به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ساینس الرت، شاید راه‌راه روی بدن یک ببر مدام تغییر نکند، اما راه‌راه‌های سیاره مشتری مدام در حال تغییرند. نوارهای متناوب ابرهای تیره و روشن این سیاره غول پیکر به طور متناوب ظاهر خود را تغییر می‌دهند، اما دلیل این تغییرات چرخه‌ای بر ما روشن نیست.
اکنون، پس از مطالعه داده‌های مربوط به میدان مغناطیسی مشتری که توسط کاوشگر جونو جمع‌آوری شده بود، تیمی از دانشمندان ژاپن، اسپانیا و بریتانیا فکر می‌کنند که موفق به افشای این راز شده‌اند. تغییراتی که در نوارهای مشتری مشاهده می‌شود با نوسانات مغناطیسی درون این جهان گازی هم‌زمان است.
کریس جونز ریاضیدان از دانشگاه لیدز در بریتانیا می‌گوید: «ممکن است در یک میدان مغناطیسی سیاره‌ای به حرکت‌های موج‌مانندی دست پیدا کنیم که به آن نوسانات پیچشی می‌گویند. نکته جالب این است که وقتی دوره‌های این نوسانات پیچشی را محاسبه کردیم، با دوره‌هایی مطابقت داشت که در تابش فروسرخ مشتری مشاهده می‌شود.»
از دور، مشتری مانند طلوع خورشید به رنگ کرم روشن و کاراملی سوخته به نظر می‌رسد. این نوارهای تیره‌تر با عنوان کمربند شناخته می‌شوند و آن‌هایی که روشن‌ترند، با عنوان مناطق. هر چند از دور آرام به نظر می‌رسند، اما کمربندها و مناطق، بخشی از سیستم آب‌وهوایی طوفانی و رام‌نشده مشتری هستند.
آن‌ها دور سیاره غول پیکر در جهات مخالف می‌چرخند؛ کمربندها برخلاف جهت چرخش مشتری حرکت می‌کنند و مناطق هم‌جهت با آن. در تصویر مادون قرمز، طرح رنگ معکوس می‌شود. نوارهای روشن تیره می‌شوند و نوارهای تیره به شدت می‌درخشند، که نشان می‌دهد کمربندها دارای پوشش ابری بسیار نازک‌تری نسبت به مناطق هستند.
زمین دارای کمربندهای متناوب گردش جوی مشابه است و نشان می‌دهد شباهت‌هایی در نحوه ایجاد این ویژگی‌های جوی در هر سیاره وجود دارد. با این حال، آب و هوای مشتری به قدری متفاوت از آب و هوای روی زمین است که نمی‌توان وضعیت یک سیاره را به دیگری تعمیم داد. علاوه بر این، مشتری دارای تغییرات چرخه‌ای در ابرهایش است که به تغییرات مشاهده شده در داده‌های فروسرخ از ۵۰ کیلومتری زیر سطح مرتبط است و این دانشمندان را متحیر کرده است.
جونز می‌گوید: «هر چهار یا پنج سال، همه چیز تغییر می‌کند. رنگ‌های کمربندها می‌تواند تغییر کند و گاهی اوقات شاهد تحولات کلی در سیاره هستید، زمانی که کل الگوی آب‌وهوا برای مدت کوتاهی دیوانه‌وار می‌شود. این که چرا این اتفاق می‌افتد، تا امروز معما بوده است.
جونو از سال ۲۰۱۶ مشغول مطالع مشتری است و اطلاعات زیادی در مورد ساختارها و خواص مختلف مشتری جمع‌آوری کرده است. یکی از آن‌ها میدان مغناطیسی سیاره است؛ یک ساختار مغناطیسی عظیم که توسط منبع انرژی مشتری ایجاد می‌شود: ماده سیال همرفت و رسانا در داخل سیاره می‌چرخد و انرژی جنبشی را به انرژی مغناطیسی تبدیل می‌کند.
زمین نیز یک دینام دارد. یکی از چیزهایی که دینام زمین تولید می‌کند، نوسانات پیچشی مغناطیسی است. موج مغناطیسی که در داخل و خارج نوسان می‌کند، حول محور سیاره و تحت تاثیر چرخش سریع حرکت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
با سال‌ها مطالعه داده‌های میدان مغناطیسی جمع‌آوری‌شده توسط جونو، محققان توانستند نشانه‌های نوسانات مشابه در مشتری را شناسایی کنند و به نظر می‌رسد که این‌ها با تغییر در نوارهای سیاره و تغییرات مادون قرمز مرتبط هستند.
ادامه رصد سیاره برای مشاهده اینکه چگونه ابرها در آینده نزدیک تغییر می‌کنند، می‌تواند به تیم تحقیقاتی کمک کند تا نظریه خود را تایید یا اصلاح کند. هنوز ابهامات و سوالاتی وجود دارد، به ویژه اینکه نوسانات پیچشی دقیقا چگونه تغییرات مادون قرمز مشاهده شده را ایجاد می‌کند، که احتمالا بیانگر دینامیک پیچیده و واکنش‌های ابر/آئروسل است. این موارد به تحقیقات بیشتری نیاز دارند.
این تحقیق در «Nature» منتشر شده است.
نظر شما