بخش شعر
به گزارش همشهری آنلاین کمیته داوران بخش شعر با اشاره به کمیت و کیفیت آثار ارسالی که سالی پربار را برای این بخش رقم زده است آثار را به دو بخش دفترهای انفرادی و بخش مجموعه‌های گروهی تقسیم و کار داوری در مورد هر بخش را به هیات داورانی مستقل واگذار کرد. این هیات همچنین اشعار با قالبهای نو و سنتی را نیز به صورت جداگانه بررسی و پس از طی مراحل لازم، آثار برتر در هر زمینه را معرفی کرد.
نبود کتاب شعر اول در برخی از بخش‌ها از جمله نکاتی بود که داوران دربیانیه خود به آن اشاره کردند و مدعی شدند«معرفی نشدن آثار رتبه اول در برخی زمینه‌ها، تنها به مفهوم دقت نظر داوران است و نباید آن را نشانه وجود ضعف و رکود در عرصه‌های یاد شده دانست»
گزارش همشهری آنلاین حاکیست در بخش سنتی دفترهای انفرادی کتاب‌های "سمفونی سیم‌های خاردار" سروده غلامرضا کافی و "تانک‌ها در سایه" سروده رضا علی اکبری رتبه دوم را به دست آوردند.
در بخش دفترهای شعر با قالب نو یا عمدتا نونیز هیات داوران ضمن ارج نهادن به شش اثر رسیده از رضا کاظمی، کتاب "یک سبد خاطره، یک سینه حرف" از ایشان را به عنوان رتبه اول و کتاب‌های "چراغانی بی‌دلیل" سروده آقای حمیدرضا شکارسری و کتاب " حماسه، همین پلاک و خاطره" از آقای رجب افشنگ را در کنار هم واجد احراز رتبه دوم و کتاب "از نام‌ها خبری نیست" سروده خانم مریم سقلاطونی را حائز رتبه سوم دانستند.
در بخش مجموعه های شعر. کتاب "روایت چهاردهم" گردآوری شده به کوشش علیرضا قزوه را حائز رتبه دوم اعلام کرد و کتاب "عطش به نیت دریا" مجموعه شعر دفاع مقدس استان سمنان گردآوری شده به کوشش حسن یعقوب و کتاب "غز‌ل‌های باغ ارغوان" گردآوری شده به کوشش شیرینعلی گلمرادی را شایسته تقدیر معرفی کرد .
بخش خاطره نویسی
در بخش خاطره نویسی هیات داوران پس ازبررسی 110 عنوان کتاب خاطره که در سال 1384 منتشر شددر بخش خاطرات خودنوشت پس از بررسی آثار، هیچ اثری را حائز رتبه‌ی نخست ندانست، اما کتاب "چزابه" نوشته سردار فتح‌الله جعفری را به دلیل روایت نبرد از جانب یکی از فرماندهان عالی‌رتبه و به تبع پرداختن به بخشی از ناگفته‌های دفاع مقدس، از جمله چگونگی راه‌اندازی و تاسیس یگان زرهی سپاه و همچنین برخورداری از ضریب استناد قابل توجه، به عنوان رتبه دوم معرفی کرد
کتاب "بی‌سیم عملیات کرکوک" نوشته یحیی نیازی نیز به دلیل پرداختن به موضوع عملیات برون مرزی رزمندگان و وجود فراز و نشیب‌های قابل قبول و نیز نثر روان، به عنوان کتاب رتبه سوم انتخاب شد
کتاب "هزار روز سبز" یادداشت‌های روزانه شهید محمدحسین رضایی از اصفهان ،"حدیث وصل و هجران" نوشته موسی قمرزاده قابل تقدیر شناخته شدند.
در بخش خاطرات شفاهی هیات داوران هیچ اثری را شایسته رتبه اول ندانست؛ اما کتاب "لشکر خوبان" خاطرات مهدی‌قلی رضایی به کوشش معصومه سپهری را به عنوان رتبه دوم خاطرات شفاهی برگزید.
