همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: در کنار مردان شجاع و رزمنده فلسطینی که در طول دهه‌های اخیر علیه دشمن اشغال‌گر مبارزه کرده و جنگیده‌اند، زنان مبارزی هم بوده‌اند که دوشادوش همسر و فرزندان خود علیه اشغالگران مبارزه کرده و پرچم مقاومت در سرزمین مقدس فلسطین را همواره برافراشته نگه‌داشته‌اند. یکی از این زنان مبارز، انتصار الوزیر (ام‌جهاد)، همسر خلیل ابراهیم الوزیر (ابوجهاد) است که خاطرات خود از همراهیِ همسر مبارز خود را در کتابی با عنوان «خاطرات ام جهاد» تالیف و منتشر کرده است. این کتاب با عنوان فرعی«روایت یک عمر همراهی با خلیل ابراهیم الوزیر (ابوجهاد)، زندگی‌نامه خودنوشت انتصار الوزیر (ام‌جهاد) است که از سوی انتشارات ایران به تازگی چاپ و منتشر شده است. ابوجهادی که در ۱۰ اکتبر ۱۹۳۵ در رمله فلسطین به‌دنیا آمد، سیاست‌مدار و تئوریسین نظامی فلسطینی بود و از بنیان‌گذاران جنبش فتح و عضو کمیته مرکزی این سازمان و فرمانده العاصفه، شاخه نظامی این جنبش، که در نهایت در ۱۶ آوریل ۱۹۸۸ توسط کماندوهای اسرائیلی در تونس به شهادت رسید. همسر ابوجهاد که ملقب به ام جهاد است، در این کتاب، شرح حال و سفر مبارزاتی خود را با همسر و هم‌رزمش خلیل الوزیر به رشته تحریر درمی‌آورد و در این اثنی داستانی مستند از وقایع و رخدادهای مهم زندگی این شهید، علی‌الخصوص شکل‌گیری و تأسیس جنبش فتح را پیش رو می‌گذارد.
این زن که در کنار همسرش یکی از زنان تأثیرگذار در جریان مقاومت به‌حساب می‌آید، از نزدیک شاهد تغییر و تحولات در جریان جنبش ملی فلسطین بود و نامش به‌عنوان اولین عضو زن در تأسیس جنبش فتح مطرح می‌شود که در برهه‌ای نیز به‌طور موقت رهبری نیروهای طوفان را به‌عهده گرفت. زندگی او و همسرش پیوسته در مبارزه می‌گذشت و برای این هدف لحظه‌ای آرام و قرار نداشت؛ چاپ بیانیه تا جابه‌جایی پیام و اسلحه و شرکت در اردوهای آموزشی از جمله بخش‌های زندگی ام جهاد است. علی‌رغم این، او با تأسیس اتحادیه عمومی زنان فلسطینی، تجربیات خود را در حوزه زنان نیز به بوته عمل و اجرا گذاشت.
کتاب، از داستان اولین ملاقات این زوج در پنج سالگی، زمانی که سال ۱۹۴۶ به همراه مادرش به رمله رفت تا عمویش ابراهیم الوزیر، پدر ابوجهاد را ملاقات کند، شروع می‌شود. خود او می‌گوید: «از رمله جز خلیل به یاد ندارم». این جمله عاشقانه اما بسیار تأویل‌پذیری است. ام جهاد بعداً در غزه به عشقی که به خلیل‌الوزیر داشت اعتراف کرد تا در نهایت آنها سال ۱۹۶۲ با هم ازدواج کردند. او اعتراف می‌کند: «دلم برایش تنگ شده بود و آرزوی دیدنش را داشتم.» سپس در بخش‌های زیادی از کتاب به‌یاد «لحظه‌های شیرینی که با خلیل زندگی کرده می‌افتد و به از میان این عشق، به عشق به جهاد و مقاومت و همراهی با یکی از خاص‌ترین مبارزان می‌پردازد و تا پایان کتاب، این شرح مفصل از عشق، مقاومت و حرمان ادامه پیدا می‌کند. گفتنی است که ام جهاد سرانجام در ژوئیه ۱۹۹۴ پس از سی‌ودو سال تبعید توانست به وطن خود، فلسطین بازگردد. این نکته را در نظر داشته باشید که اهمیت زندگی‌نامه انتصار الوزیر را می‌توان ناشی از زندگی سرشار از تحولات سیاسی مهم او دانست. او نظاره‌گر بسیاری از نقاط عطف (تاریخ فلسطین) بوده و زندگی همراه با مخاطرات، جنگ، ترور و درگیری را در همه‌جا تجربه کرده است. ام‌جهاد، در این خاطرات از هجرت شهید خلیل الوزیر و خانواده‌اش از الرمله به غزه، در سال نکبت حکایت می‌کند، از اینکه چگونه او با بساط کوچک فروش لوازم آرایشگاهی مانند تیغ‌های ریش‌تراشی و قیچی تا فروشندگی در یک پارچه‌فروشی، مقداری پول جمع کرد تا توانست یک دوربین عکاسی بخرد و از زندگی پناهندگان فلسطینی، کودکان‌شان و ارودگاه‌های آنها عکس می‌گرفت و به روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و سازمان‌های بین‌المللی ارسال می‌کرد. این توضیحات مفصل، حتی برای افرادی که از کودکی با ابوجهاد آشنا بوده‌اند نیز جدید هستند. خاطرات ام جهاد، روایت یک عمر همراهی با خلیل ابراهیم الوزیر (ابوجهاد) با ترجمه مهدی فردوسی‌زاده در ۳۱۲ صفحه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
نظر شما