چند قاب از موزه‌ای منحصربه‌فرد و دیدنی شیشه‌ها و نقاشی‌ها

همشهری‌آنلاین-مهدی پورکهن: این موزه دیدنی منطقه در یکی از خانه‌های قدیمی تهران قدیم برپا شده که متعلق به پزشک وارسته‌ای به نام دکتر شقاقی است. قدمت این خانه قدیمی به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی مربوط می‌شود.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

این خانه که حالا به موزه تبدیل شده توسط پدر دکتر شقاقی که معمار بوده ساخته شده است. تصاویری از عامه مردم در حالت‌های مختلف، شخصیت‌های تاریخی مانند پادشاهان‌، شاعران و هنرمندان، تصاویر زنان به شیوه‌هایی از نقاشی سبک قاجار و کارهای مینیاتوری از جمله موضوع‌های نقاشی‌های کارشده بر پشت شیشه در این موزه است. ۲ مسیر برای رسیدن به این موزه دیدنی وجود دارد؛ برای اولی باید به خیابان سعدی که کنار ایستگاه مترو دروازه دولت است بروید و از آنجا خودتان را به خیابان برادران قائدی یا همان خیابان هدایت برسانید. موزه نقاشی پشت شیشه در تقاطع خیابان نورمحمدی که به خیابان تنکابن هم معروف است قرار دارد. مسیر دوم هم از پیچ‌شمیران است؛ از آنجا می‌توانید وارد خیابان نورمحمدی شوید و موزه را در تقاطع خیابان قائدی پیدا کنید.

تاریخ این هنر در ایران به دوره ایلامیان می‌رسد، اما تاکنون نشانه قطعی از تزیین شیشه‌ها با رنگ یا نقاشی روی آنها به دست نیامده است. براساس شواهد، هنر نقاشی پشت شیشه در ایران یک هنر وارداتی بوده که بنابر روایات متعدد از راه بندر و نیز وارد ایران شده است.

از نقاشان معروف این تکنیک در دوره زندیه؛ آقاصادق، آقا نجف و آقا زمان و از دوره قاجاریه؛ مهرعلی و استاد احمر و از دوره پهلوی؛ عبدالجلیل، فتح‌الله آغاسی، حسین همدانی و بیوک احمری و از دو دهه اخیر امیر رحیمی، مهین عظیما، عفت رحیمی، محمدعلی ذوالقدر و... را می‌توان نام برد.

بد نیست بدانید بنای موزه نقاشی روی شیشه از سوی ورثه مرحوم دکتر شقاقی به شهرداری تهران واگذار شد و توسط شرکت توسعه فضای فرهنگی برای معرفی این هنر، بازپیرایی‌، تجهیز و آماده‌سازی شد و در فروردین سال ۷۷ این بنا در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت‌.

نام دیگر هنر نقاشی روی شیشه، ویترای است. تزیین ظروف شیشه‌ای با رنگ و نقاشی هنری محسوب می‌شود که قرن‌ها میان ملل مختلف محبوبیت داشته است و آثار متعدد و متنوعی از این هنر را می‌توان در موزه‌های نقاط مختلف جهان پیدا کرد.

نوشته‌ها و خطوط قرآنی دسته‌ای دیگر از نقاشی‌های روی شیشه در این موزه هستند که همراه با حاشیه‌ها و نقوش گیاهی و تصاویری از شخصیت‌های مذهبی و با انواع خطوط چون نستعلیق‌، شکسته‌، نسخ و ثلث در پشت شیشه ثبت شده‌اند.

منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۲ در تاریخ ۱۳۹۳/۲/۱۳