گزارش سالانه روندهای جهانی که سه‌شنبه منتشر شد، نشان می‌دهد که پارسال در جهان 2/15 میلیون آواره، 823 هزار پناهجو و 26 میلیون افرادی بودند که در کشور خودشان مجبور به ترک خانمان خود شده بودند.
به گزارش آی پی اس، شمار کل افراد آواره در سال گذشته نسبت به سال پیش از آن حدود 700 هزار نفر کاهش نشان می‌دهد اما آوارگی‌های جدیدی که در سال‌جاری رخ داده و در این گزارش بازتاب نیافته است، این کاهش را خنثی کرده است. آنتونیو گوترز، رئیس کمیساریا گفت که تا به حال در سال‌جاری، آوارگی‌های قابل توجهی به خصوص در پاکستان، سری‌لانکا و سومالی پدید آمده است.
وی افزود: با وجود اینکه برخی آوارگی‌ها کوتاه است، برخی دیگر سال‌ها یا دهه‌ها طول می‌کشد تا به پایان برسد. آوارگی‌های دسته اخیر در کشورهایی مانند کلمبیا، عراق، جمهوری دمکراتیک کنگو و سومالی دیده می‌شود. در این کشورها، آوارگان زیادی مجبور به ترک خانمان خود و مهاجرت فرامرزی شده‌اند.
در گزارش یادشده، 29 گروه مختلف از آوارگان، در 22 کشور ذکر شده است که بیش از 5سال از آوارگی آنها می‌گذرد و هیچ راه حلی در کوتاه‌مدت برایشان وجود ندارد. بر اساس همین گزارش، 80 درصد آوارگان جهان در کشورهای در حال توسعه به سر می‌برند و اکثر آنان کسانی هستند که در کشورهای خودشان آواره شده‌اند. در سال گذشته میلادی، عمده کشورهای آواره‌پذیر عبارت بودند از پاکستان با 8/1 میلیون نفر، سوریه با 1/1 میلیون نفر و ایران با 980 هزار نفر. کشورهای عمده آواره‌فرست افغانستان و عراق هستند که روی هم رفته 45 درصد از تمام آوارگان جهان را ایجاد می‌کنند.
جنگ بین نیروهای پاکستانی و طالبان در دره سوات بزرگ‌ترین بحران مربوط به حفاظت از انسان‌ها را پس از نسل‌کشی در رواندا در اواسط دهه 1990 پدید آورده است. به گزارش سازمان دید‌‌بان حقوق بشر، از اواخر فروردین که ارتش پاکستان عملیات ضدطالبان را برای بیرون راندن آنان از مناطقی از این کشور آغاز کرد، بیش از 2 میلیون نفر غیرنظامی ناچار از ترک خانه خود در دره سوات و مناطق همجوار آن مانند مالاکلند شده‌اند.
با این حال، هنوز هزاران نفر از غیرنظامیان که نمی‌توانند یا تمایلی به ترک منطقه ندارند، در منطقه جنگی باقی مانده‌‌اند. از میان 2 میلیون نفری که در پاکستان آواره شده‌اند، بیش از 80 درصد در اردوگاه به سر نمی‌برند بلکه در وضعیت ناگواری در مناطق آواره‌پذیر ساکن شده‌اند. گوترز معتقد است که این وضعیت چالشی بزرگ برای جامعه بین‌المللی است.
آوارگان سابقاً کوهستان‌نشین به آب و هوای گرم عادت ندارند. به زودی فصل مانسون یا باران‌های موسمی نیز آغاز می‌شود و به مشکلات خواهد افزود.کلمبیا با 3 میلیون نفر آواره داخلی در رأس فهرست کشورهای دارای آوارگان داخلی قرار دارد. پس از آن عراق با 6/2 میلیون نفر قرار دارد. 4/1 میلیون نفر از این تعداد فقط در 3سال گذشته خانه و کاشانه خود را ترک کرده‌اند.
گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل در امور آوارگان همچنین نشان می‌دهد که زنان و دختران 47 درصد از آوارگان و پناهجویان و نیمی از آوارگان داخلی را به خود اختصاص می‌دهند. 47 درصد آوارگان و پناهجویان بچه‌های زیر 18 سال هستند.
در سال گذشته، حدود 2 میلیون آواره داخلی توانستند به خانمان خود بازگردند. با این حال، میزان بازگشت آوارگان به کشورهایشان 17 درصد و بازگشت آوارگان داخلی 34 درصد کاهش یافت. این امر ناشی از وخیم شدن اوضاع امنیتی در کشورهایی مانند افغانستان و سودان است.شمار کسانی که تقاضای وضعیت پناهندگی کردند، در سال گذشته 28 درصد افزایش یافت و به 839 هزار مورد رسید.
آفریقای جنوبی بزرگ‌ترین پناهنده‌پذیر بود و بعد از آن آمریکا، فرانسه و سودان قرار داشتند. شمار کل آوارگان جهان به حدود 25 میلیون نفر شامل 4/14 میلیون نفر آواره داخلی و 5/10 میلیون نفر آواره می‌رسد که زیر نظر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور آوارگان قرار دارند. 7/4 میلیون نفر آواره فلسطینی نیز وجود دارند که زیر نظر یک سازمان دیگر وابسته به سازمان ملل هستند.
در این حال، با گسترش پیامدهای منفی روندهای جهانی مانند شهرنشینی و تغییر آب و هوا، ظرفیت عملیات بشردوستانه رو به کاهش است. گوترز گفت که ظرفیت سازمان‌های بشردوستانه مانند کمیساریا در حال نقصان است. وی خواستار آگاهی بیشتر جامعه بین‌المللی و افزایش بودجه سازمان‌های بشردوستانه که با مسائل مربوط به آوارگان سر و کار دارند، شد.
