دولت‌های عضو اتحادیه اروپا این اقدام را پس از اعلام حکم دادگاهی که در محافل خبری موسوم به میکونوس بود، انجام دادند. قاضی این دادگاه که شدیدا تحت‌تأثیر لابی صهیونیسم بود در یک محاکمه جنجالی و سیاسی که نزدیک به 4 سال طول کشید ایران را متهم به دخالت در قتل 3نفر از سران حزب منحله دموکرات کردستان کرد.
ایران ادعاهای بی‌اساس دادگاه آلمانی را رد کرد و در پاسخ به تصمیم اتحادیه اروپا، سفیران خود را از کشورهای اروپایی فراخواند. پیش‌بینی، این بود که سفیران کشورهای اروپایی منفعلانه بازخواهند گشت و این‌چنین هم شد.
چیزی در حدود 10ماه پس از صدور حکم دادگاه محلی میکونوس، سفیران به تهران بازگشتند. سفیر آلمان آخرین سفیری بود که به تهران بازگشت و این به‌دلیل فرمان رهبر معظم انقلاب به دستگاه دیپلماسی کشور بود که باید سفیر این کشور دیرتر از همه وارد تهران شود. ادعایی که در دادگاه محلی برلین علیه ایران مطرح شده بود، بخشی از تهاجم سیاسی مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی‌ایران بود.
سال 1375 از سخت‌ترین سال‌های سیاست خارجی ایران بود. آمریکا با بهره‌گیری از نفوذ خود در محافل بین‌المللی تمام اقدامات تروریستی را منتسب به ایران می‌کرد. در همان سال‌ها برخی از تحلیل‌گران داخلی از احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران سخن می‌گفتند. در واقع این شایعه پس از انفجار مقر نظامیان آمریکایی در ظهران عربستان در تیرماه سال 75 قوت یافته و آمریکا طبق معمول ایران را در این انفجار متهم دانست.
در آن سال آمریکا حتی انفجار پارک المپیک آتلانتا را به ایران منتسب کرد. قانون «داماتو» توسط بیل کلینتون رئیس‌جمهوری وقت آمریکا در چنین فضایی به تصویب رسید. این قانون برای فشار آوردن به شرکت‌های خارج از آمریکا که در صنایع نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری می‌کردند، تصویب شده بود. به‌دنبال گسترش فضای منفی علیه ایران در آمریکا، ویلیام پری، وزیر جنگ وقت آمریکا ادعا کرده بود که ایران از هیچ‌گونه عمل تلافی‌جویانه در امان نخواهد بود.
فشار بر ایران از طرف دیگری هم طراحی شده بود. در همان سال امارات متحده عربی، به سنتی که هنوز هم ادامه دارد، جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را جزو قلمرو امارات متحده عربی دانست. چندی بعد نیز عصمت عبدالمجید، دبیر کل وقت اتحادیه عرب در گفت‌وگو با یکی از روزنامه‌های منطقه، مدعی شد: «ادامه اشغال جزایر سه‌گانه توسط ایران یکی از عرصه‌های مبارزه امت عرب به شمار می‌رود.» بلافاصله شورای همکاری خلیج فارس، ایران را به اشغال جزایر مذکور متهم و بیانیه‌ای در این باره صادر کرد.
اقدام ایران در این شرایط که مورد هجمه شدید آمریکا و متحدان عربش قرار گرفته بود، چه بود؟ دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی‌تلاش می‌کرد تا در فضای مملو از اتهام‌پراکنی آمریکا، با نزدیکتر شدن به اتحادیه اروپا، از این فشار بکاهد. در همان سال‌ها برخی مسئولان کشور به انگلیس سفری کردند. این سفر قرار بود به بهبود روابط دوجانبه بینجامد اما نه تنها اینگونه نشد بلکه رژیم صهیونیستی و آمریکا با اطلاع از سیاست ایران، ماجرای موسوم به میکونوس را برای ایران طرح‌ریزی کردند تا اروپا را نیز به قطع روابط با جمهوری اسلامی‌تشویق کنند.
ماجرای میکونوس
یک ساعت مانده به نیمه شب یکی از شب‌های شهریور ماه سال71، 2مرد مسلح با چهره‌های پوشیده، وارد یک رستوران یونانی به نام میکونوس در برلین می‌شوند و اتاق پشتی رستوران را با اسلحه اتوماتیک یوزی به رگبار بسته و 4 مرد از جمله صادق شرفکندی، دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران‌ـ که در ایران رسماً منحل شده بود ـ را به قتل می‌رسانند.
