روزنامه همشهری؛ گروه خانواده:این نگاه بر ابعاد مختلف جامعه و بهویژه نهاد خانواده تاثیرات سوئی داشته و بنیان این نهاد را سست کرده است. سبک زندگی مدرن، بهویژه به گونهای که از نیمهقرن بیستم وبه خصوص از دهه ۸۰ بر زندگی خانوادههای غربی حاکم شده چند مولفه اساسی دارد که در نوشتار زیر به آن اشاره میکنیم:
۱- در جوامع غربی، دنیای مدرن اساسا فردانگارانه است. عالم فردانگار عالمی است که تعلقات اجتماعی و خانوادگی را نمیتواند بپذیرد پس سبک زندگی مدرن، سبکی است که اقتصاد و پول، مسئله اصلی انسان میشود. بدین معنا که سبک زندگی مدرن پول محور است؛ به طوری که میتوان گفت در عالم مدرن، انسان ذیل پول و مادیات تعریف میشود.
۲- فرد انگاری موجب میشود که انسان تدریجا یا خانوادهگریز و یا خانواده ستیز شود لذا در ابتدای امر، فرد از خانواده گسترده و فامیلی دور شده و به سوی خانواده هستهای گرایش پیدا میکند. سپس از خانواده هستهای نیز تدریجا دور شده و به سمت تجرّد تمامعیار سیر میکند و این چیزی است که مطابق با آمار در عالم غرب مدرن مشاهده شده است.
۳- سومین ویژگی انسان مدرن و این سبک زندگی، مصرفگرایی شدید است اساسا این خصیصه مربوط به نیمهدوم قرن بیستم است و چون سرمایهداری وارد فاز تولید انبوه شد از اوائل قرن بیستم بهبعد فرهنگ مصرف، جانشین فرهنگ امساک شده و این به جزئی از لایفاستایل در زندگی مدرن تبدیل شده است.
۴- چهارمین ویژگی دنیای مدرن، سرعت و شتابزدگی در امور مختلف زندگی است.
این شتابزدگی نوعی اضطراب زمان ایجاد میکند و اضطراب زمان به ایجاد حالت مکانیکی در روابط انسانها میانجامد و روابط عاطفی اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار میدهد.
تغییر الگوی تغذیه خانوادهها نیز تحت تاثیر این شتابزدگی اتفاق افتاده و عناصری مانند مادیگرایی، اضطراب زمان و خانوادهگریزی، مدل غذایی انسان را نیز تغییر داده و به سوی مدلهای فستفودی سوق داده است.
در دنیای مدرن کمپانیهای موثر درصنعت تغذیه، در تغییر ذائقه و الگوی غذایی اعضای خانواده نیز دخالت کرده و الگوهای غذایی متناسب با منافع مادی خود را ارائه میدهند.
۵- ویژگی بعدی سبک زندگی مدرن، ایجاد گرایش به تنوعطلبی شدید است. این مدل زندگی براساس اصالت فرد تعریف میشود و نه براساس خانواده و اجتماع بهصورت پیوسته، در این نگرش انسان فقط بهصورت اتمی است که براساس نیازهای خود، به سمت یک اتم و یا انسان دیگر میرود و سپس به همان غار تنهایی خویش باز میگردد که این موضوع به تعطیلی روابط میانجامد.
* نویسنده:حجت الاسلام داوود پارسا، پژوهشگر حوزه خانواده
نظر شما