سیا می‌پذیرد که کودتای سال ۱۳۳۲ غیر دموکراتیک بود

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین این پذیرش در پادکست جدیدی که سیا درباره جزئیات عملیاتش در فراری دادن شش کارمندان آمریکایی در جریان تسخیر سفارتش در تهران در سال ۱۳۵۸ منتشر کرده است. این عملیات تحت پوشش تهیه یک فیلم هالیوودی انجام شد.

سیا در سال ۲۰۱۳ رسما نقش خود را در کودتای ۲۸ مرداد  که به سقوط مصدق و تحکیم قدرت شاه انجامید، تایید کرد، اما تا به حال به طور علنی نپذیرفته بود که این اقدام غیر دموکراتیک بوده است.

هنوز بخش بزرگی از تاریخ رسمی سیا درباره این کودتا محرمانه باقی مانده است.

هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که کودتای سال ۱۳۳۲ «نقطه آغاز دخالت‌های پیگیر آمریکا در امور داخلی ایران بود» و این پذیرش‌ها را رد کرد.

در این بیانیه آمده است: «پذیرش آمریکا در این موارد هرگز نه به اقداماتی جبرانی یا تعهد صادقانه به اجتناب از دخالت در آینده انجامیده و نه سیاست براندازانه این کشور در برابر جمهوری اسلامی ایران را تغییر داده است.»

پادکست سازمان سیا با نام «پرونده‌های لانگلی» (Langley Files) دو قسمت اخیر خود را به شرح عملیات فراری دادن شش کارمند آمریکایی از تهران در سال ۱۳۵۸ اختصاص داده است که در خانه سفیر کانادا در ایران پناه گرفته بودند. دو مامور سازمان سیا وارد تهران شدند و در حالیکه وانمود می‌کردند، اعضای یک گروه تهیه‌کننده یک فیلم سینمایی علمی-‌تخیلی ساختگی هستند، این کارمندان را به عنوان مسافر با هواپیما از ایران خارج کردند. این ماجرا بعدها در فیلم سینمایی «آرگو» در سال ۲۰۱۲ به تصویر کشیده شد.

والتر تروسین، سخنگوی سیا در این پادکست این ادعای مورخان سازمان سیا را مطرح می‌کند که اکثریت فعالیت‌های مخفی سیا در تاریخش دولت‌های منتخب مردمی را «تقویت کرده بود».

اما تروسین درباره کودتای ۱۳۳۲ می‌گوید: «البته باید بپذیریم که این مورد یک استثنای واقعا عمده در این قاعده بوده است.»

کودتای سال ۱۳۳۲ یا ۱۹۵۳ سرآغاز رشته‌ای از اقدامات بیشتر سیا در کشورهای دیگر از جمله گواتمالا بود که عملیات مخفی آمریکا در سال ۱۹۵۴ در آن به سر کار آمدن یک دیکتاتور نظامی انجامید و یک جنگ داخلی ۴۰ ساله را باعث شد که حدود ۲۴۵۰۰۰ نفر را به کشتن داد.

اما بخش بزرگی از اسناد اقدامات سیا در کودتای سال ۱۳۳۲ محرمانه باقی مانده است. یک مشکل دیگر در بررسی تاریخی این دوره این است که به اعتراق خود سیا بسیاری از پرونده‌های مربوط به کودتای سال ۱۳۳۲ در دهه ۱۹۶۰ میلادی نابود شده‌اند.