بیشتر این کشاورزان که زن هستند، از دسترسی به آبیاری، زیرساخت مناسب و بازار برای توزیع و فروش محصولات خود محروم هستند. در واقع کشاورزی خرد یک چهره زنانه دارد و به این ترتیب زنان 60 تا 80درصد غذای دنیا را تامین می‌کنند؛ از قضا بیشتر گرسنگان کسانی هستند که خواربار تولید می‌کنند. از این‌رو کارشناسان تأکید می‌کنند رسیدگی به‌دلیل ریشه‌ای بحران غذا مستلزم حمایت از کشاورزان و دامداران خرد است.
هرساله حدود 5میلیون کودک زیر 5سال در کشورهای در حال توسعه جان خود را بر اثر سوءتغذیه از دست می‌دهند. کمک‌های غذایی که عمدتا به‌صورت کربوهیدرات‌های فاقد مواد مغذی است، نمی‌تواند نبود یک برنامه غذایی فراگیر را جبران کند.
به گزارش ای‌پی‌اس، سازمان کمک‌رسانی بشردوستانه پزشکان بدون مرز با اعلام این موضوع خاطرنشان کرد سیاستگذاران باید امنیت غذایی را تقویت کنند و کیفیت کمک‌های غذایی به گرسنگان جهان را بهبود بخشند. کارشناسان این سازمان یادآوری کردند در درازمدت برای مقابله با سوءتغذیه، دولت‌های آفریقایی باید روی کشاورزی خرد سرمایه‌گذاری کنند تا خانواده‌ها از نظر تامین مواد غذایی خودکفا شوند.
بیش از 20 میلیون کودک در کشورهای در حال توسعه دچار سوءتغذیه شدید و حاد هستند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، بیش از نیمی از9.7 میلیون مورد مرگ سالانه کودکان
زیر 5 سال ناشی از سوءتغذیه است. به گفته سازمان پزشکان بدون مرز، تغذیه بچه‌های زیر 3سال در کشورهای در حال توسعه به حدود سالانه 5میلیارد دلار بودجه نیاز دارد. یکی از مسئولان این سازمان گفت این آمار نشان می‌دهد 2 هدف از اهداف توسعه هزاره سازمان ملل یعنی کاهش فقر و گرسنگی تا سال 2015 و کاهش 63درصدی مرگ و میر کودکان تا این سال ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. گرسنگی تأثیر مستقیمی بر مرگ و میر کودکان دارد.
با این حال، تهیه هرگونه مواد غذایی برای رفع گرسنگی برای حل این معضل کافی نیست.
کمک غذایی باید به گونه‌ای متنوع باشد که دربرگیرنده انواع مواد غذایی لازم برای‌تجدید قوای گرسنگان، بالا رفتن وزن و بازسازی ماهیچه‌ها باشد. اما در حال حاضر بیشتر کمک‌های غذایی که به مناطق گرسنه‌‌خیز فرستاده می‌شود، متشکل از غلاتی است که عمدتا از کربوهیدرات تشکیل شده و فاقد پروتئین و ویتامین است. این قبیل محصولات غله‌ای، مواد غذایی و پروتئین‌های مورد نیاز افراد دچار سوءتغذیه را ندارند. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند باید در عوض از خوراکی‌های دارویی استفاده شود که دارای مواد مغذی هستند.
مسئله گرسنگی و سوءتغذیه در کشورهای آفریقایی تا حد زیادی به دلایل سیاسی، لاینحل مانده است زیرا دولت‌ها از اذعان به ابعاد این مشکل اکراه دارند و مایل نیستند روی کمک‌های غذایی سرمایه‌گذاری کنند چون غذا موضوعی حساس از نظر سیاسی است. اغلب به‌نظر می‌رسد گرسنگی از نظر مالی قابل حل نیست؛ بنابراین دولت‌ها می‌کوشند در این مورد پرده‌پوشی کنند، چون نمی‌خواهند توجه جهانی را به این امر جلب کنند که از تامین خوراک مردمشان ناتوان هستند. مثلا دولت نیجریه فعالیت پزشکان بدون مرز را در زمینه سوءتغذیه در این کشور ممنوع کرده است.
