پیشنهاد اسرائیل به آذربایجان برای جنگ با ایران؟ | ماجرای دستگیری ۸ نفر با عنوان جاسوسی برای ایران | فاضل مصطفی کیست؟ | قدمی که باید آذربایجان بر دارد

همشهری‌آنلاین - فتانه احدی: روابط ایران و آذربایجان هر روز با تنشی جدید مواجه می شود.  در این میان نزدیکی رژیم صهیونیستی به این کشور هم موجب تشدید چالش شده است . چنانکه سخنان وزیر خارجه رژیم صهیونیستی مبنی بر توافق با آذربایجان برای «تشکیل جبهه متحد علیه ایران» واکنش تند ایران را در پی داشت و جمهوری آذربایجان نه تنها توضیحی نداده که سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان از پاسخ هم طفره رفت و سراغ اتهام زنی‌های جدید علیه ایران رفت.‏حال آیا تداوم این سکوت، مهر تأیید ضمنی بر اظهارات شریک استراتژیک باکو است؟

 از سوی دیگر دستگیری ۸ نفر به اتهام جاسوسی برای ایران از سوی آذربایجان و تداوم اقدامات خارج از نزاکت و توهین‌آمیز توسط برخی رسانه‌های آذربایجان، سفارت ایران در باکو خواستار توقف این روند و جبران آن، نسبت به عواقب منفی و خسارت بار تداوم این بداخلاقی رسانه‌ای بر مناسبات آتی دو کشور هشدار داد.

در پی تداوم اقدامات خارج از نزاکت و توهین‌آمیز توسط برخی رسانه‌های جمهوری آذربایجان، سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو با ارسال یادداشت اعتراض شدیدالحنی به وزارت امور خارجه این کشور، ضمن درخواست توقف این روند و جبران آن، نسبت به عواقب منفی و خسارت بار تداوم این بداخلاقی رسانه‌ای بر مناسبات آتی دو کشور هشدار داد.

سفیر اسبق ایران درآذربایجان در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین با اشاره آشفتگی‌های دیپلماتیک آذربایجان این اتفاق را اینگونه تحلیل کرد و گفت: اینکه در جمهوری آذربایجان چه می‌گذرد و برخی از مواضع غیر متعارف مقامات رسمی این کشور، نشان دهنده نوعی آشفتگی و ضعف جدی در دستگاه دیپلماسی جمهوری آذربایجان و در میان دیپلمات‌های ارشد این کشور است. حتی‌ وقتی سخنگوی وزارت امور خارجه یک کشور بدون مستندات کشور دوست خود را متهم می‌کند به اینکه در حمله به یکی از  نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان دخالت داشته است، نیز نشان دهنده آشفتگی در سیاست‌خارجی جمهوری آذربایجان است. 

محسن پاک‌آیین درباره اتهامات جمهوری آذربایجان به ایران اظهار داشت: یک مقام رسمی باید بر اساس تحقیقات و مستندات صحبت کند چراکه در قبال سخنانش مسئولیت دارد. او فردی غیر رسمی و غیر رسانه‌ای نیست که محدودیتی نداشته باشد، محدودیت دیپلماتیک دارد و باید دقیق صحبت کند.

فاضل مصطفی کیست؟

وی افزود:‌ آقای فاضل مصطفی نماینده مجلس آذربایجان، که به او حمله شد‎؛در واقع فردی جنجالی است که معمولا به دلیل اظهارات تندی که علیه نهادها، افراد و کشورهای مختلف می‌کند، معروف است که سخنانش حتی در جمهوری آذربایجان هم اهمیتی ندارد. او علیه دولت آذربایجان هم بارها موضع گرفته است و مخالفان زیادی در آذربایجان دارد. به احتمال قوی همین مخالفان او را ترور کرده اند و مسئله شخصی بوده است.

حال باید گفت این اتفاق چه ارتباطی دارد با جمهوری اسلامی ایران که سخنگوی وزارت امور خارجه ای اتهام را علیه یک کشور دوست مطرح می‌کند. این دیپلمات ادامه داد: بعد هم طبق یک روش کهنه اعلام می‌کنند که ۸ نفر را به عنوان جاسوسی برای ایران‌ گرفته‌اند، که این یک اقدام و عملی عادی است. معمولا افرادی را که جمهوری آذربایجان می‌خواهد دستگیر کند، آنها را به جاسوسی یا قاچاق مواد مخدر متهم می‌کند. این روند در جمهوری آذربایجان شناخته شده است. 

