باغ شازده، از زیباترین باغ های تاریخی ایران، در حاشیه رشته‌کوه تیگران قرار دارد و مربوط به دوره قاجاریه است. این منطقه، از آب و هوای مناسب طبیعی بهره مند بوده و مانند قطعه ای از بهشت در دل کویر خودنمایی می کند. از این رو هرساله گردشگران بسیاری برای لذت بردن از زیبایی و طراوت آن، به این منطقه جذب می شوند.
باغ شاهزاده ماهان در کجا قرار دارد؟
باغ شازده یکی از جاذبه های مهم استان کرمان است که در حومه شهر ماهان قرار دارد. باغ شاهزاده ماهان در دوره قاجار و سال 1276 هجری شمسی به دستور استاندار کرمان احداث شد. این مکان به عنوان بزرگ ترین باغ ایرانی در منطقه‌ای گرم و خشک و در دل کویر واقع شده است.
باغ فرح بخش شاهزاده ماهان، با پوشش گیاهی مقاوم کویری و درختان سرسبز در دامنه کوه های تیگران، آب و هوایی مطبوع و دلپذیر را برای گردشگران آن منطقه ایجاد کرده است. برای بازدید از باغ شازده باید ابتدا راهی شهر کرمان شده، سپس از مسیر جاده کرمان به بم حرکت کنید. بعد از 35 کیلومتر که از این جاده عبور کردید، به 6 کیلومتری شهر ماهان می رسید که باغ زیبای شازده نیز مشخص می شود.
تاریخچه باغ شازده ماهان
در ابتدا دستور ساخت این باغ زیبا در دل کویر توسط محمدحسن خان سردار ایروانی، حاکم وقت کرمان صادر شد؛ اما پس از مرگ او، عبدالحمید میرزا ناصرالدوله، نوه دختری ناصرالدین‌شاه قاجار، به عنوان حکمران کرمان در سال 1257 دستور ساخت عمارت زیبایی برای تفریح خودش در این باغ را صادر کرده که ساخت آن 11 سال به طول انجامید.
نکته جالب در مورد باغ شازده این است که ساکنان سلطنتی باغ به دشمنی با غیرنظامیان معروف بودند، از این رو وقتی خبر مرگ میرزا ناصرالدوله، به گوش معماری که در حال تکمیل سردر ساختمان بود، می رسد؛ تغار گچ را به دیوار کوبیده و کار را نیمه کاره رها می‌کند.
امکانات رفاهی و تفریحی باغ شازده برای گردشگران چیست؟
در این باغ، مهمان سرایی برای اقامت شبانه گردشگران وجود دارد که می‌توانید با رزرو اتاق، شب را در باغ تاریخی شاهزاده ماهان بگذرانید؛ همچنین برای رفاه حال مسافران، رستورانی در عمارت شاه نشین و فضای دلنشین باغ با انواع غذاهای خوشمزه ایرانی، آماده پذیرایی از مهمانان است. از طرفی در اطراف باغ امکان اسب سواری و لذت بردن از این تفریح برای علاقه مندان خواهد بود. در غرفه های صنایع‌دستی نیز انواع گلیم و فرش و سوغاتی‌های ریز و درشت وجود دارد تا بتوانید خرید کنید.
معماری باغ شازده ماهان چگونه است؟
این باغ نمونه‌ای از باغ‌های مسطح ایرانی بوده که در پلانی مستطیل‌شکل، به مساحت حدود 5/5 هکتار ساخته شده است. باغ شازده از دو بخش شرقی و غربی تشکیل شده و عرض باغ 122 متر و طول آن 407 متر است. در ورودی باغ، ساختمانی 2 طبقه قرار گرفته که نمای آن مانند سازه‌ای خطی در ابتدای باغ است. طبقه بالای آن اتاق‌هایی برای نشیمن و پذیرایی مهمانان دارد.
اتاق های کوچک تر دیگر در کناره های باغ واقع شده که در میان آن ها چند ورودی جانبی نیز باغ را به بیرون متصل می کند. از طرفی یک عمارت شاه نشین نیز در داخل باغ وجود داشته که در حال حاضر به عنوان رستوران از آن استفاده می‌شود. این بنا از سردر، عمارت اصلی، شاه‌نشین (آلاق)، باغ خلوت و حمام تشکیل شده است.
سیستم آبیاری و آب‌نماهای باغ شازده
اگر از بالا به باغ نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که در طول باغ آب نماهای زیادی وجود دارد. در واقع در هیچ کدام از باغ های ایرانی به‌اندازه باغ شاهزاده ماهان، آب نماهای مختلف به کار نرفته است. سیستم این فواره ها به صورت هوشمند بوده و تنها با نیروی جاذبه و اختلاف ارتفاع کار می کنند. آب مورد نیاز این باغ از قنات تیگران که از ارتفاعات جوپار سرچشمه می گیرد، تأمین شده که از بالاترین سطح به داخل باغ می ریزد و سیستم آبیاری طراحی شده باغ را تکمیل می کند.
در نتیجه با شیب 6.4 درصدی باغ و طول 407 متری آن، حدود 20 متر اختلاف ارتفاع ایجاد می شود. در نتیجه این شیب طبیعی، آب از بالا وارد سنگ ها شده و یکی پس از دیگری پیش می رود، این سنگ ها مانند زانویی عمل کرده و آب را به صورت فواره بیرون می زنند.
آب پس از آبیاری درختان و گیاهان مسیر خود، به حوض هایی که به زیبایی روی هم قرار گرفته اند، ریخته و از آنجا به سمت آلاچیق اصلی می رود. در دو سر مسیر آب، یعنی در ورودی اصلی و عمارت شاه نشین، حوضچه ای وجود داشته که آب را جمع‌آوری و پس از آن دوباره توزیع می کند. این مسیر از بالا به پایین، 8 سطح یا آبشار زیبا و دیدنی را ایجاد کرده است.
سخن آخر
همان‌طور که به آن اشاره شد؛ باغ شازده ماهان، یکی از 9 باغ ایرانی ثبت شده در نقشه گردشگری یونسکو است. در این باغ از گونه های مختلف درختان مقاوم کویری و سیستم هوشمند آب استفاده شده تا علاوه بر جریان داشتن آب در کل باغ، دمای ملایمی نیز ایجاد شود. باغ شازده همچون نگینی زیبا در دل کویر کرمان جای خوش کرده است.
اگر شما هم وسوسه شدید تا ساعاتی را در این باغ به گشت و گذار بپردازید؛ کافی است از سایت فلای تودی بلیط هواپیما کرمان را با بهترین قیمت رزرو کنید؛ همچنین هتل ها و اقامتگاه های این شهر را بررسی کرده و یک مورد را انتخاب کنید. آیا تا به حال به باغ شازده رفته اید؟ نظر شما چیست؟
نظر شما