علاوه بر صادق شرفکندی، نورالله محمدپور دهکردی، عبدلی و اردلان از مسئولان این حزب نیز در این جریان به قتل رسیدند.بنا به نوشته حسین موسویان، سفیر وقت ایران در آلمان- که بعدها کتابی درباره ماجرای میکونوس نوشت- رستوران میکونوس، اسمی یونانی داشت اما در حقیقت یک رستوران تماماً ایرانی بود و تبدیل به پاتوق همیشگی چهره‌های ایرانی مخالف که به‌عنوان سازمان‌های چپ شناخته می‌شدند، شده بود.
بعد از عملیات ترور، سرویس اطلاعاتی آلمان 2 متهم لبنانی را دستگیر کرد. کاظم دارابی متهم به دست داشتن در این حادثه شد.
دارابی قبلاً از رهبران فعال اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در ایران بود و از طرفداران انقلاب اسلامی به‌شمار می‌آمد. اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی وی را جاسوس ایران توصیف کرد. نهایتاً، غیراز دارابی، یوسف امین، عباس رایل و 2تبعه لبنانی دیگر به نام‌های عطاءالله ایاض 27 ساله و محمد ادریس، متهمان پرونده بودند.
دادگاه میکونوس مقامات ایران را متهم به دست داشتن در این قضیه کرد، اما هیچ مدرک معتبری که متضمن وجود ارتباط میان مقامات جمهوری اسلامی ایران با قضیه میکونوس باشد وجود نداشت و هدف، تبلیغات بین‌المللی و ایجاد فشار برای خدشه وارد کردن به روابط ایران و اروپا بود.
در سال 75، بی‌بی سی گزارشی پخش کرد مبنی بر اینکه ابوالحسن بنی صدر، رئیس‌جمهوری مخلوع ایران در دادگاه برلین حاضر شده و علیه مقامات ایرانی شهادت خواهد داد. بنی صدر معروف به شاهدc شده بود. روند بررسی این پرونده نزدیک به 3سال طول کشید. دادستان دادگاه هنگام صدور حکم از واژه تروریسم دولتی استفاده کرده و برخی مسئولان ایران را متهم به دست داشتن در حادثه میکونوس کرد.
بعد از صدور این حکم، ایران سفیر آلمان را فراخواند و قویا اتهامات نادرست و توهین‌آمیز مقامات قضائی آلمان را رد کرد.
مرتضی سرمدی، معاون وقت وزیر خارجه ایران، خطاب به سفیر آلمان گفت: تکرار اتهامات بی‌پایه و با انگیزه‌های سیاسی که در پروسه حقوقی و قضائی جایی ندارد علیه عالی رتبه‌ترین مقامات مذهبی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران توسط دادستان آلمانی نشانگر آن است که با سیاسی کردن دادگاه قتل 4تبعه ایرانی و با تبعیت از منافع صهیونیست‌ها به اعتبار و وجهه دستگاه قضائی آلمان صدمه وارد آورده است.
سرمدی به سفیر آلمان خاطرنشان ساخت: اتهامات وارده علیه عالی‌ترین رتبه مقامات ایران براساس شهادت فردی بوده که خود در قضیه ربودن هواپیماها و سایر امور خرابکارانه و فعالیت‌های تروریستی علیه ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران دست داشته و اینها جرائمی هستند که دادگاه‌های ایران مدارک مثبته آنها را از منابع استخراج کرده و در اختیار دارند.
علی‌اکبر ولایتی، وزیر وقت امور خارجه ایران که در جمع تظاهر‌کنندگان مشهدی معترض به روند حاکم بر جریان دادگاه سخنرانی می‌کرد با اشاره به اصرار دولت آلمان مبنی بر اینکه کنترلی بر نظام قضائی ندارد، گفت: دولت هر کشوری باید درخصوص تمام مسائلی که رخ می‌دهد خصوصاً در ارتباط با موضوعات مربوط به روابط بین‌الملل بر پایه احترام متقابل، موضعی مسلط داشته باشد. این موضوع با استقلال قوه قضائیه منافاتی ندارد.همزمان با اعلام نظر دادگاه آلمانی، یک مجله وابسته به صهیونیست‌ها نیز ادعاهای مشابهی را مطرح کرد و این نشانه‌ای از ارتباط میان عمل دستگاه قضائی آلمان با نفوذ صهیونیست‌هاست.