پاک آئین درباره انزوای جمهوری آذربایجان گفت: این رفتارهای آشفته به دلیل انزوای آنها در منطقه است. جمهوری آذربایجان قبل از جنگ ۴۴ روزه، یک کشور وزین و دارای منطق در منطقه محسوب می‌شد که به دنبال این بوده است که سرزمین‌های اشغال شده خود را آزاد کند. همواره این اقدام مورد حمایت کشورهای منطقه و حتی کشورهای خارج از منطقه و نهادهای بین‌المللی بوده است. اما بعد از جنگ ۴۴ روزه به جای اینکه جمهوری آذربایجان به دنبال آزاد سازی قره‌باغ که هدف اصلی این جنگ بوده است، سخنانی درباره دالان زنگزور و آذربایجان غربی را مطرح می‌کند و تمامیت ارضی ارمنستان را زیر سوال می‌برد و اعلام می‌کند که ممکن است از مسیر نظامی این دالان را بگیرد. اقداماتی که آذربایجان خلاف موازین بین‌المللی انجام ‌داد باعث انزوای این کشور شده است.

وی ادامه داد: امروز وضعیت آذربایجان از کشوری که اشغال شده  که برای رفع اشغال می‌جنگید به عنوان کشوری که به دنبال سرزمین دیگری است، تغییر روند پیدا کرده و باعث انزوای آن شده است. هیچ کشوری در دنیا از اشغال حمایت نمی‌کند. 

این سفیر سابق گفت: جمهوری آذربایجان به راحتی جمهوری ارمنستان را زیر سوال می‌برد و ادعا دارد که  دالان زنگزور به لحاظ تاریخی متعلق به آذربایجان است. بعد هم گذرگاه لاچین را بر روی اقلیت ارامنه می‌بندد و آنها را با مشکلات جدی روبه‌رو می‌کند. این کارها  باعث می‌شود که هم کشورهای خارج از منطقه و هم کشورهای داخل منطقه آذربایجان را مورد انتقاد قرار دهند.

وی افزود: امروز به نظر من جمهوری آذربایجان حتی یک دوست هم ندارد. ترکیه هم دوست نزدیک آذربایجان بوده با احتیاط با این کشور برخورد می‌کند و تنها کسی که برای جمهوری آذربایجان مانده، رژیم صهیونیستی است که او هم در بحران به سر می‌برد.  

دو کشور منزوی غرب آسیا و قفقاز و تشکیل جبهه متحد علیه ایران

پاک آیین با اشاره به دو کشور منزوی غرب آسیا و قفقاز و تشکیل جبهه متحد علیه ایران گفت: دو کشور منزوی آذربایجان و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا و قفقاز با یکدیگر دوست شده‌اند. از این رو رژیم صهیونیستی در مقابل وزیر امور خارجه آذربایجان اعلام می‌کند که می‌خواهد به کشور دوست این کشور یعنی ایران، حمله کند و  به دنبال یک متحد می‌گردد و آن متحد را جمهوری آذربایجان اعلام می‌کند. در مقابل وزیر امور خارجه آذربایجان هم صحبتی نمی‌کند و فقط به مباحث کلی درباره فیمابین می‌پردازد. حتی این اقدام و عکس العمل از سوی آذربایجان نیز هم نشان دهنده آشفتگی دیپلماتیک جمهوری آذربایجان است. امیدواریم این وضعیت تغییر پیدا کند و دستگاه دیپلماسی جمهوری آذربایجان رفتار خود را تصحیح کند. 

وی با اشاره به اختلافات ایران و آذربایجان گفت:‌ درست است اختلافاتی بین دو کشور وجود دارد اما این اختلافات باید از  مسیر دیپلماتیک حل و فصل شود، به دور از هرگونه اتهام‌زنی باشد، به نحو دوستانه‌ای حل شود و اما جمهوری آذربایجان اینگونه عمل نمی‌کند. رویکرد روابط ضد ایرانی خود را از سطح رسانه به سطح رسمی منتقل کرده است.

قدمی که اول باید جمهوری آذربایجان بردارد

پاک آئین ادامه داد:  البته جمهوری اسلامی ایران تحولات منطقه را کاملا رصد می‌کند. ما از تمامیت ارضی کشورهای منطقه چه جمهوری آذربایجان چه ارمنستان حمایت می‌کنیم. مخالف تغییر مرزهای جغرافیایی هستیم و رژیم صهیونیستی را دوست کشورهای منطقه نمی‌دانیم. قطعا هم اجازه نخواهیم داد از سوی این رژیم حرکتی علیه ایران در منطقه انجام شود. این را رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان هم می‌داند. 

پاک آیین اضافه کرد:‌ امیدواریم که دوستان ما در باکو راه دیپلماتیک بر روش‌هایی غیر دیپلماتیک ترجیح دهند. به عنوان  کسی که سال‌ها در جمهوری آذربایجان بوده و میزان علاقه مردم دو کشور را به یکدیگر می‌داند امیدوارم که شاهد بهبود روابط باشیم که به اعتقاد من قدم اول را باید جمهوری آذربایجان بردارد.

این سیاست‌مدار با اشاره به تغییر سفیر ایران در آذربایجان گفت:‌ تغییر دیپلمات‌ها یک روند معمول است. سفیر اسبق بعد از ۳ سال تلاش در پایان ماموریت خود به ایران برمی‌گردد و سفیر جدید جایگزین ایشان می‌شود. هر دو  از دیپلمات‌های خوب و با سابقه وزارت امور خارجه هستند.