روزنامه همشهری؛ گروه خانواده-سحر جعفریان:لباس‌هایی با ظاهری مرتب و اتوکشیده شده که باید طبق بندِ حفظ آراستگی نظامیِ آیین‌نامه انضباطی نیروهای مسلح کشور تا پایان دوره ۲ ساله سربازی به همان شکل و شمایل اولیه نمایان شوند. الزامی که علاوه بر حُسنِ سلیقه فراوان سربازان در نگهداری از لباس استحقاقی به خرید دو یا چند باره مشابه همان لباس نیاز دارد. از این روست که راسته تجاری خرید و فروش البسه نظامی و کادری محدوده خیابان امام خمینی (ره) منتهی به میدان قدیمی حسن‌آباد و یا حوالی میدان رازی (گمرک) رونق گرفت. راسته‌هایی نام‌آشنا که پاتوق سربازان بسیار برای خرید و حتی فروش لباس‌های نظامی محسوب می‌شوند و در آنها می‌توان انواع لباس نظامی با طیف وسیعی از تنوع در سایز، جنس و قیمت را یافت؛ سایزهای بزرگ، پارچه‌های مرغوب، دوخت‌های سفارشی و همچنین پیگیری خرید و فروش لباس‌های استحقاقی دست دوم در سایت‌های مجازی. برای تهیه گزارش زیر، راهی این بازارها می‌شویم.
از حسن‌آباد تا بازارهای مجازی
از ضلع غربی میدان حسن آباد وارد خیابان امام خمینی (ره) می‌شویم. چند قدمی پیش می‌رویم که ویترین نخستین مغازه‌های البسه نظامی نمایان می‌شود. ویترین‌هایی که تعدادی از آنها در محاصره سربازانی کم سن و سال قرار گرفته‌اند. سربازانِ موی سر تراشیده، با دقت ویترین‌ها را می‌جورند تا لباس مورد نظر خود را با کمترین قیمت پیدا کنند. یکی از سربازان احمد نام دارد. اهل روستایی در نزدیکی استان مرکزی‌ست که به تازگی دوران سربازی خود را در تهران آغاز کرده است. احمد می‌گوید: «لباسی که روز اول، پادگان به ما تحویل داد پارچه‌اش، جنسی معمولی دارد که با توجه به فعالیت‌های روزانه‌یمان، بعید است بیشتر از ۷ یا ۸ ماه دوام بیاورد. برای همین لازم است یک دست دیگر از همان لباس بخریم.» احمد با لحنی که گلایه و تعجب در آن مستتر است، ادامه می‌دهد: «بیشتر از یک ساعت است با دوستانم این بازار را می‌گردیم. قیمت‌ها واقعا بالاست و با بودجه و حقوق سربازی ما اصلا تناسب ندارد. شلوار و پیراهن در سایز و جنس معمولی، چیزی در حدود ۹۰۰ هزار تومان است. این فقط قیمت شلوار و پیراهن است. کلاه و پوتین هم جزو لباس‌های سربازی‌ست که ممکن است طی دوران ۲ ساله آن به هر دلیلی به خرید مجدد آنها نیاز داشته باشیم. از لباس‌های مناسب فصل هم که دیگر نگویم برایتان.» ناصر یکی دیگر از سربازان جمع است که البته قصد خرید ندارد و فقط همراه دوستانش آمده که کمی وقت بگذراند. او می‌گوید: «به اینها (اشاره به دوستانش) گفتم که اینجا نمی‌توانند لباس ارزان پیدا کنند و بهتر است مانند من از سایت‌های مجازی دست‌دوم‌فروشی خرید کنند. دست‌دوم‌های تر و تمیز با ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان آنجا زیاد پیدا می‌شود. حالا درست است خیلی از فروشندگان این سایت‌ها اجازه پرو لباس را نمی‌دهند و این مساله، ریسک انتخاب خوب را بالا می‌برد ولی معمولا خریدهای مناسبی اتفاق می‌افتد.»
