حضور در ارتفاع، کار با برق ولتاژ بالا، کار در محیط سمی و حاوی گازهای کشنده، کار با دستگاههای خطرناک و بسیاری از شغلهای دیگر در شرایطی انجام میشوند که کمترین بیاحتیاطیها یا حتی بدشانسیها، میتوانند خسارات جبرانناپذیری به نیروی کار و حتی پروژه وارد آورند. این تجهیزات با حفاظت از جان افراد و کمک به حفظ امنیت آنها، یکی از الزامات محیط کار هستند. مشاغل مختلف بسته به انواع خطراتی که با آن مواجه هستند، لوازم ایمنی مختص به خود را دارند.
برای اینکه دقیقتر بدانید خطرات محیط کار تا چه اندازه جدی هستند، به سراغ یک داده آماری معتبر میرویم. طبق یک گزارش، در جهان سالانه 2.700.000 نفر در جهان بر اثر حوادث محیط کار فوت میکنند. شاید بعضی از این حوادث با هیچ وسیله ایمنی قابل پیشگیری نباشد اما قطعا درصد زیادی از آنها به کمک تجهیزات حفاظت فردی رخ نمیدادند. اینجاست که اهمیت استفاده از این تجهیزات آشکار میشود. اما این تجهیزات دقیقا چه وظیفهای دارند و کدام قسمت بدن را ایمن میکنند؟ در ادامه قصد داریم به بررسی مهمترین وسایل حفاظت فردی و وظیفه آنها بپردازیم. پیشنهاد میشود برای داشتن اطلاعات بیشتر در مورد تجهیزات حفظ جانتان، تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید.
انواع تجهیزات حفاظت فردی
همانطور که گفتیم، بسته به نوع کار شما تجهیزات حفاظت فردی متفاوتی برایتان لازم است اما در هر صورت، استفاده از این تجهیزات به معنای حفاظت از ارزشمندترین دارایی شما یعنی جانتان است. در ادامه، نمونههایی از تجهیزات حفاظت فردی را مشاهده خواهید کرد.
کلاه ایمنی
این وسیله نیازی به معرفی خاصی ندارد. شاید بتوانیم در میان تجهیزات ایمنی، مهمترین وظیفه را به کلاه ایمنی بدهیم. وسیلهِای که از سر و مغز در برابر ضربات احتمالی مراقبت میکند. کلاه ایمنی انواع مختلفی دارد که هر کدام خواص مشخصی دارند. این وسیله برای کارگران، مهندسان، آتشنشانان، جوشکاران و حتی موتورسواران ضروری و مفید است. هر یک از مشاغل ذکر شده نوع کلاه ایمنی مخصوص خود را دارند.
گوشگیر
در محیطهایی که سر و صدای آنها بسیار زیاد باشد، این امکان وجود دارد که گوش انسان آزرده شود. به همین دلیل، برخی مشاغل از انواع مختلف گوشگیر استفاده میکنند. گوشگیرها یا به شکل هدفونی روی گوش یا به حالت درون گوش وجود دارند.
حفاظت از چشم
چشم یکی از آسیبپذیرترین اعضای بدن است که ورود هر ذره کوچکی به آن میتواند خطر بالایی داشته باشد. دو مدل ابزار ایمنی یعنی عینک ایمنی و گاگل ایمنی برای حفاظت از چشم تولید شدهاند. گاگل ایمنی، محافظت بیشتری را فراهم میکند و برای محیطی که گازهای خطرناک برای چشم درون آن وجود دارد، گزینه بهتری است. عدسی این وسایل ممکن است به جای شیشه از پلیکربنات ساخته باشد که نسبت به ضربه، ماده مقاومی است.
شیلد و ماسک
دو نوع دیگر از وسایل ایمنی که احتمالا در دوران شیوع کرونا در مورد آن شنیدهاید، شیلد و ماسک هستند. شیلد یک وسیله محافظتی برای بافت صورت است که از برخود اشیا با صورت جلوگیری میکند و ماسک، وسیلهای برای فیلتر گازها و غبار مضر از هوا و تصفیه آن است. در محیطهای حاوی گازهای سمی، ماسک ضروریترین وسیله برای کارکنان است.
