فرش‌های شسته شده از بالای پشت بام خانه‌های شهر آویزان می‌شوند، پنجره‌ها بی‌پرده می‌شوند، ده‌ها نفر را می‌ببینی که بالای نردبان رفته و شیشه‌ها و دیوارها را تمیز می‌کنند. این سنت زیبا گاه در اثر عدم‌رعایت نکات ایمنی و سلامتی تبدیل به عاملی می‌شود که سلامت اعضای خانواده به‌ویژه خانم‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
بیماری‌های تنفسی، کتف درد، گردن درد، مسمومیت‌ها، کمردرد، سوزش و خارش پوست دست و ... از جمله رایج‌ترین عواقب و پیامدهای خانه تکانی غیراصولی و نادرست است. این مطلب توصیه‌های متخصصان است که با درنظرداشتن نکات خیلی ساده می‌توان خانه تکانی ایمنی داشته باشیم بدون آنکه به سلامتی ما لطمه‌ای وارد شود و مجبور نباشیم که ایام نوروز را با کلکسیونی از انواع بیماری‌ها شروع کنیم.
آسیب‌های تنفسی و مخصوصاً آسیب به حنجره، به‌دلیل استفاده بی‌رویه و عدم‌رعایت نکات ایمنی در استفاده از مواد سفیدکننده و پاک‌کننده‌های شیمیایی در اسفند ماه شایع‌تر از همیشه است.
بدترین شیوه استفاده از مواد پاک‌کننده و شوینده این است که آنها را با آب گرم مخلوط کنند و یا از آنها در محیط‌های بسته‌ای که بخار آب وجود دارد، استفاده کنند.
در واقع پیشنهاد این است که از مواد شوینده و پاک کننده‌ای استفاده شود که آسیب کمتری می‌رساند، مثلاً استفاده از پودرهای شوینده که آنزیم هم دارد، بسیار امن‌تر از استفاده ازمواد سفیدکننده‌ای است که بخار دارند. در کل مواد شوینده شیمیایی را که بخار می‌کند، از برنامه تمیزکاری حذف کنید، مگر آنکه در جایی باشید که جریان سریع هوا، بخارات را پراکنده می‌کند. در غیراین صورت هر چقدر هم که احتیاط کنید، باز هم احتمال آسیب وجود دارد.
اولین و بهترین اقدام پس از بروز اختلال، قرار گرفتن در معرض جریان هواست، چرا که استنشاق هوای تازه، تنفس را تسهیل می‌کند و باعث ایجاد آرامش می‌شود. خوردن شیر نیز در این روزها توصیه می‌شود، چرا که مواد شوینده‌ای نظیر وایتکس، علاوه بر آسیب رساندن به ریه و حنجره، مسمومیت‌های داخلی را هم باعث می‌شود.
مواد شیمیایی فوق الذکر دارای ترکیبات آلی فراری هستند که به سرعت در فضا منتشر شده و دارای اثرات سوء متعدد از جمله سوزش چشم و آلرژی‌های مختلف تا سرطان هستند. بهترین اقدام برای مسمومان ریوی، خروج سریع فرد از محل سربسته و استفاده از هوای آزاد و تماس با اورژانس جهت تجویز اکسیژن و مصرف داروهای ضدالتهابی است.
زنان خانه‌دار از مصرف مواد شوینده در فضاهای بسته خودداری کنند و ماسک‌های تنفسی و دستکش حتما مورد استفاده قرار بگیرد. ضمنا از یاد نبریدکه یکی ازخطرات نظافت نوروزی، برق گرفتکی در اثرشست‌وشوی لوازم برقی مانند لوستر، چراغ روشنایی کلید برق و... است، لازم است اول برق وسیله برقی را قطع کنید و بعد آن را تمیز کنید.
حملات آسمی
حملات بیماری آسم از جمله مواردی است که در شب عید در اورژانس‌ها زیاد دیده می‌شود. امروزه اغلب زنان برای شست‌وشوی سرویس‌های بهداشتی خود از مایع‌های شیمیایی نظیر انواع سفید‌کننده‌ها و جوهر نمک استفاده می‌کنند و از آنجا که سرویس‌های بهداشتی در فضای بسته و کوچک قرار دارد قرار‌گرفتن زیاد در این فضاهامی‌تواند آسیب زیادی را به ریه افراد وارد کند. همچنین استفاده از این شوینده‌ها باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا به بیماری آسم می‌شود.
