سالن کنسرت دیجیتال

آن‌هم با نصب ساده‌ پنج دوربین "مخفی" در بخش‌های مختلف سالن اجرا.

به گزارش دویچه وله ایده‌ اصلی این بود: موسیقی زنده را مثل آب لوله‌کشی به خانه‌ها بردن و از کانال‌های اینترنتی جاری ساختن. این فکر رهبر بریتانیایی ارکستر سمفونی برلین، سیمون راتل (Simon Rattle) بود که از ابتدای سال ۲۰۰۹ به مرحله‌‌ اجرا گذاشته شده است.

این پروژه که سال‌ها برای پیاده‌کردن آن وقت صرف شده، "سالن کنسرت دیجیتال" نام دارد. با آغاز فعالیت این "سالن"، فصل جدیدی در تاریخ تکامل رسانه‌ها گشوده شده است. ارکستر سمفونی برلین، یکی از پیشتازان این راه است.

استفاده از اینترنت

اینترنت و استفاده از آن به عنوان یک رسانه‌ همگانی، مدت‌ها بود که در صدر برنامه‌های شرکت‌های تولیدکننده‌ موسیقی کلاسیک و "خانه‌های دولتی و غیردولتی موسیقی" در سراسر جهان قرار داشت.

امروزه می‌توان به یمن گسترش امکانات و سرعت انتقال داده‌ها، به‌ویژه در پنج سال گذشته، برنامه‌های موسیقی کلاسیک را با کیفیت بسیار بالای صوتی و تصویری به‌طور زنده در اینترنت پخش کرد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که به‌زودی علاقمندان موسیقی کلاسیک در سراسر جهان، به جای این که برای دیدن برنامه‌ محبوب خود به این و آن شهر سفر کنند، آن را آبونه می‌شوند و اجراهای معروف‌ترین ارکسترهای جهان را در اتاق نشیمن خانه‌ خود تجربه می‌کنند؛ به این ترتیب مثلاً یک ژاپنی می‌تواند آثار بتهوون را که زنده در برلین اجرا می‌شود، روی صفحه‌ رایانه‌ خود در توکیو ببیند.

اجرای کم‌خرج

ارکستر سمفونی برلین، از سال‌ها پیش تدارک استفاده ‌از اینترنت را در دستور گسترش برنامه‌های خود قرار داده بود. مهم‌ترین عامل در طرح، تنظیم و پیاده‌کردن این پروژه، کاستن از هزینه‌های ضبط و پخش اجرای زنده‌ آثار کلاسیک بود. به‌این منظور، برنامه‌ر‌یزان از استفاده از تیم‌های فیلم‌برداری، ضبط صدا و تنظیم نور صرف‌نظر کردند و وظایف آنان را به عهده‌ یک تیم متخصص سه نفره‌گذاشتند: این سه تن با نصب پنج دوربین "مخفی" در بخش‌های مختلف سالن و تنظیم و رهبری آن از اتاقکی مجهز و کوچک، قادرند صدا و تصویر را هنگام اجرای کنسرت ضبط و از طریق DSL، با سرعت زیاد در سه نسخه‌ متفاوت به سراسر جهان بفرستند. این نسخه‌ها بر حسب ظرفیت رایانه‌ها‌ی کاربران تنظیم شده‌اند. این روش کار، برای اولین بار در تابستان سال ۲۰۰۸، هنگام اجرای یکی از اپراهای "فستیوال موسیقی بایروت" که هر ساله به یاد آهنگساز بزرگ آلمان، واگنر برگزار می‌شود، به آزمایش گذاشته شد. پخش اینترنتی این اپرا بدون اشکال و با موفقیت چشمگیری صورت گرفت.

اجرا در برلین، بیننده در ژاپن

برنامه‌ ارکستر سمفونی برلین، نه برپایه‌ تساوی دخل و خرج، بلکه بر اساس قاعده‌ "سوددهی" تنظیم شده است. بر این مبنا، اگر ۶ هزار علاقمند در سراسر جهان، به عضویت "سالن کنسرت دیجیتال" درآیند، یعنی "مشترک" دیدن برنامه‌ها‌ی آن شوند، برگزارکنندگان کنسرت حتی مبلغ قابل توجهی هم سود می‌کنند. رسیدن به این هدف، دور از انتظار نیست. در اولین اجرای ارکستر سمفونی برلین، در ۶ ژانویه‌ امسال، تماشاگران اینترنتی، بیش از بینندگانی بودند که در سالن فیلارمونی در برلین حضور داشتند و برنامه را زنده می‌دیدند. موافق آمار دفتر این ارکستر، شمار تماشاگران اینترنتی در پایان ماه ژانویه، به ۱۷۰۰ تن رسیده است. ۴۰ درصد این بینندگان در آلمان زندگی می‌کنند و بقیه از سراسر جهان، به‌ویژه ژاپن، آمریکا و اسپانیا، اجرای این کنسرت را به‌طور زنده تجربه کردند.

برنامه‌های باصرفه

برای استفاده از "سالن کنسرت دیجیتال"، امکانات بسیاری در نظر گرفته شده است. از جمله اگر کاربری حاضر باشد‌ برنامه‌ مورد علاقه‌ خود را با تأخیری ۴۸ ساعته ببینند، می‌تواند از تخفیف قابل توجهی برخوردار شود. "تخفیف فصلی"، یکی دیگر از ابتکارات برگزارکنندگان این "سالن" است: علاقمندان به برنامه‌هایی که در طول فصل اجرا می‌شود، می‌توانند تنها با دادن ۱۴۹ یورو، آن‌ها را، هر وقت که مایلند، روی صفحه‌ رایانه‌ خود ببینند.

توجه اعضای ارکستر به ساز و لباس

برنامه‌هایی که از "سالن کنسرت دیجیتال" پخش می‌شوند، محدودیت‌هایی هم برای اعضای ارکستر سمفونی برلین هنگام اجرای کنسرت به همراه آورده‌است؛ از جمله این که نوازندگان باید در نحوه‌ آرایش و پوشش خود بیشتر دقت کنند.

سیمون راتل در این باره می‌گوید: «از آن‌جا که این پنج دوربین هر لحظه می‌توانند افراد ارکستر را در نماهای نزدیک نشان دهند، باید صورت‌ها خوب اصلاح شوند و گریمورها سرخی دماغ‌ها را با پودر بپوشانند.»