همشهری آنلاین - گروه سیاسی: مبادلات تجاری ایران و هند پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت‌ماه۱۳۹۷ آسیب‌های زیادی دیده است. یک رسانه هندی به طرح این مشکلات پرداخته و ابراز امیدواری کرده این شرایط به گذشته برگردد.
در بخشی از این گزارش آمده است: درگیری اسرائیل و حماس به شدت به چشم‌انداز احیای صادرات هند به ایران آسیب رسانده است که در آوریل تا اکتبر ۲۰۲۳ با ۴۷ درصد کاهش (سالانه) به ۵۶۷ میلیون دلار رسیده است، زیرا ازسرگیری واردات نفت از تهران اکنون می‌تواند بسیار طولانی‌تر شود.
پایگاه اینترنتی روزنامه هندی بیزینس لاین نوشت: اگر هند تصمیم بگیرد واردات نفت از ایران را از سر بگیرد، صادرات به این کشور با استفاده از مکانیسم تجاری روپیه-ریال می تواند ۱۰برابر شود. اما حمایت ادعایی تهران از تجاوزات حوثی‌ها در دریای سرخ، علاوه بر ادامه جنگ روسیه و اوکراین، قطعی کرده است که این اتفاق به این زودی‌ها رخ نخواهد داد. ممکن است ایالات متحده اقدام مستقیمی علیه دولت هند به دلیل تجارت با ایران انجام ندهد، اما شرکت‌های خصوصی ممکن است هدف قرار گیرند.
بر همین اساس مکانیزم پرداخت ریال روپیه تقریباً غیر کاربردی است زیرا هند نمی‌تواند واردات نفت را از سر بگیرد.
صادرات چای، برنج و دارو که پتانسیل زیادی در ایران دارند، در آوریل تا اکتبر ۲۰۲۳ روند کاهشی داشته است، چون موجودی روپیه در حساب روپیه-ریال بسیار کم بوده است. هند اگرچه به واردات برخی از محصولات کشاورزی از ایران مانند زعفران که تعادل روپیه را ایجاد می کند، ادامه داده است، اما این میزان بسیار کم است. از آنجایی که واردات نفت که پیش از این بیشتر واردات هند را به خود اختصاص می‌داد، همچنان به حالت تعلیق درآمده است، مکانیسم روپیه-ریال تقریباً ناکارآمد است.
مکانیسم پرداخت روپیه-ریال، که به هند و ایران امکان داد و ستد با ارزهای محلی را به جای دلار آمریکا می‌دهد، ابتدا در سال ۲۰۱۲ برای دور زدن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به اتهام دستیابی به تسلیحات هسته‌ای ایجاد شد. اوضاع پس از موافقت ایران با برنامه جامع اقدام مشترک با گروه ۱+۵ (ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان) عادی شد.
این مکانیسم پرداخت ارزهای محلی یک بار دیگر در سال۲۰۱۸ با خروج دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا از برجام احیا شد. علیرغم تحریم‌های آمریکا، ایران سومین تامین کننده بزرگ نفت خام هند در سال ۱۹-۲۰۱۸ بود که مجموع واردات هند از این کشور ۱۳.۵۲ میلیارد دلار و صادرات ۳.۵۱ میلیارد دلار بود.
اما زمانی که رژیم ترامپ تجارت نفت با ایران را در اواسط سال ۲۰۱۹ ممنوع کرد، واردات نفت هند تقریبا متوقف شد. مجموع واردات هند از ایران ۸۹.۶۷ درصد (سال به سال) کاهش یافت و به ۱.۳۹ میلیارد دلار رسید. در اوایل سال ۲۰۲۲، زمانی که دولت بایدن در حال مذاکره با ایران درباره برجام بود، هند امیدوار بود که توافقی حاصل شود و تحریم‌های آمریکا برداشته شود.
این رسانه هندی به نقل از یک منبع بدون نام نوشت «ما بسیار خوشحال بودیم زیرا اقتصاد ما و ایران مکمل‌های زیادی برای یکدیگر دارند، اما پس از آنکه جنگ روسیه و اوکراین رخ داد و ایران به عنوان حامی مسکو شناخته شد، اکنون ادعاهایی مبنی بر تامین پهپادهای ایران برای حوثی‌ها وجود دارد. ژئوپلیتیک همه چیز را به سمت عقب انداخته است.»
نظر شما