به گزارش همشهری آنلاین، مردم شهر مشهد با هدف استغاثه به درگاه خدا برای درخواست نزول رحمت الهی و طلب باران، روز پنجشنبه در حرم منور رضوی نماز استسقا برپا کردند. زائران و مجاوران حرم رضوی هم پس از نماز مغرب در بست شیخ طوسی حرم مطهر رضوی نماز باران اقامه کردند. همچنین اصفهانی‌ها به امامت آیت‌الله سید ابوالحسن مهدوی، امام جمعه موقت اصفهان در جوار شهدای گلگون کفن در گلستان شهدای این شهر نماز باران خواندند.
در حال حاضر ۱۰۰ درصد وسعت مشهد در خشکسالی شدید قرار دارد و در سال آبی جاری، از مهر تا کنون، هیچ آبی به سدهای تامین کننده آب این کلانشهر وارد نشده است. در اصفهان هم مانند مشهد خشکسالی استمرار دارد و و کمبود بارش‌ها از ابتدای امسال و به ویژه فصل پاییز مشهود است.
آیین‌های باران‌خواهی
نماز یا دعای باران از آیین‌ها و مناسک باران‌خواهی است که نه تنها در ایران که در بسیاری از نقاط دنیا رواج داشته، زیرا آب همواره به عنوان بن مایه آفرینش و بارور کننده و زاینده مورد تقدیس و ستایش بوده است. در بیشتر این آیین‌ها، ترس از خشکسالی دیده می‌شود و به همین دلیل است که آیین‌هایی چون عروسی آب و دعاهای باران و نماز و نیایش برای طلب باران، شستن تابوت در آب یا نهادن علم عزاداری برای باران خواهی پدید آمده است.
این آیین در ایران بیشتر معطوف به مناطق کویری است؛ با توجه به اینکه فلات ایران به ویژه نواحی مرکز و حاشیه و اطراف کویرهای بزرگ «لوت» و «نمک» خشک و کم آب است، یکی از مشکلات اساسی مردم شهری و در روستایی تأمین آب بوده. ارزش حیاتی باران برای کشاورزان و دامداران که به شدت به نم و رطوبت زمین‌متکی هستند، موجب شده است همیشه چشم به آسمان بدوزند و در انتظار آمدن ابرهای باران‌زا باشند و همین امر موجب برگزاری مراسم برای طلب و تمنای باران شده است.
نهادن قیچی در زیر ناودان، وارونه گذاردن بیل در آبراه خانه‌ها، نوشتن نام هفت یا چهل کچل و گره زدن ریسمان و آویختن آن از ناودان برخی از نمونه‌های فردی و نماز استسقاء یا نماز باران، چمچه گلین و عروسی قنات از نمونه‌های گروهی این باران‌خواهی است.
مسجد یا قبله باران
آیین‌های باران‌خواهی در نقاط مختلف کشور به شکل‌های مختلف برگزار می‌شود، اما درباره دعا و نماز باران که تقریبا بین همه مشترک است، هم در آموزه‌های دینی ردپا دیده می‌شود و هم در تاریخ اساطیری. در برخی از آموزه‌های دینی اسلام نیز بر باران‌خواهی تأکید شده است. در بخشی از دعای باران که در صحیفۀ سجادیه نقل شده، آمده است: «ای آفریدگار متعال! به فرشتگان رحمت و رأفتِ خویش فرمان کن که کام تشنۀ ما را با زلال باران سیراب سازند؛ بارانی که در مزرعه‌ها خوشه‌های پربار بپروراند و در مرتعها پستانهای بی‌شیر را از شیر سرشار سازد»
دعا و نماز باران در مصلاها، امامزاده‌ها یا در بیرون شهر به‌صورت گروهی انجام می‌شود. حتی در شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی مسجدی به نام «دعای باران» وجود دارد که فقط برای مراسم باران‌خواهی استفاده می‌شود. در استهبان برای انجام نماز و دعای باران، اهالی در حسینیه یا مسجد محله جمع می‌شوند و درحالی‌که یک یا چند روحانی در پیشاپیش آنها قرار دارد، با پای برهنه به محلی به نام «پشت دشت» در شمال شهر می‌روند. در مناطق جنوب و جنوب غربی به آن بخش از مراسم باران‌خواهی که با دعا و نیایش همراه است «قبله دعا» یا «قبله باران» می‌گویند. در قشم اطلاع‌رسانی انجام مراسم «قبله‌باران» برعهده کودکان و نوجوانان است.
عروسک باران
در اجراهای گروهی آیین باران‌خواهی از عروسک‌هایی استفاده می‌شود که این روزها عروس باران و کوسه‌گرد از معروف‌ترین آنها هستند؛ این عروسک‌ها در هر شهر نامی داشتند، در خراسان چولی قیزک، در منطقه آذربایجان چمچه گلین، در گیلان چمچه خاتون، در مناطق کردنشین بوکه واران، در میان زاگرس‌نشینان کوسا و در جنوب خراسان اتلو متلو. با وجود نام‌های متفاوت، اما تقریبا کارکرد این عروسک‌ها یکی است و به دست بچه‌ها به در خانه افراد می‌روند تا از صاحبخانه با نیت خیر نذری برای باران بگیرند یا دست‌شان خیس شود.
بیشتر بخوانید:
اجرای آیین های باران خواهی زنان در این جشنواره را از دست ندهید| پنج سال برای این نمایش تمرین کردیم
دلایل ثبت نشدن آیین «باران‌خواهی
نظر شما