همشهری آنلاین - گروه سیاسی: طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها با گذشت بیش از یک سال از تصویب در صحن علنی مجلس یازدهم خردادماه امسال درنهایت با مخالفت شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام به بایگانی سپرده شده است. این طرح محوری‌ترین شعار نمایندگان مجلس یازدهم در تبلیغات انتخاباتی و هنگام شروع به کار این مجلس بود؛ با این حال فرآیندهای قانون‌نویسی در کشور محدود به مجلس نیست و نمایندگان به رغم اصرار فراوان برخی از آنها، نتوانستند خروجی مورد نظر خود را از این طرح تا آخرین سال فعالیت مجلس یازدهم به دست بیاورند.
مجلس یازدهم پس از مخالفت‌های صورت گرفته با این طرح با راه‌اندازی یک سامانه اینترنتی اقدام به اجرای داوطلبانه شفافیت آرای نمایندگان کرد. دامن طرح مورد نظر اما فراتر از مجلس و شامل حال بسیاری از نهادها از جمله مشروح مذاکرات مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیات وزیران می‌شد ولی با اتفاق پیش آمده امکان تبدیل این طرح به یک قانون الزام‌آور برای همه نهادها فراهم نشد. نیمه خردادماه امسال طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها با وجود اصرار مجلسی‌ها در صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام رد شد.
آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از گسترش انتقادها نسبت به این تصمیم مجمع اعلام کرد که مجمع برای تصمیماتش مرعوب فضاسازی‌ها نمی‌شود.
گفت وگوی همشهری آنلاین با علیرضا سلیمی عضو هیات رئیس مجلس درباره سرنوشت این طرح
در سال پایانی فعالیت مجلس یازدهم هستیم. سرنوشت طرح شفافیت، بایگانی شدن است؟
مجلس کار خودش را در این ۳ سال برای تحقق وعده‌اش انجام داد و طرح شفافیت را هم به تصویب رساند. مشکل در جای دیگری ایجاد شد. مجلس دیگر چه می‌تواند بکند؟ طرح شفافیت قانونی است که مجلس تصویب کرده ولی شورای نگهبان به آن ایراد گرفت و به مجلس برگشت. مجلس بر طرح تاکید کرد و آن را دوباره به شورای نگهبان فرستاد، آنها باز ایراد گرفتند. باز هم مجلس تاکید کرد و مصوبه به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت. بالغ بر ۲۱۵ نفر از نمایندگان به‌رغم این که طرح تبدیل به قانون نشد، به‌صورت داوطلبانه دارند آرای خودشان را در یک سامانه اینترنتی شفاف اعلام می‌کنند و این آرا دارد روزانه منتشر می‌شد. بنابراین اجرای شفافیت در مجلس مشکلی ندارد ولی برخی متاسفانه می‌گویند فقط مجلس شفاف باشد و خودمان شفاف نباشیم؛ یعنی همه جا غیرشفاف و مجلس شفاف باشد. مرگ را برای همسایه می‌خواهند. مجمع تشخیص می‌بایست این طرح را زودتر تعیین تکلیف کند.
رئیس مجلس پاییز و زمستان سال گذشته خواستار همکاری مجمع برای بررسی زودتر این مصوبه شده بود. چرا این اتفاق نیفتاد؟
صحبت‌هایی در روزهای اخیر مطرح شد. نباید اینگونه باشد که بعضی‌ها با حرف‌هایشان مداوم مجلس را به توپ ببندند. مجمع تشخیص مصلحت نظام صادقانه و شفاف مسائل را به مردم بگویند و توضیح دهند که با طرح موافق هستند یا مخالف. اینکه دیگر به اصطلاح خود آقایان مؤونه‌ای ندارد. اگر موافقند اعلام کنند و اگر هم واقعا مخالفند شفاف مخالفت‌شان را به مردم بگویند. ما معتقدیم آرای دولت، مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام و هرکسی که تصمیماتش مستقیم یا غیرمستقیم در سرنوشت مردم نقش دارد، باید شفاف شود تا مردم بدانند در کشور چه اتفاقاتی دارد می‌افتد. شفافیت باعث می‌شود مطالعه و دقت بیشتری در تصمیمات صورت گیرد و اینگونه از تصمیمات خلق‌الساعه پرهیز می‌شود. اعتقاد ما این است که باید هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف کنند و مجمع این مصوبه را دچار مرور زمان نکند.
از سوی مجمع این حرف مطرح شده که مجلس اختیار قانونگذاری درباره مجمع را ندارد و شفافیت تنها در صورت اصلاح آیین‌نامه داخلی مجمع مقدور است. این نظر را قبول دارید؟
این طرح مصوب مجلس است و مجلس هم از قانون خودش دفاع می‌کند. این حق مجلس است. مجلس برای همه نهادهای کشور می‌تواند قانونگذاری کند و آقایان خودشان به خوبی از اینها اطلاع دارند. یک مثال بزنم. اگر مجلس مصوب کند که سقف حقوق فلان مقدار است، برای همه از جمله مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام لازم‌الاجراست. آنها نمی‌توانند بگویند مصلحت این است که ما بیشتر بگیریم. آیا می‌توانند چنین بگویند؟ خیر. مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص واردات خودرو هم مخالف بود و مجلس روی مصوبه خودش پافشاری کرد و در جلساتی که در مجمع با دوستان داشتیم، آنها مجاب شدند.
مجمع در قانون بودجه امسال باز هم با واردات خودروی کارکرده مخالفت کرد. ولی مجلس باز هم این تصمیم را روی میز قرار داده است. این حق مجلس است که نسبت به مصوباتش حساس باشد و به هر طریقی که ممکن است حساس باشد و آنها را پیگیری کند. مجلس تشخیص داده است که قانون شفافیت به نفع مردم است.
اختیارات مجمع چه می‌گوید؟
آقایان به هر کیفیتی در حوزه مورد نظرشان اختیاراتی دارند و ما منکر این اختیارات نیستیم. بحث ما این است که هر چه هست مجمع صریح درباره آن صحبت کند. مصلحتی که اعضای مجمع تشخیص داده‌اند، اینگونه نیست که یک عده خاص این مصلحت را بفهمند و عموم مردم آن را ندانند. حرف ما این است که مبنای این مصلحت برای مردم توضیح داده شود. بله، مثلا مسائل امنیتی جداست و هیچ کشوری مسائل امنیتی‌اش را در اختیار دیگری نمی‌گذارد. اما در غیر مسائل امنیتی، هر مصلحتی باید یک منطقی داشته باشد. اینطور نیست که فقط عده‌ای مصلحت را بفهمند و دیگران متوجه آن نشوند. حرف مجلس این است که اگر واقعیت مصلحت مجمع بر این است که شفاف نباشند، بگویند منطق ما چنین و چنان است و اگر مصلحت‌شان بر این افتاد که شفاف باشند بگویند منطق ما این است.
این حرف هم مطرح شد که همان‌طور که شورای نگهبان از مصوبه شفافیت مجلس معاف شد، مجمع هم می‌تواند از مصوبه حذف شود. قبول دارید؟
این تشخیص مجلس است. کسی نمی‌تواند برای مجلس تعیین تکلیف کند. مجلس فرمایشی و فرمانبر نیست که از جایی دستور بگیرد. مجلس در راس امور است و این عین صحبت امام است. وقتی قرار است توضیحی داده شود به جایگاه مجلس توجه شود.
نظر شما