که پیش از آن نیازمند اصلاح شیوههای سنتی کشاورزی است چرا که این مشکل مانع از استفاده بهینه از دادههای طبیعی شده است.
ایران به لحاظ جغرافیایی در منطقه خشک و نیمهخشک کره زمین قرار دارد و به تبع آن باید در بخش کشاورزی به سوی محصولات کم آب روی بیاورد و با اصلاح روشهای سنتی کشاورزی و آبیاری، سطح تولیدات خود را افزایش دهد.
اکنون قطبهای تولید ذرت در کشور عبارتند از استانهای فارس، خوزستان و کرمانشاه. این استانها در شرایطی بهعنوان قطب تولید در ذرت انتخاب شدهاند که 2 استان اول، از نظر تولید آب دچار مشکل هستند. از سوی دیگر ذرت جزو محصولات آب بر است و در سالهای کمآبی و بیآبی، تولیدش دچار رکود میشود.
با توجه به رشد جمعیت و مسئله امنیت غذایی، خودکفایی در بخش کشاورزی اهمیت بسیاری پیدا کرده است از این روی، خودکفایی در تولید ذرت دانهای، یکی از اهداف دولت در بخش کشاورزی و از اهداف سند چشمانداز 20 ساله کشور و برنامههای توسعهای اقتصادی قرار گرفت.
براساس تحقیقی که بر روی میزان تولیدات بر اساس عوامل موثر بر آن طی سالهای 1379 تا 1383 در 3 استان فارس، خوزستان و کرمانشاه انجام شد، مشخص شد که دولت بهزودی نمیتواند به خودکفایی دست یابد و در صورت دستیابی نیز، این شرایط مقطعی و زود گذر خواهد بود.
با وجود آن که تحقیقات اولیه که البته پس از تعیین برنامه و اهداف انجام شد، نشان داد که آب پرهزینهترین عامل در کشت ذرت است؛ با این حال قطبهای کشاورزی کشور، در 2 نقطه کمآب و خشک قرار داده شده و با توجه به شرایط طبیعی ایران، ذرت بهطور دایمی در معرض تهدید است.
سیدمجید موسوی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان، بهعنوان دومین قطب تولید ذرت در ایران، از کاهش تولید ذرت در سال جاری خبر میدهد و میگوید: در سال جاری بهدلیل عدم اختصاص آب در قطبهای تولید ذرت، سطح زیر کشت بهشدت کاهش یافته به طوری که در سال گذشته، تولید 145 هزار تن کاهش یافت که این کاهش تولید در سال جاری تشدید شده و به 300 هزار تن خواهد داشت.
میزان تولید ذرت دانه ای خوزستان، 550 هزار تن در سال بوده است.در مقابل خوزستان، منطقه ای همچون کهگیلویه و بویراحمد با داشتن آب فراوان که البته مهار نشده و کشاورزی این بخش ضعیف مانده است، با وجود داشتن توانایی برای تبدیل شدن به قطب تولید ذرت، در محاسبات کارشناسان نیامده است.
جهان رستمی، رئیس تعاون روستایی استان کهگیلویه و بویراحمد، منطقه گچساران را یکی از بهترین مناطق برای تولید ذرت اعلام میکند که قابل رقابت با نمونه خارجی آن است.
با وجود آن که رئیس تعاون روستایی استان کهگیلویه و بویراحمد، تاکید میکند که استان پتانسیل تولید ذرت را دارد و در صورت تامین زیرساختهای مورد نیاز، از جمله مهار آب موجود، سطح فعلی تولید افزایش خواهد یافت، یکی از دلایل عدم معرفی این استان به قطب تولید ذرت را عدم تولید بالا میداند.
مهرزاد خرد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، بهعنوان قطب اول تولید ذرت، میگوید که اکنون برای تامین آب این محصول همیشه تشنه، از منابع زیرزمینی استفاده میشود.
وی ادامه میدهد: محققان و کارشناسان آب و خاک، نگاه مثبتی به تولید این محصول ندارند؛ چرا که معتقدند بهدلیل کمآبی نباید این محصول در این استان تولید شود و با ساختار آبی استان تناسبی ندارد.
وی، برای حل این مشکل، تخصیص اعتبار برای ایجاد زیرساختهای لازم و اصلاح روشهای آبیاری را ضروری میداند. براساس گزارش فائو، ایران تولید ذرت ایران در سال جاری نسبت به سال جاری با 200 هزار تن کاهش به یک میلیون و 500 هزار تن خواهد رسید و نیاز به واردات دو میلیون و 500 هزار تن است.
این حجم واردات نشان میدهد که ایران در دستیابی به اهدافش در خودکفایی موفق نبوده است و گویا راه را خطا پیش گرفته است.
با وجود آن که تحقیقات انجام میشود و هزینههای حاصل آن نیز بر کشور تحمیل میشود؛ اما راه انتخابی متفاوت از نتایج آن است و حتی به نظر میرسد پیشنهادات نیز به گوشهای انداخته میشود.
چنان که با وجودی که نتایج تحقیقات در سال 83 تاکید دارد که اصلاح الگوی کشت و استفاده از روشهای نوین کشاورزی ضروری است؛ اما اکنون بعد از 5 سال، همچنان گلایه بر سر تدوام کشاورزی سنتی است که هیچ تلاشی برای تغییر آن نمیشود؛ اما برنامههای جدید چیده میشود و هدفگذاریهایی انجام میشود که بیش از آن که نتیجه بخش باشد، نه فقط هزینه بر که موجب اتلاف سرمایه نیز میشود.