همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: فعالیت تشکل‌های دینی و مذهبی در دوران حکومت پهلوی‌ها، محدودیت‌ها و سختی‌های خاص خود را داشت و اغلب این تشکل‌ها با دشواری امور خود را پیش می‌بردند. با این حال، تعداد آن‌ها کم نبود و در هر گوشه و کنار کشور می‌شد سراغی از آن‌ها گرفت و نکته قابل توجه این‌که، بسیاری از این تشکیلات دینی و مذهبی تاثیرگذاری عمیق بر افکار عمومی داشتند و بخش مهمی از زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، متاثر از فعالیت‌های عمیق و اثرگذار این تشکل‌ها محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین تشکل‌های دینی و مذهبی در دوران پهلوی، انجمن تبلیغات اسلامی است که فعالیت‌های گسترده‌ای در میان توده‌های مردم داست. در خصوص تاریخچه، شکل‌گیری و فعالیت‌های این تشکل دینی و مذهبی در آن دوران، اخیرا کتابی به قلم رئوف گوهریان تالیف و منتشر شده که از جهات گوناگون قابل توجه است. کتاب «انجمن تبلیغات اسلامی( ۱۳۴۰-۱۳۲۱ش)» به چگونگی شکل‌گیری و عملکرد انجمن به عنوان یک تشکل دینی و مذهبی فراگیر در دوره پهلوی دوم می‌پردازد. این کتاب با تبیین زمینه‌های ظهور سلطنت پهلوی و نحوه به قدرت رسیدن رضاخان، به تظاهرات شبه مذهبی او نظری می‌اندازد و فضای مذهبی ایران قبل از شهریور ۱۳۲۰ را برای خوانندگان ترسیم می‌کند. در ادامه نویسنده، انجمن تبلیغات اسلامی را که با هدف تبلیغ دین اسلام و اشاعه توحید و تعلیم اخلاق اسلامی در ایران و سایر کشورهای جهان شکل گرفت، همراه با منشورات انجمن به تفصیل معرفی می‌کند. کتاب در سه فصل «مقدمات و زمینه شکل‌گیری انجمن تبلیغات اسلامی»، «شکل‌گیری و عملکرد انجمن تبلیغات اسلامی» و «فعالیت‌های مطبوعاتی-انتشاراتی انجمن تبلیغات اسلامی» به بررسی تاریخ نهادها و تشکیلات دینی در دوره پهلوی دوم می‌پردازد. بزرگسالان به ویژه علاقه‌مندان به تاریخ مذهبی ایران معاصر، نهادها، تشکیلات دینی و مذهبی در دهه‌های ۱۳۲۰تا ۱۳۴۰ شمسی می‌توانند مخاطبان اصلی کتاب باشند. رئوف گوهریان پیش از این با نگارش فرهنگ ناموران معاصر ایران جلد ۲ و دایره‌المعارف انقلاب اسلامی جلد ۲ و ۳ با انتشارات سوره مهر همکاری داشته است. در بخشی از کتاب«انجمن تبلیغات اسلامی» می‌خوانیم: «از نگرش بانی انجمن تبلیغات اسلامی و دیدگاهش نسبت به اوضاع و احوال جامعه آن روز، می‌توان به به ضرورت تشکیل انجمن‌ها و مجامع مذهبی و به خصوص انجمن تبلیغات اسلامی پی برد. بانی انجمن در مقدمه مرام‌نامه، شرایط حاکم بر جامعه را ترسیم کرده عنوان می‌دارد: « جامعه غرق در مادیات شده و فساد در آن ریشه دوانده است، از اسلام و مسلمانی ظواهری بیش نمانده، جامعه بیش از همه محتاج این است که تکانی به خود داده و از نعمت دین استفاده کند.» به اعتقاد او همه باید برای احیای دین در جامعه بکوشند و مردم را به راه راست و حقیقت اسلام فرا بخوانند که نه تنها خدمت بسیار بزرگی به جامعه کرده‌اند بلکه در پیشگاه خداوند اجر بزرگی خواهد داشت.»
چاپ اول کتاب «انجمن تبلیغات اسلامی» به همت دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در ۳۰۴ صفحه و با شمارگان ۳۰۰ نسخه به قیمت ۲۷۵ هزار تومان از سوی انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر و در بازار کتاب ایران موجود است.
نظر شما