نهایتا گرسنگی و سوءتغذیه با عرضه کمک‌های غذایی با کیفیت به گرسنگان حل نمی‌شود بلکه نیازمند آن است که توانایی تولید خوراک به افراد داده شود و این امر با سرمایه‌گذاری روی کشاورزی محلی امکان‌پذیر است. این در حالی است که به گفته لورن‌توماس، مدیر بخش عملیات اضطراری سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل (فائو)، در چند دهه گذشته منابع مالی در اختیار بخش کشاورزی کاهش یافته است؛ هر چند بیش از یک میلیارد نفر در جهان دچار گرسنگی هستند. وی خاطرنشان می‌کند مقابله با گرسنگی در جهان هر سال مستلزم اختصاص 30میلیارد دلار به این امر است. به اعتقاد وی، کمک به کشاورزان خرده‌پا در کشورهای در حال توسعه و افزایش تولید کشاورزی باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
نشست نایروبی
اخیراً نشستی برای بررسی بحران خواربار و نقش عوامل زیست‌محیطی در آن با حضور وزرای محیط‌زیست بیش از 140کشور جهان به ابتکار برنامه محیط‌زیست سازمان ملل در نایروبی، پایتخت کنیا برگزار شد. در این نشست گزارشی منتشر شد که در آن تصریح شده بود تقاضای جهانی برای خواربار در خلال 40سال آینده و با افزایش 2.7 میلیارد نفری جمعیت جهان به‌طور یکنواخت بالا خواهد رفت.
در این گزارش یادآوری شده بود افزایش بهای خواربار بر زندگی افراد بی‌شماری تأثیر داشته و باعث افزایش مرگ‌و‌میر کودکان در خانواده‌های فقیر یا خانواده‌هایی شده است که حدود 70 تا 80درصد درآمدشان را صرف مواد غذایی می‌کنند.
در کشور میزبان این نشست یعنی کنیا بیش از 10میلیون نفر به دلایل مختلف از جمله کاهش نزولات آسمانی و افزایش بهای کود با گرسنگی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. قوت غالب مردم در این کشور آرد ذرت است که اکنون به بهای کیلویی 80سنت فروخته می‌شود. این قیمت برای مردمی که نیمی از آنها با کمتر از یک دلار در روز زندگی می‌کنند، بسیار زیاد است. تا پارسال بهای هر کیلو آرد ذرت 30سنت بود.
از سوی دیگر، گروهی از کارشناسان معتقدند خواربار مانند دیگر کالاهایی نیست که در بازارهای جهانی ردوبدل می‌شود. آنان خاطرنشان می‌کنند با وجود اینکه فقط 15درصد خواربار تولیدی در جهان دست به دست می‌شود، لازم است تعیین قیمت‌ها به گونه‌ای باشد که مانع از دسترسی گرسنگان به آن نشود. به علاوه ایجاد وضعیت برابر در تولید محصولات کشاورزی در کشورهای ثروتمند و فقیر فعلاً عملا ناممکن است. در سال 2006 بهره‌وری نیروی کار در کشورهای فقیر فقط یک درصد بهره‌وری مشابه در کشورهای توسعه‌یافته بود.
به اعتقاد این دسته از کارشناسان، نظام تجارت بین‌الملل به گونه‌ای عمل می‌کند که حمایت دولت‌ها را از بخش کشاورزی محدود می‌کند اما دست شرکت‌های چندملیتی را برای تأثیرگذاری بر بازارها بازمی‌گذارد. آنان یادآوری می‌کنند کشاورزی خرد اصولاً می‌تواند کارآمدتر از مزارع تجاری باشد اما عملکرد تجارت جهانی طوری است که تولید انبوه می‌تواند شروط بازارها را تامین کند و کشاورزان خرده‌پا در این میان متضرر می‌شوند.
