همشهری آنلاین - رابعه تیموری: برای هر یک از آنها هم بارکدی دوبعدی یا همان کیوآرکد (QR COD) تعریف شد تا دانش‌آموزان با اسکن آن بتوانند در تلفن همراه خود به همه این محتواهای الکترونیک دسترسی پیدا کنند و از تحصیل با شیوه‌های نوین آموزشی دنیا لذت ببرند، اما درحالی‌که یک سال از این اقدام نو و قابل توجه وزارت آموزش‌وپرورش می‌گذرد، ابزارهای آموزش به کتاب درسی خلاصه می‌شود و این ابزارهای نوین آموزشی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. در گفتگو با حجت‌الاسلام علی لطیفی؛ معاون وزیر آموزش‌وپرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ابعاد مختلف فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم برای استفاده از این ابزارهای نوین آموزشی بررسی شده است:
وارد کردن رمزینه‌ها به کتاب‌های درسی برای به روز کردن آموزش درمدارس قدمی مثبت بود، اما با وجود محدودیت استفاده دانش‌آموزان از تلفن همراه و رایانه در مدرسه و در دسترس نبودن این وسایل برای همه دانش‌آموزان، نمی‌توان انتظار داشت که رمزینه‌ها به‌عنوان ابزار آموزشی فراگیر مورد استفاده قرار گیرد. چرا پیش از اجرای طرح بسترسازی لازم انجام نشده است؟
این یک ضرورت است که به سمت شیوه‌های نوین آموزش حرکت کنیم و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم باعث افزایش اثربخشی این اقدام می‌شود، اما نمی‌توان به دلیل فراهم نبودن زمینه و بسترهای لازم، این ضرورت آموزشی را نادیده بگیریم. آموزش در دنیا به سمت تحول و نوگرایی پیش می‌رود و در این شرایط نباید ما ابزارهای آموزشی مدارس را به کتاب محدود کنیم. در طرح استفاده از رمزینه‌ها، سعی کردیم مجموعه‌ای از محتواهای چندرسانه‌ای متناسب با محتوای مطالب درسی را تولید کنیم. کیوآرکدهای آنها را در کتاب درج کردیم و بعضی از مفاهیم را در قالب‌هایی مانند موشن گرافی و انیمیشن که برای دانش‌آموزان جذابیت، اثرگذاری و پذیرش بیشتری دارند به‌عنوان رمزینه ارائه کردیم.
در تدوین مطالب کتاب‌های درسی زبان ویژه کودک و نوجوان دیده نمی‌شود. در تهیه رمزینه‌ها داشتن زبان مشترک میان مخاطب و تهیه کننده محتوای آموزشی چقدر موردتوجه قرارگرفته است؟
کتاب‌های درسی محدودیت‌ها و چهارچوب خاصی دارند و زبان کتاب‌های درسی نمی‌تواند غیررسمی باشد. کتاب‌های درسی و آموزشی در همه‌جای جهان یک زبان رسمی دارد و نمی‌توانیم از این معیارهای جهانی خارج شویم و هویت کتاب درسی را به هم بریزیم، اما رمزینه‌ها برای همزبانی با مخاطب فضای گسترده‌تری دارند که می‌توانیم در این فضا به زبان نوجوانان بیشتر نزدیک شویم. یکی از مهمترین ویژگی‌های رمزینه‌ها این است که نوجوان احساس نمی‌کند می‌خواهیم مطالبی را به او تحمیل کنیم و این امر باعث تاثیرگذاری بیشتر محتوای آموزشی غیرمکتوب می‌شود. ما باید از زبان نوجوان امروزی تحلیل درستی داشته باشیم تا بتوانیم برای این مخاطب محتوای آموزشی تاثیرگذاری به وجود آوریم و در تهیه رمزینه‌ها تا حدود زیادی این تحلیل و مکث را داشته‌ایم.
بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان کشور دو زبانه هستند و محتواهای کمک آموزشی فارسی‌زبان برای آنها جذابیت کم‌تری دارد. در تهیه رمزینه‌ها چقدر به این مسئله توجه شده است؟
ما در آموزش‌وپرورش برای کل دانش‌آموزان کشور با وجود تنوع اقلیمی و فرهنگی یک نوع محتوای واحد تولید می‌کنیم. تمرکزگرایی زیادی بر تولید محتوای آموزشی حاکم است که کار ما را سخت می‌کند و امکان‌پذیر نیست که همه دانش‌آموزان را به فراخور ویژگی‌های خاص و تفاوت‌های‌شان زیر پوشش قرار دهیم. در رمزینه‌ها ما درواقع سعی می‌کنیم مخاطب را ناظر به هدف و برنامه‌ای که داریم با ابزارها و رسانه‌های موجود پوشش دهیم. این که بخشی از مخاطبان امکان دسترسی به برخی رسانه‌ها را ندارند ما را ملزم می‌کند بخش ضروری محتوا را در آن رسانه‌ها قرار ندهیم.
فراهم نبودن ساختارهای لازم برای فراگیرکردن آموزش الکترونیک و استفاده از ابزارهای چندرسانه‌ای باعث ناعادلانه بودن شرایط آموزشی نمی‌شود؟
در آموزش‌وپرورش کشور کتاب محور اساسی آموزش و مهمترین جزء از ارکان یادگیری دانش‌آموزان تعیین شده تا دانش‌آموزان همه مناطق ایران به محتوا و رسانه‌ای مشترک دسترسی داشته باشند.
باید این محتواها را به‌عنوان محتوای مکمل در نظر بگیریم و کسانی که به آنها دسترسی دارند بهتر درس را یاد می‌گیرند، ولی از محتواهای چندرسانه‌ای در مدارس آزمون گرفته نمی‌شود تا دانش‌آموزانی که به این محتواها دسترسی ندارند به دردسر نیفتند. باید تلاش ما بر این باشد که توسعه آموزشی به سمت افزایش عدالت آموزشی پیش برود و در تمام مناطق دسترسی بچه‌ها به امکانات کمک آموزشی فراهم شود. تحقق این هدف با امکانات آموزش‌وپرورش میسر نمی‌شود و باید همه نهادها برای ایجاد توسعه آموزشی همت و همکاری کنند.
نظر شما