به هنگام استفاده از شوینده‌های شیمیایی، استفاده از ماسک بسیار ضروری است اما وجود هواکش و بازکردن پنجره‌ها در این زمینه، می‌تواند تا حد زیادی از بروز آلرژی‌ها جلوگیری کند.
کمردرد
بدون شک کمردرد بزرگ‌ترین مشکلی است که زنان خانه‌دار هنگام خانه تکانی با آن مواجه می‌شوند. معمولا کمردرد روزهای آغاز سال نو، خانم خانه را آزار می‌دهد. جابه‌جا کردن و یا بلند کردن اجسام سنگین بدون رعایت اصول صحیح، مهم‌ترین عامل ابتلا به کمر درد است که گاه تا آخر عمر فرد مبتلا را رنج می‌دهد.
در این ایام خانم‌ها فشار مضاعفی به جسم خود وارد می‌آورند، درصورتی که با یک برنامه‌ریزی صحیح می‌توان قدم به قدم تمام امور مربوط به نظافت و تمیز کردن منزل را بدون به خطر انداختن سلامت و تندرستی جسم انجام داد.
برای آنکه دچار کمردرد نشوید بهتر است هنگام برداشتن اجسام از روی زمین و یا جابه‌جا کردن آنها، پشت خود را صاف نگه دارید و قوز نکنید بلکه زانوها را خم کرده و برای تحمل وزن جسم به عضلات پای خود تکیه کنید.
این کار موجب می‌شود فشار ناشی از وسایل سنگین به‌جای کمر به مفصل ران منتقل شده و از گرفتگی‌های عضلانی و دردهای ناگهانی عضلات به‌ویژه کمر جلوگیری شود. همچنین اگر جسم سنگینی را از زمین بلند کرده‌اید، برای چرخش به جهت خاصی، هرگز بالاتنه خود را از محل کمر به آن سمت نچرخانید، بلکه تمام بدن را از محل پاها به آن سمت برگردانید.
متخصصان توصیه می‌کنند اشیای سنگین را به سرعت و با یک حرکت سریع و ناگهانی از روی زمین بلند نکنید. هرگز در حالی که جسم دیگری را با یکی از دست‌هایتان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگر جسم سنگین دیگری را بلند کنید.اگر اصرار دارید هر دو بار را همزمان حمل کنید، ابتدا باری را که در دست دارید زمین بگذارید و سپس هر دو جسم را به‌طور همزمان و با هم بلند کنید.
حساسیت‌های پوستی
هیچ خانمی دوست ندارد در ایام عید پوست ترک خورده یا حساسیت پوستی داشته باشد. دستکش در این موارد نقش بسیار مهمی دارد. سعی کنید تا آنجا که ممکن است از تماس مستقیم دست‌ها با انواع مواد شوینده و پاک‌کننده خودداری کنید. اکثر مواد شوینده ازPH استاندارد برخوردار نیستند و به همین دلیل می‌توانند سبب تحریک پوست دست شوند. اگر پوست حساسی دارید بهتر است ابتدا یک دستکش نخی و سپس روی آن یک دستکش لاستیکی دست کنید؛ زیرا گاهی اوقات پوست به لاستیک دستکش حساسیت نشان می‌دهد.
سقوط آزاد
گاهی در صفحه حوادث خبر ناخوشایند سقوط مرد خانواده را به همراه فرش از پشت بام می‌خوانیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان حوادث و سقوط از ارتفاع در این ایام افزایش می‌یابد. دست شکسته و پای شکسته از صحنه‌های تکراری روزهای خانه تکانی است.
البته تنها پشت بام خطر ندارد، نردبان نامطمئن هم به همان اندازه می‌تواند خطرناک باشد. درصورت استفاده از نردبان یا چهار پایه باید از سطح اتکای آن با زمین کاملا مطمئن شد و از نوع استاندارد و نردبان دو طرفه استفاده کرد. کارشناسان ایمنی توصیه می‌کنند که در زمان پاک کردن شیشه و پنجره‌های منزل احتیاط لازم ضروری است و از رفتن روی نرده‌ها یا قرنیزها باید جداً خودداری کرد.
