همشهری آنلاین- مهناز عباسیان: آنها عاشقانه از پای تخته‌های سیاه به سوی سنگرهای سرخ شتافتند و حماسه آفریدند،اما متأسفانه تاکنون آمار دقیقی از این شهدا به دست نیامده بود تا اینکه فرهنگسرای مهر با هدف زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهیدان و ترویج فرهنگ ایثار و پایداری به‌ویژه شهدای دانش‌آموز، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات این شهدا و چاپ کتابی با عنوان دفترچه‌های خاکی کرد. دیروز به مناسبت روز دانش‌آموز این کتاب در مدرسه پسرانه شهید کشوری رونمایی شد. به این بهانه سراغ مدیر مراکز فرهنگی و هنری منطقه رفتیم و پیرامون تهیه و چاپ این کتاب اطلاعاتی را جویا شدیم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در جست‌وجوی دفترچه‌های خاکی
این اقدام برای نخستین بار در شهر تهران برای الگوسازی برای قشر نوجوان و جوان و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت صورت گرفت. مدیر مراکز فرهنگی منطقه و رئیس فرهنگسرای مهر منطقه ۱۹ با اعلام این توضیحات می‌گوید: «از دست دادن فرزند، غم بزرگی است که انسان‌ها آرزو می‌کنند هیچ‌گاه چنین مصیبتی به آنها وارد نشود، اما خانواده‌های شهدا، این مصیبت را در زمان جنگ به جان خریدند تا با تقدیم فرزندان خود در راه خدا، نشان دهند که دفاع از کشور چه اهمیتی برای آنها دارد. این‌گونه است که وقتی پای صحبت خانواده شهدا می‌نشینیم، شکیبایی و شکرگزاری آنها از خداوند را می‌بینیم که توفیق شهادت به فرزندان آنها داده و به ایثارگری فرزندان خود افتخار می‌کنند. الحق که خداوند متعال هم به آنها صبر جزیلی داده است. در این مجموعه هر چند کوتاه اما گزیده از زبان پدران و مادران شهدا خاطراتی از آنها بیان کردیم تا الگوی ارزشمندی برای نوجوانان ما باشد.»
سعید رنجبریان درباره شناسایی این شهدا به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: «این طرح در چند مرحله اجرا شد. در مرحله اول شناسایی شهدای دانش‌آموز از میان ۵۰۰ شهید منطقه صورت گرفته است. بخش اعظمی از سختی این طرح، مربوط به شناسایی شهدای دانش‌آموز بود زیرا اطلاعات درستی از این شهدا نداشتیم. در مرحله نخست اسامی بیش از ۵۰۰ شهید را بر اساس تاریخ تولد و شهادت آنها بررسی کردیم و شهدایی را که متولد سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۰ بودند انتخاب کردیم و در مرحله بعدی تاریخ شهادت آنها را مد نظر قرار دادیم تا سن شهادت شهدا بیش از ۱۸ سال نشود.»
او در ادامه درباره تأکید به سن ۱۸ سال برای شهدا می‌گوید: «در کتاب حاضر ما زندگینامه شهدایی را که محصل بودند و از مدرسه و هنگام تحصیل به جبهه اعزام شده بودند را جمع‌آوری کردیم. در این میان شهدای نوجوانی بودند که ترک‌تحصیل کرده و ماه‌ها بعد از فراغت از درس به جبهه اعزام شده بودند که در این کتاب به آنها اشاره‌ای نشده است. هدف اصلی ما معرفی و الگوسازی شهدای دانش‌آموز در زمان اعزام بود و این موضوع کمی کار ما را سخت کرده بود زیرا با گذشت زمان خانواده‌ها و همرزمان شهدا اطلاعات دقیقی از زمان انصراف از تحصیل آنها نداشتند. با این حال ما در کتاب دفترچه‌های خاکی ۲۳ شهید زیر ۱۸ سال را که از مدرسه به جبهه اعزام شده بودند شناسایی کردیم.»
کتاب قاب، هدیه به دانش‌آموزان
رنجبریان در ادامه به چاپ کتاب به‌صورت «کتاب قاب» اشاره می‌کند و می‌گوید: «درمرحله دوم طرح دفترچه‌های خاکی، بازدید از خانواده این شهدا و گفت‌وگو درمورد آنها صورت گرفت. در مرحله بعد اقدام به جمع‌آوری و دسته‌بندی اطلاعات شهدا و انتشار کتاب به‌صورت کتاب قاب کردیم. در این کتاب مختصری از زندگینامه، وصیتنامه، خاطرات و تصاویر شهدا منعکس شده است. البته این کتاب به‌صورت کتاب قاب به دست دانش‌آموزان خواهد رسید تا آنها در قالب محصولی جدید با محتوای کمتر، با شهدای دانش‌آموز آشنا شوند. این کتاب قاب، قابلیت نمایش ایستاده روی میز را هم دارد.»
رئیس فرهنگسرای مهر در ادامه به مراسم رونمایی از این کتاب اشاره می‌کند و می‌گوید: «از آنجا که دانش‌آموزان مهم‌ترین مخاطبان این کتاب هستند، مراسم رونمایی از کتاب در مدرسه‌راهنمایی شهید کشوری همزمان با روز دانش‌آموز رونمایی شد. نا گفته نماند این مدرسه در زمان جنگ بیشترین شهید و رزمنده دانش‌آموز را داشته و از مدارس مهم و تأثیرگذار در آن زمان بود.»
شهدا بهترین الگو برای قشر نوجوان
رنجبریان به تأکید بر سبک زندگی شهدا در نگارش کتاب هم گریزی می‌زند و می‌گوید: «تلاش ما این است که در تنظیم این کتابچه، به سبک زندگی اجتماعی و فردی شهدای نوجوان و رفتار آنها با خانواده و همسایه‌ها بیشتر بپردازیم. این کار می‌تواند کمک بسزایی در الگوپذیری دانش‌آموزان کنونی ما داشته باشد.»
مدیر مراکز فرهنگی منطقه در پایان به همکاری هفته‌نامه همشهری محله در زمینه شناسایی شهدای دانش‌آموز هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «این طرح با جدیت همکاران فرهنگی ما در همشهری محله اجرا شد و ما در بازدید از خانواده‌های شهدا و نگارش این کتاب همکاری صمیمانه‌ای با خبرنگاران این هفته‌نامه داشتیم. زیرا این دوستان به سبب فعالیت چند ساله خود در زمینه شهدای منطقه اطلاعات خوبی در این زمینه داشته و در نگارش کتاب هم با ما همکاری داشتند. جا دارد از همکاری اداره آموزش و پرورش و ناحیه مقاومت بسیج منطقه هم تشکر کنیم.»
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۹ در تاریخ ۱۳۹۴/۰۸/۱۳
نظر شما