سرنوشت تلخ تایتانیک‌ ایرانی ؛ مجلل‌ترین کشتی تفریحی ایران چه شد؟ | ماجرای جالب خرید کشتی‌های ۹۰ میلیون دلاری ایتالیایی توسط ایران

به گزارش همشهری آنلاین، دهه ۴۰ تا ۵۰ میلادی برای کشورهای اروپایی سال‌های رقابت بود. ایتالیایی‌ها که نمی‌خواستند در صنعت دریانوردی از سایر کشورهای اروپایی عقب بمانند تصمیم به ساخت دو کشتی مجلل گرفتند. اولین طرح‌های کشتی رافائل و میکل آنژ در سال ۱۹۸۵ کشیده شدند.

سال ۱۹۶۵ کشتی میکل آنژ ساخته و به آب انداخته شد. مدتی بعد هم کار ساخت خواهرخوانده این کشتی- یعنی رافائل- به آخر رسید. کشتی رافائل که ظرفیت ۱۷۷۵ مسافر و امکانات زیادی مانند۱۸ آسانسور، ۳۰ سالن اجتماعات، ۶ استخر، ۷۵۰ کابین و ۸۵۰ خروجی رادیویی و تالار نمایشی‌ای با ۵۰۰ صندلی داشت به اتمام رسید. اما این کشتی‌های غول‌پیکر آن‌طور که ایتالیایی‌ها تصور می‌کردند برایشان درآمدی نداشت بلکه آنها از پس هزینه‌های نگهداری این دو کشتی هم به زحمت برمی‌آمدند. به همین دلیل دولت ایتالیا از رفت‌وآمد این دو کشتی جلوگیری کرد و این دو کشتی در یکی از بندرهای ایتالیا لنگر انداختند.

ایتالیایی‌ها تصمیم گرفته بودند این دو کشتی را بفروشند اما آنها دنبال مشتری می‌گشتند تا کشتی‌ها را از ایتالیا خارج کند. برای همین وقتی آنها با پیشنهاد شاه ایران روبه‌رو شدند این کشتی‌ها را که ساختشان برای آنها  حدود ۹۰ میلیون دلار آب خورده بود به قیمت خیلی پایینی به ایران فروختند. اما در ایران هم سرنوشت تلخی انتظار این کشتی‌ها را می‌کشید. درحالی‌که دو سال از خرید آنها نمی‌گذشت کشتی رافائل هدف موشک‌های عراق قرار گرفت و در بندر بوشهر غرق شد. برای اینکه با سرنوشت این کشتی افسانه‌ای بیشتر آشنا شویم به سراغ عبدالله گل‌افشان رفتیم. او زمانی که رافائل به بندر بوشهر آمد به عنوان راهنمای ارشد، هدایت کشتی را به عهده گرفت.  

 کشتی باشکوه رافائل تجهیزات کاملی داشت. اتاق‌های خواب و سالن‌های تشریفات کشتی بی‌نهایت لوکس و شیک بودند. حداقل در هر کابین یک حمام و توالت شیک وجود داشت  و روی هر کشتی شش استخر ساخته شده بود. رافائل اگرچه برای ایتالیایی‌ها نتوانست درآمدزا باشد اما باعث شد نام این کشور در صنعت دریانوردی شهره شود و رسانه‌های مختلف بارها نام رافائل را مطرح کنند. کشتی رافائل محلی بود که اشخاص ثروتمند آنجا را برای مراسم‌های پرهزینه خود انتخاب می‌کردند.

