استاد مسلم نثر فارسی/ روزی به نام بیهقی

همشهری آنلاین: در نخستین ماه‌های سال۱۴۰۰ اول آبان‌ماه با تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کشور و ابلاغ رئیس‌جمهور وقت ایران در متن تقویم رسمی کشورمان، به‌عنوان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، ادیب و مورخ برجسته ایرانی قرن پنجم هجری که به نام پدر نثر فارسی نیز شناخته می‌شود، نامگذاری شد.
شاید نخستین جرقه‌های توجه جدی به ابوالفضل بیهقی و ارج‌گذاری برای برند فرهنگی او، حدود ۲ دهه قبل در روستای حارث آباد سبزوار، محل زادگاه بیهقی خورد. البته قبل‌تر از آن این ادیب و مورخ برجسته ایرانی، نزد متخصصان، مدرسان و محصلان رشته ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها شناخته شده بود و حتی شاعران و نویسندگان بزرگ در زبان و ساختار ادبی نوشته‌هایشان، بسیار وامدار بیهقی بوده‌اند.
کتاب تاریخ بیهقی، اثر درخشان ابوالفضل بیهقی از شاهکارهای ادب فارسی و یکی از بی‌نظیرترین منابع تاریخی است که از نظر علم جغرافیا نیز منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید. در واقع این کتاب نمودار جامع و کم‌نظیری از اوضاع و احوال غزنویان محسوب می‌شود. کمتر پدیده‌ای از زندگی مردم آن دوره می‌توان یافت که از دید تیزبین مؤلف این کتاب پنهان مانده باشد. بیهقی ۸۵سال زیست و به تصریح ابوالحسن بیهقی در تاریخ بیهقی به سال ۴۷۰قمری چشم از جهان فروبست و به این ترتیب ۱۹سال پس از نگاشتن تاریخ بیهقی، زنده بوده و هر گاه به اطلاعات تازه‌ای دسترسی می‌یافت، آن را به متن کتاب می‌افزود.
با اینکه تنها ۲ سال است که روز اول آبان به نام این نویسنده بزرگ نامگذاری شده، اما از ۱۳ سال گذشته، در نخستین روز آبان بزرگداشتی برای این ادیب فرزانه برگزار می‌شود. امسال هم به روال هر ساله، «سیزدهمین همایش بین‌المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملی» در روزهای اول و دوم آبان با حضور پژوهشگرانی از کشورهای ایران، پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق توسط دانشگاه حکیم سبزواری برگزار می‌شود.
در این همایش ۲ روزه، به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» که مانند شناسنامه ملی ماست پرداخته می‌شود؛ موضوعی که متأسفانه در روزگار ما بسیار کم رنگ شده و رشد و بالندگی جامعه معاصر به‌ویژه نسل جوان، به آن سخت نیازمند است.
به‌گفته دبیر سیزدهمین همایش بین‌المللی بزرگداشت پدر نثر فارسی، در این همایش ۲ روزه، ۶ کارگاه پژوهشی در زمینه‌های پیوند نثر کلاسیک فارسی و نثرهای پهلوی و اوستایی با هویت ملی، جنبه‌های دراماتیک و نمایشی نثر فارسی، مطالعات حقوقی نثر فارسی، آشنایی با نسخه‌های خطی تاریخ بیهقی و جایگاه موزه نثر فارسی در پیوند باهویت ملی، توسط استادان بارز و برجسته‌ای مانند محمد جعفر یاحقی، محمود جعفری دهقی، سیدحسن امین، قطب الدین صادقی، استاد مهدی سیدی و علی صادقی منش و نیز ۲۰سخنرانی در ۴ نشست تخصصی توسط پژوهشگرانی از ایران، پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق برگزار می‌شود.
یکی از برنامه‌های ویژه این همایش بین‌المللی، افتتاح موزه نثر فارسی است. موزه نثر فارسی، نخستین موزه در دنیاست که با تمرکز بر موضوع نثر فارسی ایجاد شده است و با تبیین تاریخ تطور نثر فارسی، اهمیت، جایگاه و وسعت تأثیرگذاری آن بر هویت ایرانی را تبیین می‌کند.