مجازی‌های ارزان!
صحبت‌های ناصر در مورد خرید اقتصادی و مقرون به صرفه از سایت‌های مجازی دست‌دوم‌فروش، ترغیب‌مان کرد تا در میان انبوه آگهی‌های مرتبط با لباس سربازی یکی از همان سایت‌ها به جستجویی مختصر بپردازیم. در اغلب آگهی‌ها بر نو و استفاده نشدن از لباس‌ها تاکید شده است و قیمت درج شده را نصف قیمت بازار بیان کرده‌اند. با شماره تلفن یکی از آگهی‌دهندگان تماس می‌گیریم. او می‌گوید: «این لباس استحقاقی خودم است که اصلا نپوشیدم، حتی یکبار چون سایزم نبود. همین لباس با همین پارچه الان توی بازار حسن‌آباد ۸۰۰ هزار تومان قیمت خورده است ولی من آن را با قیمت ۵۰۰ هزار تومان اینجا گذاشته‌ام تا کسی که واقعا نیاز دارد بتواند آن را بخرد. به هر حال، من هم سرباز بودم و اوضاع و احوال سربازها را درک می‌کنم.» یکی دیگر از آگهی‌دهندگان می‌گوید: «برای فروش یونیفرم سربازی خود، ابتدا به محدوده گمرگ رفتم. فروشندگان آنجا، آنقدر قیمت‌های غیرمنصفانه‌ای پیشنهاد دادند که ترجیح دادم لباس را توی این سایت برای فروش معرفی کنم. شما هم شک نکن که اینجا بهتر و ارزان‌تر می‌توانید خرید کنید.» آگهی‌دهنده دیگر هم می‌گوید: «لباسی که برای فروش گذاشتم پارچه‌اش از جنس اعلاست. خودم سفارش دوختش را داده بودم ولی خب به خاطر مصدومیتی که برایم پیش آمد نتوانستم از آن استفاده کنم. الان با قیمت ۷۰۰ هزار تومان گذاشته‌ام برای فروش. پرو هم ندارد. سایزش مشخص است. به نظرم اگر با سایزتان یکی‌ست، معطل نکنید.» کمی مکث می‌کند و دوباره ادامه می‌دهد: « از این لباس حتی توی خود پادگان‌ها هم پیدا نمی‌کنید.»
ضد چروک‌های گران‌قیمت و برندهای ایرانی ناشناخته
سر از بازار مجازی بیرون می‌آوریم و دوباره در همان راسته خیابان امام خمینی (ره) منتهی به میدان حسن‌آباد گشت می‌زنیم. کمی جلوتر پاساژی بزرگ قرار دارد که پیمان، فروشنده یکی از مغازه‌های البسه نظامی در آن است. مغازه‌ای که فضای آن به ۲ بخش تبدیل شده است. سمت چپ، کاربری تولیدی دارد که در آن ۳ کارگر پشت چرخ‌های خیاطی صنعتی مشغول کارند و سمت راست نیز با وجود پیشخوان و قفسه‌های نمایش انواع پوشاک نظامی، کاربری تجاری و فروشگاهی پیدا کرده است. پیمان با حوصله به سوالاتمان این چنین پاسخ می‌دهد: «بر قیمت لباس سربازی هم مانند هر لباس دیگری، کیفیت پارچه، نوع دوخت و سفارشی بودن اثرگذار است. واضح است لباسی که با پارچه اعلا و با ویژگی‌هایی مانند حفظ دمای بدن و ضد چروک دوخته شود، نسبت به پارچه‌های درجه ۳ و ۴ گران‌تر است. یا لباس‌هایی که به هر دلیل، دوخت سفارشی دارند و خارج از سِری دوزی‌ها، دوخته می‌شوند نیز گران‌تر هستند. لباس سربازی با کیفیت عالی را می‌توانید از پکیج‌های یک میلیون تا ۲ میلیون تومانی پیدا کنید. کلاه‌ها نیز در حال حاضر از ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان