معرفی کتاب «زمستان و چله‌ها» که به زمینه‌های خیزش انقلابی در سال ۱۳۵۶ می‌پردازد

همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: کتاب «زمستان و چله‌ها» نوشته علی‎الله سلیمی، نگاهی به وقایع تاریخی قیام مردم قم در واکنش به مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات آن روز نسبت به مقام و ساحت بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی است. این اثر ادبی و تاریخی، ضمن وفاداری به مستندات تاریخی در قالب روایت داستانی برای مخاطبان و نوجوانان بیان شده و علاوه بر رویدادهای مهم تاریخی آن مقطع تاریخی، از عناصر و جاذبه‌های داستانی هم برخوردار است که می تواند برای مخاطبان نوجوان مفید باشد. محور اصلی داستان، واقعه تاریخی و قیام مردم قم است. آنان در واکنش به مقاله‌ای توهین‌آمیز که در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود و در آن به ساحت بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی توهین شده بود، قیام کرده، حوزه علمیه را تعطیل کردند و به تظاهرات رفتند. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:« مادر اگر سرزده از راه می‌رسید و می‌دید من دارم کتاب پدربزرگ را با این علاقه می‌خوانم، حتماً می‌گفت «تو که بلدی این‌همه کتاب بخوانی، چرا هر سال چند تجدید می‌آوری و تعطیلات تابستان ما را حرام می‌کنی؟»؛ اما مادر نمی‌دانست خواندن همین کتاب‌ها امروز از امتحان تاریخ نجاتم داد؛ البته اگر آقای معبودی خسیس‌بازی در نمی‌آورد و نمره خوبی به من می‌داد. از فکر و خیال مادر و امتحان تاریخ بیرون آمدم و ادامه کتاب را خواندم: شاه در سال‌های دهه پنجاه، جشن‌های متعددی به راه انداخت. فکر می‌کرد این کار، نشان‌دهنده قدرت او و رضایت مردم است. این کار او ابتدا با مشکلی مواجه نشد؛ اما بعدها، افکار عمومی جهان، رژیم شاه را برای رعایت نکردن حقوق بشر در ایران تحت فشار قرار دادند و او مجبور شد از شدت خفقان و سرکوب جامعه بکاهد و فضای سیاسی کشور را کمی بازتر کند. از این‌که درس تاریخ مجبورم کرده بود با اتفاق‌های مهم و تاریخی کشورمان آشنا شوم، خوشحال بودم. با آن‌که از درس و مدرسه دل خوشی نداشتم، نمی‌دانم چرا از خواندن این کتاب پدربزرگ خسته نمی‌شدم. معنای بعضی از کلمه‌ها را نمی‌دانستم؛ اما وقتی جلوتر می‌رفتم، متوجه منظور نویسنده می‌شدم؛ چون بارها توضیح می‌داد و مثال می‌زد. این‌جوری، آدم متوجه مفهوم نوشته می‌شد؛ حتی اگر معنای بعضی از کلمه‌ها یا جمله‌ها را نمی‌دانست. مثل آدم‌بزرگ‌ها ژست گرفتم و این بار تقریباً با صدای بلندی از روی کتاب خواندم: ایجاد فضای باز سیاسی، زمینه‌ای برای فعالیت گروه‌های گوناگون از جمله روحانیان و مذهبی‌ها ایجاد کرد. سخن‌رانی روحانیون و روشنفکران در انجمن‌های سیاسی، اجتماعی، ادبی و مذهبی، و تظاهرات دانشجویان به هنگام مسافرت شاه به آمریکا و غیره، از نتایج این فضای باز سیاسی بود. در این میان، رحلت مشکوک آیت‌اللّه مصطفی خمینی در آبان ۱۳۵۶، بر شدت مخالفت‌ها با رژیم و حمایت از نهضت اسلامی و رهبری آن افزود. از این‌که این قسمت را بدون کم و زیاد کردن در ورقهٔ امتحانی نوشته بودم، خوشحال شدم. فوت ایشان، موجی از انزجار از رژیم نزد مذهبی‌ها و پیروان آیت‌الله روح‌الله خمینی برانگیخت. سخن‌رانی‌های فراوانی در بزرگ‌داشت شخصیت ایشان ایراد شد. این سخن‌رانی‌ها و محتوای سیاسی آن‌ها، نه‌تنها پهنه ایران، بلکه بسیاری از محافل دانشجویی در اروپا، آمریکا و آسیا را در برگرفت. در این مجالس نه‌تنها به گرامی‌داشت آیت‌الله مصطفی خمینی اکتفا نشد، بلکه نام آیت‌الله خمینی که سال‌ها زندانی سینه‌ها و گلوها شده بود، به زبان‌ها آمد، و فراتر از آن، وعاظ و خطیبان در این مراسم خواسته‌هایی را طرح می‌کردند که پیش از آن بیانش باعث گرفتاری و مجازات سخت می‌شد؛ خواسته‌هایی مانند بازگشت آیت‌الله خمینی از تبعید، آزادی زندانیان سیاسی، آزادی قلم و بیان و مطبوعات. پیش خودم، از شجاعت مردم آن زمان خوشم آمد.» کتاب «زمستان و چله‎ها» نوشته علی‌الله سلیمی با تصویرگری سعید خالقی در ۱۱۲ صفحه و شمارگان ۲۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر شده است.