به گزارش همشهری آنلاین، در دهه چهل، وقتی داود رشیدی به ایران برمی‌گردد، چند سالی است که جریان نوگرای نمایش در ایران شروع شده است. اولین کار تئاتر او هم در ایران بازی در نمایش «آوازه خوان طاس» نوشته اوژن یونسکو، از نمایشنامه نویسان ابزورد بود که فرخ غفاری آن را کارگردانی کرده بود و پری صابری هم در آن بازی می‌کرد. رشیدی پیش از انقلاب با نمایش‌های زیادی روی صحنه بود، از جمله در انتظار گودو از ساموئل بکت. بعد از انقلاب هم او نمایش‌های «پیروزی در شیکاگو»، «ریچارد سوم»، «منهای دو» و «آقای اشمیت کیه؟» را کارگردانی کرد و روی صحنه برد. در میان این نمایش‌ها پیروزی در شیکاگو و ریچارد سوم با موفقیت چشمگیری روبه رو شدند.
نمایش پیروزی در شیکاگو سال ۱۳۷۱ اجرا شد. زمانی که بعد از مدت‌ها اجازه پیدا کرد، نمایش کار کند. نمایش خیلی زود به یکی از مطرح‌ترین نمایش‌های آن دهه تبدیل شد و حتی بسیاری به آن لقب اولین نمایش حرفه‌ای بعد از انقلاب را داده‌اند. ۳۰ سال قبل از آن اما او در اولین اجرای جهانی این متن از «والتر وایلدی» به کارگردانی «فراسوا سیمون» در سوئیس بازی کرده بود.
زمانی که رشیدی این کار را در تهران روی صحنه برد، وایدلی نامه‌ای به پسر او می‌فرستد و می‌نویسد: « به او اطلاع دهید که خیلی هیجان‌زده و متعجب شدم وقتی که فهمیدم او بعد از سی سال می‌خواهد این اثر دوره جوانی را که در خلاقیت آن سهیم بود در کشورش دوباره کار کند. با درستی و دقتی که نقش ریفیوتو را بازی می‌کرد، به من این اطمینان را می‌دهد که از پیروزی در شیکاگو، چیزی سریع، بامزه، کوبنده و صادقانه‌ای می‌سازد. من با ذهن خودم، با تمام گروه او هستم و برای آنها پشت‌کار و تفاهم آرزو می‌کنم.»
در این نمایش که در تئاترشهر روی صحنه رفت، مهدی هاشمی، فریماه فرجامی، کاظم هژیرآزاد، سیروس ابراهیم‌زاده و منوچهر حامدی بازی می‌کردند. مهدی هاشمی در این نمایش نقش «گریگور اسمال» را بازی می‌کرد؛ خبرنگاری که متوجه یک کودک‌ربایی می‌شود، اما پدر کودک از او می‌خواهد ۲۴ ساعت برای پخش این خبر صبر کند. مهدی هاشمی در باره بازی در این نمایش و قبول این نقش گفته است: «قای رشیدی به من زنگ زدند و گفتند تئاتری دارم و حاضری در آن بازی کنی؟ من بدون مکث و فکر گفتم در خدمتم.»
موسیقی نمایش هم ساخته بابک بیات بود و برای اولین بار بعد از انقلاب از موسیقی جاز استفاده شد. این موسیقی به طور زنده اجرا می‌شد و علیرضا عصار و فواد حجازی روی صحنه پیانو و ساکسیفون می‌نواختند.
این نمایش تماشاگران بسیاری داشت و قرار بود سه ماه اجرا شود، اما بعد از یک ماه، یک شب مدیر وقت تئاترشهر بعد از اجرا روی صحنه می‌آید و ناگهان اعلام می‌کند که امشب آخرین شب نمایش پیروزی در شیکاگو بوده است.
