پخش «شبکه مخفی زنان» نماوا آن را نگه داشت تا زمانی که ساترا اصلاحاتش را اعلام کرد و نماوا اگر بتواند اصلاحات را اعمال کند، آن را پخش خواهد کرد. می خواهم بگویم که همه 147 پلتفرم نمایشی مانند فیلم ناب، گت فیلم و... از قانون تمکین می کنند. فیلم ناب، برنامه ای از ما دارد به نام «دادزن و همزاد من» که در حال تولید است. بقیه هم تولید می کند. «اپیزود» از ما برای تولید محتوا مجوز گرفته است. این ها را خیلی وقت ها مردم نمی دانند. در حالی که سریال ها تولید و پخش می شوند. ما هم قصدمان هیچ وقت این نبوده که فیلیمو نابود شود. تذکر داده ایم و مکرراً خواسته ایم که از قانون تمکین کند. این تذکرات وقتی به جایی برسد که اثرگذاری اش را از دست بدهد آن وقت سازمان صدا و سیما احساس می کند که باید نامه نگاری کند و به ریاست جمهور اطلاع دهد که صدا و سیما وظیفه تنظیم گری خودش را به درستی انجام می دهد. در حال حاضر از 147 پلتفرم فقط یکی از قانون تمکین نمی کند.
نظر شما