با توجه به سایز سر، جنس و نوع طراحی ارگان‌ها، قیمت‌گذاری شده‌اند. تکلیف کفش‌های سربازی هم که مشخص است. پوتین کیفیت عالی و ایرانی از ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تومان، تولید خارجی با کیفیت متوسط از ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان و تولید خارجی با کیفیت عالی نیز از یک میلیون تا ۳ میلیون تومان است. همه این موارد به بودجه مشتری و یا تصمیم او در مدت زمان استفاده از البسه نظامی بستگی دارد. به قول معروف هر چقدر پول بدهی همان قدر آش می‌خوری!» علی فروشنده مغازه‌ای در محدوده میدان گمرک است که منتظر مشتری نشسته. او که بیشترین فروش خود را معطوف به پوتین‌های نظامی تولید ایرانی می‌داند، می‌گوید: «چند برند ایرانی تولیدکننده پوتین‌های نظامی هستند که کیفیت خوب را با قیمت مناسب عرضه می‌کنند. کیفیتی برابر با برندهای جهانی و با قیمت واقعی که امکان خرید را برای بسیاری از مشتری‌های جز و عمده، مسیر می‌کند. ولی خب، مشکل اینجاست که خیلی‌ها یا آنها نمی‌شناسند و یا نمی‌توانند به آنها اعتماد کنند. سعی و تلاش من و امثال من نیز انگار در معرفی محصولات آن برندها کافی نیست.»
دلالِ جیره لباس‌های سربازی
بیش از ۵۰ درصد از مغازه‌های این راسته تجاری، مرکز فروشِ شرکت‌های بزرگِ تولیدکننده البسه نظامی هستند. شرکت‌هایی که کارخانه‌ها و سوله‌های تولیدی‌شان، اغلب در شهرک‌های صنعتی حاشیه شهر واقع شده‌اند. معمولا مشتری اصلی این شرکت‌ها و تولیدی‌های برند، معاونت آماد سازمان‌های نظامی و یا واحدهای پشتیبان و تامین اقلام و البسه سربازان پادگان‌ها در ارگان‌های مختلف نیروهای سپاه، ارتش و انتظامی با زیرمجموعه‌های هوایی، دریایی، زمینی و یگان هستند. واحدهایی که خریدهای عمده دارند و براساس بودجه اختصاصی خود، سفارش می‌دهند. حاج کاظم، یکی از فروشندگان قدیمی این راسته است که بیش از فروش البسه نظامی به اتیکت‌دوزی نام سربازان بر روی لباس سربازی شهرت دارد. کاظم می‌گوید: «خیلی پیش می‌آید که جیره لباس یک سرباز، مناسب سایزش نباشد. جیره‌هایی با سایزهای بزرگتر و یا کوچکتر که حتی در معاوضه با جیره هم‌خدمتی‌ها هم نمی‌توان به سایز مناسب دست یافت. اینطور می‌شود که سربازان سر از بازار حسن‌آباد درمی‌آورند. فقط خدا نکند که گیر کاسبِ دلال افتند. کاسب‌های دلالی که لباس نوی سربازان را از آنها به کمترین قیمت می‌خرند و بعد به قیمت ویترین (بالاترین قیمت) یا به سربازی دیگر می‌فروشند و دوباره برای پادگان‌ها به قیمت روز فاکتور می‌کنند.» حاج کاظم از پشت دستگاه چاپ نام بر روی اتیکت بلند می‌شود و ادامه می‌دهد: «برای اینکه مشتری‌ها، اینجا گیر کاسبِ دلال نیفتند، بهتر است که از کیفیت انواع جنس و دوخت لباس‌ها سر درآورند. اینطوری سرشان کلاه نمی‌گذارند.»
نظر شما