سال ۱۳۷۸ داود رشیدی نمایش دیگری را در تئاترشهر روی صحنه برد. او این بار متنی از شکسپیر را اجرا کرد که به دلیل پیچیدگی‌ها و صحنه‌های زیاد، کارگردانان کمتر سراغ آن می‌روند. مثل نمایش قبلی، داود رشیدی پیش از این در اجرایی از این نمایش در سوئیس به کارگردانی فیلیپ ماتنا روی صحنه رفته بود و زمانی هم که به ایران برگشت دو بار آن را اجرا کرد. یک بار سال ۴۶ نمایش تلویزیونی «ریچارد سوم» را برای تلویزیون ملی ایران کارگردانی کرد و خودش هم در آن بازی داشت و سال ۴۹ هم این نمایش را با ترجمه رضا براهنی روی صحنه برد که در هر ۲ اجرا علی نصیریان نقش ریچارد سوم را ایفا می‌کرد.
اما سومین بار سال ۷۸ اتفاق افتاد و این نمایش در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه رفت. در این اجرا سعید پورصمیمی نقش ریچارد را بازی می‌کرد و فاطمه معتمدآریا، سعید جم، محمود فتح الهی، سهراب سلیمی، فریده صابری، اصغر ضرابی، هومن لایق، علی دهکردی، امیرحسین آهنین جان، شهرام عبدلی، مسعود حجازی‌فر، امیرحسین صدیق، نیما بانکی، جمشید لایق، رضا عظیمی، محمدرضا جوزی، کیکاوس یاکیده، فرزانه ارسطو، مجید بهرامی، مانی نوری، کامبیز شبانکاره، محمدحسین مجدزاده، وحید رهبانی، فرخ نعمتی، ساسان پارسی، امیر عباسی، بابک بیات، حسن خاکپور، جمال عبدالهی، احسان عبدی فر، پدارم تنعمی، مهرداد امین زارع، ساسان پارسی، معصومه جودت، نیما دهقان، جمال عبداللهی، بهرام کلانکی و حسین میرصادقی دیگر بازیگران آن بودند. یکی از مواردی که در آن سال در باره این نمایش به آن نقد شد، حضور بعضی از بازیگران از جمله فاطمه معتمدآریا به عنوان بازیگر سینما بود.
هرچند که معتمدآریا پیش از سینما سابقه بازی در تئاتر داشت، اما منتقدان گویا این را فراموش کرده بودند. ضمن این که در آن سال اولین بار بود که از بازیگران شناخته شده سینما در تئاتر استفاده می‌شد و این طبیعتا بحث‌های زیادی به دنبال داشت. به هر حال این نمایش با موفقیت اجرا شد و بازخوردهای بسیار خوبی هم داشت. رشیدی در باره استقبال از این نمایش در مصاحبه ای گفته بود: «پس از ۳۵ اجرا هنوز مردم به دیدن کار علاقه نشان می‌دهند؛ تماشاگرانی که پس از اجرای برنامه در بیرون تئاتر منتظر ما می‌مانند یا ایرانیانی که از خارج آمده‌اند و یا خارجی‌هایی که در تهران هستند و اجرای این نمایش را در خارج هم دیده‌اند مخصوصاً سفیر انگلیس که می‌گفت تا به حال هفت اجرا از ریچارد سوم را دیده است و اجرای ما چیزی از آنها کم نداشت و فقط بعضی منتقدین این اجرا را تایید نکرده‌اند که باید گفت آنها نه شکسپیر را می‌شناسند، نه تئاتر را به‌طور عملی و نه صلاح تئاتر مملکت را می‌دانند. البته آنها امکان دیدن اجراهائی از آثار شکسپیر در خارج را هم نداشته‌اند.»
رشیدی بعد از ریچارد سوم نمایش‌های «منهای دو» را از تیر تا شهریور ۸۹ در تئاتر شهر و «آقای اشمیت کیه» را سال ۱۳۹۰ در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه برد.
نظر شما