کتاب "نسیم تقدیر" خاطرات محمدجواد سالاریان به کوشش سعید عاکف نیز عنوان رتبه سوم خاطرات شفاهی را از آن نویسنده اش کرد
کتاب‌های "سه روز محاصره" خاطرات محمد هادی به کوشش رضا اشتری ، "نبرد در درالوک" خاطرات سردار جعفر جهروتی‌زاده به کوشش محمود جوانبخت نیز در این بخش (خاطرات شفاهی) قابل تقدیر شناخته شدند.
بخش رمان و داستان
در بخش رمان وداستان از میان 41 عنوان کتاب داستان، که به اعتقاد هیات داوران بسیار اندک بود داوران پس از دو دوره غربال هیچ کتابی را حائز رتبه اول، دوم و سوم ندانستند و تنها کتاب "شطرنج با ماشین قیامت"، نوشته حبیب احمدزاده را به لحاظ خلق خصیت‌های تاثیرگذار، فضاهای جدید و مضامین تازه قابل تقدیر شناخته شد.
این هیات درزمینه تک داستان کوتاه "داستان گوساله سرگردان" نوشته مجید قیصری را به لحاظ استحکام در ساختار به عنوان تقدیری نایل کرد و نیز مجموعه داستان "وقتی جنگ تمام شود" نوشته ساسان ناطق را به عنوان نویسنده‌ای شهرستانی و نیز نخستین اثر چاپی وی، قابل تقدیر معرفی کرد.
بخش زندگینامه داستانی
در بخش زندگینامه داستانی پس از بررسی هشت کتاب ،سه اثر "نشان پنجم" نوشته حسین فتاحی، "بلندایی بلندتر از هر بلندی" نوشته فرزام شیرزادی و "رضای زهرا" نوشته ابراهیم زاهدی‌مطلق به مرحله پایانی راه یافتند اما هیات داوران ،هیچ کتابی را شایسته عنوان رتبه اول، دوم و سوم ندانست . دراین بخش کتاب "مرغابی‌های دریاچه ماهی" از امتیاز خوبی برخوردار بود، ولی به دلیل عدم رعایت حفظ ارزش‌ها و اعتقادات دینی توسط نویسنده در قسمتی از کتاب، اثر از رده مسابقه خارج شد.
هیات داوران این بخش در مجموع کتاب‌های مورد بررسی را ضعیف ارزیابی کرده و دلایل اصلی آن را به شرح زیر اعلام می‌کند:
الف) اکثر کتاب‌ها متعلق به یک ناشر (بنیاد شهید) بوده و ناشر نسبت به تحقیق روی زندگی شهید حساسیت کافی نشان نداده است.
ب) وجه غالب زندگی مربوط به دوران غیر جنگ شهدا بوده و بیشتر به حوادث تکراری و بدیهیات زندگی پرداخته است.
ج) عدم رعایت ساختار داستانی در اغلب کتاب‌ها به وضوح مشاهده می‌شود.
د) عدم حضور نویسنده‌های با تجربه و شناخته شده در این حوزه مشهود است.
و) تاثیر بیش از حد خانواده شهید در نویسنده منجر شده که اکثر نویسنده‌ها غلو کنند.
گروه جُنگ و زندگینامه
از مجموع 69 اثر راه یافته به دهمین دوره جشنواره کتاب سال دفاع مقدس در رشته "جُنگ و زندگینامه" هیات داوران ضمن انتقادات فراوان به این آثار تنها برای آنچه که خود آنها قدردانی از زحمات قلم‌زنان این عرصه عنوان کرده اند دو کتاب "ذبیح محراب"/ زندگینامه روحانی شهید ملا محمد ذبیحی امام جمعه شهید کردستان/ نوشته سید اسماعیل حسینی/ و کتاب "قاموس عشق"/ زندگینامه کوتاه 48 معلم و فرهنگی شهید کردستان/ نوشته سیده فضیلت روحانی و نریمان عبدی را شایسته تقدیر دانستند .
بخش تحقیق و پژوهش ادبی
گزارش همشهری آنلاین حاکیست که در بخش تحقیق و پژوهش ادبی 46 اثر به دبیر خانه ارسال شد که آثار زیر به ترتیب رتبه ای مربوطه را به دست آوردند
"کتاب‌شناسی دفاع مقدس" به کوشش خانم مرضیه برومند رتبه اول .