عرشه رافائل شاهد مراسم‌های مجلل زیادی بود؛ از مسابقات اتومبیل‌رانی بگیرید تا ساخت فیلم‌های سینمایی و تبدیل عرشه کشتی به محلی برای اسکیت روی یخ. اما ایتالیایی‌ها از رافائل و خواهرخوانده‌اش- میکل‌آنژ- سودی نصیبشان نشد و تصمیم به فروش آنها گرفتند. آنها می‌خواستند رافائل به جایی برود که دیگر نتوانند آن را ببینند. برای همین وقتی شاه ایران که از فروش نفت پول زیادی در خزانه کشور جمع کرده بود از ماجرا باخبر شد، خیلی زود رضایت ایتالیایی‌ها را جلب کرد و هر دو کشتی را خرید. به این ترتیب کشتی رافائل در بندر بوشهر پهلو گرفت و میکل آنژ هم به بندر عباس فرستاده شد.

 عبدالله گل‌افشان سال ۱۳۳۸ در سازمان بنادر و کشتیرانی استخدام و بعد از ۳۱ سال کار، در ۵۲ سالگی بازنشسته شد. او درباره خودش و کشتی رافائل می‌گوید؛ «دوره‌های زیادی را پشت سر گذاشتم تا اینکه در سال ۱۳۵۳ توانستم گواهینامه دریانوردی درجه یک ارشد از سازمان بنادر و کشتیرانی را بگیرم.

کشتی رافائل و میکل‌آنژ از ایتالیا به صورت خواهرخوانده جمعا به مبلغ ۳۰ میلیون دلار خریداری شد (۱۳۳۶ شاهنشاهی). رافائل به بوشهر و میکل‌آنژ به بندرعباس منتقل شد. وقتی کشتی رافائل به نزدیکی‌های بندر بوشهر رسید من برای هدایت آن به اسکله، به روی عرشه رافائل رفتم. آن زمان سرراهنمای اداره بندر بودم؛ برای همین به خاطر آوردن رافائل به ۱۰ مایلی بندر بوشهر رفتم. کشتی مسافربری بزرگی بود که طول آن ۲۷۶ متر بود. اما عرض محلی که کشتی‌ها در بندر بوشهر دور می‌زدند ۲۵۰ متر بود همین ماجرا کار را برای رافائل مشکل می‌کرد.

برای اینکه این کشتی را به سلامت به اسکله برسانم تصمیم گرفتم آن را با دو یدک‌کش از عقب بکشم و به اسکله ببرم. برای همین هدایت کشتی را به دست گرفتم و بعداز سه ساعت‌ونیم توانستم آن را به اسکله ببرم. البته طول اسکله بوشهر ۶۰ متر بیشتر نبود و کشتی رافائل بیش از ۲۵۰ متر طول داشت که این مشکل را هم حل کردیم. آن روز مردم زیادی برای دیدن رافائل جمع شده بودند. همه خوشحال بودند که کشتی‌ای با این عظمت و زیبایی به بندر بوشهر آمده. این کشتی به بندر آمده بود تا محلی برای تفریح کارگران شرکت نفت، پرسنل نیروی دریایی و کارآموزان ارتش ایران شود. 

 تا زمانی که جنگ شروع نشده بود رافائل یک محل تفریحی برای پرسنل نیروی دریایی بود اما وقتی جنگ شروع شد، کشتی را به محل دیگری منتقل کردند؛ «درحالی‌که جنگ تازه شروع شده بود تصمیم گرفته شد کشتی را به محل دیگری منتقل کنند تا اسکله به کشتی‌های تجاری و نفتکش اختصاص پیدا کند. به‌همین دلیل کشتی را به پنج مایلی جنوب‌شرقی بندر بوشهر منتقل کردند. اما آنجا محل مناسبی برای رافائل نبود؛ چراکه مدتی بعد توسط جنگنده‌های عراقی هدف گرفته و غرق شد.

آنجا محل مکان مناسبی نبود و باید کشتی را در محل کم‌عمق‌تری نگهداری می‌کردند تا حداقل اگر غرق شد به گل بنشیند و به صورت کامل زیر آب فرو نرود اما به هرحال بعد از اینکه موشک عراقی به رافائل برخورد کرد حدود دو روز طول کشید تا کشتی به طور کامل زیر آب رفت».