دستکش ایمنی
اغلب امور فنی و تولیدی به کمک دستها انجام میشوند. در این شرایط، خطر بالایی متوجه دستهای انسان است. به همین دلیل، استفاده از دستکش ایمنی ضرورت دارد. دستکش ایمنی از مواد اولیه مختلفی ساخته میشود و میتواند خواصی همچون عایق حرارتی، عایق برق، ضربهگیر و ضد مواد شیمیایی داشته باشد.
کفش ایمنی
در بعضی از کارهای فنی، پا تماس زیادی با محیط دارای خطر دارد. کارهایی نظیر حفاری، جوشکاری، آتشنشانی، تولید مواد شوینده غلیظ و... از جمله این کارها هستند. در این شرایط، لزوم استفاده از کفش ایمنی احساس میشود. این کفشها نیز خواص مختلف عایق و ضربهگیر دارند و برای امور مختلف، طراحی به خصوصی دارند.
لباس ایمنی
لباس کار یکی از ملزومات انجام کار است. بسیاری از مشاغل نیاز به لباس مخصوصی با اهداف متفاوت دارند. گاهی لباس کار برای حفاظت از جان فرد در برابر ضربه، آتش یا مواد شیمیایی است و گاهی صرفا وظیفه نمایان کردن فرد در محیط (مانند لباس ماموران شهرداری برای کار در شب) را دارد.
تجهیزات حفاظت از سقوط
برای کارگرانی که در ارتفاع بالا مشغول به فعالیت هستند، داشتن تجهیزات ایمنی حفاظت از سقوط فوقالعاده مهم است. یک بیاحتیاطی کوچک در این شرایط، بدون تجهیزات ایمنی، به قیمت جان کارگر تمام میشود. بنابراین ضروری است که از تجهیزات مناسب حفاظت از سقوط استفاده شود. هارنس فولبادی و لنیارد، دو دسته مهم از این تجهیزات محسوب میشوند که هر یک در شرایط مشخصی کاربردی هستند.
استاندارد تجهیزات حفاظت فردی
حال که با انواع تجهیزات ایمنی آشنا شدید، به بیان چند نکته درباره این تجهیزات میپردازیم.
-
حتما باید از تجهیزاتی استفاده کنید که مورد تایید بوده و استانداردهای لازم را کسب کرده باشند. استاندارد ایزو یکی از نمونه تاییدیههای معتبر برای وسایل ایمنی است که با اعداد و ضوابط مشخصی، روی این وسایل درج میشود.
-
مهمترین نکته در خرید تجهیزات ایمنی، استفاده آن توسط نیروی کار است. اگر قصد دارید برای نیروی کار کارگاه خود تجهیزات ایمنی تهیه کنید، باید مطمئن شوید که این تجهیزات آنقدر راحتی دارند که کارگر را خسته نکنند. وسایل ایمنی با طراحی نامناسب به سرعت کارگر را خسته میکنند و ممکن است به جایی برسد که دیگر کارگر تمایلی به استفاده از آن نداشته باشد. پس حتما از تجهیزات ارگونومیک استفاده کنید.
-
تجهیزات ایمنی نیاز به نگهداری مناسب دارند. اگر قرار است از یک وسیله ایمنی نظیر کفش ایمنی استفاده نشود، باید در محیط مناسبی نگهداری شوند تا متریال آن، خاصیت خود را از دست ندهد. به همین دلیل، لازم است پروتکل مشخصی برای نگهداری از ابزار ایمنی داشته باشید.
جمعبندی
هر ساله تعداد زیادی از شاغلین به امور خطرناک در سرتاسر جهان دچار سانحه و خسارات جانی میشوند. این حوادث، لزوم استفاده از تجهیزات ایمنی را بیش از پیش به ما گوشزد میکند. امروزه تجهیزات ایمنی مختلفی وجود دارد که استفاده از آنها، صدمات ناشی از بروز حوادث را به حداقل میرساند. برای مشاغل مختلف، از کلاه گرفته تا کفش ایمنی، وسایل ایمنی زیادی وجود دارد که با توجه به خطرات موجود در محیط کار خود، باید لوازم مناسب را تهیه کنید. در تهیه این وسایل، توجه به استانداردهای آنها اهمیت ویژهای دارد. حتما از تجهیزات استانداردی که متناسب با ارگونومی بدن انسان تولید شدهاند استفاده کنید تا در شرایط مناسب و با کمترین میزان خطر، فعالیت خود را انجام دهید.
نظر شما