"جنگی داشتیم، داستانی داشتیم" نوشته کامران پارسی‌نژاد ،رتبه دوم .
رتبه سوم نیز به صورت مشترک به کتاب‌های "به رنگ هنوز" نوشته حبیب‌الله بخشوده و "جلوه‌های حماسه در استان سمنان" تدوین علیرضا شاه‌حسینی و حسین‌علی احسانی اختصاص یافت.
در این بخش کتاب‌های "استراتژی دفاع مقدس از منظر امام خمینی(ره) نوشته محمدسهرابی، "نیایش گل سرخ" نوشته مهدی کاموس، "یادنگاران" نوشته معزز پرنیان و "نسل باروت" نوشته ابراهیم زاهدی‌مطلق عنوان تقدیری گرفتند.
بخش تحقیق و پژوهش نظامی
دربخش تحقیق و پژوهش نظامی پس از بررسی آثار متعدد داوران اثری را به عنوان اثر اول معرفی نکرد اما کتاب "روند پایان جنگ" تالیف آقای محمد درودیان را به دلیل پرداختن به مساله‌ای مهم و تلاش در خور علمی و نقادانه در تحقیق، حائز رتبه دوم شناختند.
همچنین گروه داوری آقای حمید طرفی را به خاطر اهتمام صمیمانه در ترسیم مقاومت مردمی و تاریخ محلی دفاع مقدس شایسته تقدیر می‌داند.
بخش هنر
گزارش همشهری آنلاین حاکیست هیات داوران بخش هنر در بیانیه‌ای به انتقاد آثار رسیده به این بخش پرداختند و در نهایت هیچ اثری را در این بخش شایسته معرفی و تقدیر تشخیص ندادند.
نکات مورد اشاره هیات داورا ن این بخش عبارت بودند از
1- بیم آن می‌رود که شماری از حمایتگران عرصه دفاع مقدس در گیر و دار فعالیت‌های روزمره و جاری پاسداشت ارزش‌های نهفته در این برهه از تاریخ را دور از مدنظر قرار داده و کمرنگ تر از گذشته به حفظ و نشر آن بپردازند. شمار اندک تولیدات مکتوب در بخشهای مختلف هنر ما را موظف می‌کند تا خواستار عنایت بیشتر متولیان در امر سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مناسب در این زمینه باشیم.
2- انتخاب نمونه‌های برجسته و الگو، زمانی میسر است که تعداد آثار در بخشهای مختلف هنری وجود داشته باشد و سنجش آثار، جدا از معیارهای کیفی و اصولی، قیاسی هم باشد. متاسفانه بسیاری از بخش‌ها به لحاظ تولید شمار اندکی داشته‌اند و در نهایت قیاس و انتخاب بسیار نسبی و بر اساس موجودیت‌ها بوده است.
3- توجه به اشکال و انجام عرضه کتاب‌های دفاع مقدس می‌تواند در تحقق اهداف نشر و حفظ آثار دفاع مقدس بسیار موثر باشد. توصیه می‌شود، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس حمایت خاصی از مولفان و ناشران در خصوص انحای مختلف عرصه کتاب دفاع مقدس به عمل آورد.
4- انتخاب الگو حقیقتا امری بسیار مشکل است. در میان آثار رسیده به جز یک اثر که آن هم با استانداردهای رایج فاصله دارد، مابقی در سطح پائین‌تر قرار داشتند؛ اما به دلیل تلاش در این زمینه شایسته تقدیر و قدردانی قرار گرفتند.
5- بخش نمایشنامهنویسی در قیاس با سایر بخشهای هنری از کمیت بهتری برخوردار بود. اما در ارزیابی کیفی این بخش نیز از حد متوسط نمایشنامهنویسی فراتر نرفته است.
بخش کودک و نوجوان
در بخش کودک و نوجوان از میان 32 عنوان کتابی که در سال 1384 برای گروه‌های سنی خردسال، کودک و نوجوان منتشر شده بود فقط 10 کتاب توانستند به مرحله نهایی راه یابند که این 10 کتاب نیز هر کدام ضعف‌هایی داشتند که داوران را در انتخاب کتاب برتر دچار مشکل می‌ساخت.