کاظم دارابی ایرانی مقیم برلین وقتی 20 آذر سال 86 پس از 15 سال بازداشت در آلمان به ایران بازگشت، گفت: به خاطر جرم ثابت نشده 15 سال عمرم از من گرفته شد که در این‌خصوص در آینده با انتشار کتاب خاطرات علیه دستگاه قضائی آلمان افشاگری می‌کنم.
وی بعدها در یک نشست نیز تأکید کرد: دولت آلمان اصلاً کاری به شخص من نداشت و من طعمه‌ای بودم برای رسیدن آنها به اهداف شوم خودشان که همان ضربه زدن و فشار آوردن به دولت جمهوری اسلامی ایران بود.
دارابی خاطرنشان کرد: آلمانی‌ها برای محکوم کردن ایران در این ماجرا افرادی مثل بنی صدر، وزیر علوم رژیم سابق و اعضای گروهک منافقین را به دادگاه کشید تا به ضرر دولت ایران شهادت دهند.
واکنش ایران به فراخواندن سفیران
رهبر معظم انقلاب دهم اردیبهشت ماه ســال 76 در جمع معلمان، در واکنش به خروج
دسته جمعی سفیران اروپایی از ایران فرمودند: «مگر کسی اهمیت می‌دهد که اینها چه گفتهاند؟ البته دستگاه دولتی ما که بحمدالله مواضع بسیار خوبی در مقابل حرکت‌های زشت اینها داشته است، از حالا به بعد هم بایستی با کمال قدرت عمل کند و در مرحله اول، سفیر آلمان را فعلاً تا مدتی نباید راه بدهد که به ایران بیاید. بقیه هم که میخواهند به‌عنوان یک حرکت به‌اصطلاح آشتیجویانه برگردند، مانعی ندارد. خودشان رفتهاند، خودشان هم برمیگردند. دیدند که رفتنشان هیچ اهمیتی ندارد. اینها میخواهند برگردند، مانعی ندارد اما در رفتن سفرای ایران به کشورهای آنها، هیچ عجلهای نباید بشود. باید سرِ صبر و فرصت ببینند چه چیزی مصلحت است؛ هر چه که عزت اسلامی اقتضا می‌کند - همان طور که همیشه گفتهایم - همان‌گونه عمل کنند.»
فراخواندن سفیران اروپایی از ایران مسبوق به سابقه بود. کشورهای اروپایی یک بارهم در
سال 68 و در جریان صدور فتوای قتل سلمان رشدی از سوی امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی‌در سال ۱۳۶۷ سفیران خود را از ایران فراخواندند. بر همین اساس هم بود که بعد از خروج سفیران اروپایی از ایران در جریان دادگاه موسوم به میکونوس، علی اکبر رفسنجانی رئیس‌جمهوری وقت در یکی از اولین خطبه‌های نماز جمعه سال 76 گفت:«اینها بازهم اشتباه کردند. مگر کارهایی که طی 20سال علیه انقلاب کردند، کدام موفق بوده که این کار را می‌کنند؟ مگر در جریان سلمان رشدی نبود که سفیران خود را فراخواندند و بعد عذرخواهی کردند و با خضوع برگشتند؟ امروز با 8 سال پیش که داستان سلمان رشدی اتفاق افتاد و سفیران اروپایی رفتند خیلی تفاوت دارد؛ آن روز خزانه و انبارهای ما خالی بود و مشکلات فراوانی داشتیم اما امروز اینطور نیست؛ اصلا کسی احساس نمی‌کند که اینها هستند یا نیستند.»
هاشمی‌رفسنجانی اقدام اروپا در فراخواندن سفیران خود از ایران را تشبیه به رفتار گنجشکی کرد که هنگام برخاستن از روی درختی تنومند و ریشه‌دار، درخت تنومند را تهدید می‌کند که مراقب خود باشد. سفیران اروپا یک به یک به ایران بازگشتند. سفیر آلمان مجبور شد طبق گفته رهبر معظم انقلاب به‌عنوان آخرین سفیر و به همراه سفیر فرانسه وارد ایران شود.