که در نهایت در بخش داستان کودک هیچ کتابی به عنوان رتبه اول و دوم انتخاب نشدو تنهاکتاب "باران در بهشت" نوشته هادی خورشاهیان عنوان سوم را به خود اختصاص داد و نیز کتاب "خورشید زخمی" نوشته لیلا برزگر، شایسته تقدیر شناخته شد.
در بخش داستان و رُمان نوجوانان نیز هیچ کتابی به عنوان رتبه اول معرفی نشد و تنها
رُمان "شکارچی پروندگان" نوشته حمید اکبرپور شایسته دریافت جایزه رتبه دوم شناخته شد.
همچنین کتاب "کلاغ آبی" نوشته داود غفارزادگان شایسته دریافت جایزه رتبه سوم معرفی شد.
بخش شعر کودک و نوجوان نیز سرنوشتی بهتر از بخشهای قبلی کودک و نوجوان نداشت .
در این بخش هیچ کتابی به عنوان رتبه اول، دوم و سوم انتخاب نشدو تنها کتاب "مهمان بابا"، سروده مهری و کتاب "جبهه در یک آلبوم" سروده عباس‌علی سپاهی‌یونسی شایسته تقدیر شناخته شدند.
بخش طراحی وگرافیک
دربخش "امور طراحی و گرافیک" کتاب سال دفاع مقدس ،پژمان رحیمی‌زاده به عنوان بهترین طراح جلد سال 1383 و 1384 به خاطر مجموعه آثار وی به ویژه کتاب‌های "فصل عشق" و "تو میگی من اونو کشتم"معرفی شد
بهنام زنگی به خاطر طراحی جلد کتاب "وقتی پروانه‌ها آمدند" به عنوان بهترین طراح سال 1384 معرفی شد و نیز از سید شهاب‌الدین طباطبایی برای طراحی جلد "داستان ناتمام" و شجاع رضاانوری برای طراحی جلد کتاب "راهی به سوی اقیانوس" نیز تقدیر به عمل آمد..
ناشر برگزیده دفاع مقدس
در نهایت اینکه برای انتخاب ناشر نمونه سال 1383-1384 در بخش ناشر دولتی تهران "نشر شاهد" به دلیل اهتمام بر تنوع آثار، تلاش مستمر و رو به رشد در طی دو سال اخیر، تمرکز بر رعایت اصول و قواعد نشر مطلوب و همچنین آراستگی‌های هنری و گرافیکی به عنوان ناشر برگزیده شد
- در بخش ناشر دولتی شهرستان ویژه سال 1383؛ "کنگره سرداران بوشهر" به دلیل تلاش وافر و اهتمام بر آرایه آثار مستند، خصوصا زندگی‌نامه‌های شهدا به عنوان ناشر فعال دولتی شهرستان اعلام شد.
- در بخش ناشر دولتی ویژه سال 1384، "کنگره سرداران یزد" به عنوان ناشر فعال دولتی شهرستان و در بخش ناشر خصوصی تهران ویژه سال 1383 ضمن قدردانی از "نشر عابد" و "هزاره ققنوس"، به دلیل عدم احراز رتبه لازم ، هیچکدام از ناشران خصوصی تهران معرفی نشدند.
- در بخش ناشر خصوصی شهرستان ویژه سال 1383، قدردانی "نشر نگین"، " امین" و "شروع" (بوشهر)، نشر "دریانورد" (بوشهر) به عنوان ناشر فعال شهرستان‌ها معرفی شد.
- در بخش ناشر خصوصی تهران ویژه سال 1384؛ نیز ضمن قدردان ازنشر عابد" و "هزاره ققنوس" ناشری معرفی نشد.
- در بخش ناشران خصوصی شهرستان ویژه سال 1384 نیز ضمن قدردانی از نشر "نورالانور" و "زمزم هدایت" (قم)، نشر "مجنون" شهرستان قم به دلیل تنوع آثار و اهتمام بر نشر آثار خوب، به عنوان ناشر فعال شهرستانی معرفی شد.
دراین مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان صداو سیما هم حضور داشتند.
