حکایت ویلچرهایی که اهدا می‌شوند و مسئولانی که پاسخگو نیستند | پای ما لنگ است و منزل بس دراز

همشهری آنلاین- سحر جعفریان: لیلا (همسرش) هم کنارش بود و مدام حرف می‌زد از روز عروسی‌شان که هنوز سالی از آن نگذشته، از سفر ماه‌عسلشان که به مقصد همین مازندران بود. لیلا، گاه به دستُ محمد فنجان چای با عطر دارچین می‌داد و گاه برایش میوه‌های دلخواه پوست می‌کَند تا خواب به چشم او راه نیابد. راه هم نیافت اما فقط خواب نیست که علت می‌شود برای معلولِ تصادفات جاده‌ای. لحظه‌ای غفلت (مکالمه با تلفن همراه) هم حادثه‌ساز است. ماشین تازه خریداری شده با سرنشینانِ سرخوش و جوان خود به قعر دره‌ای سنگلاخ که واژگون می‌شود، محمد عرق‌ریزان از کابوس بیدار می‌شود. از آن نیمه‌شبِ سیاه تا به امروز، لیلا روی ویلچر نشسته و اوج تراژدیِ داستانشان هم این است که برادر کوچک لیلا پیش از این به سبب اختلالات ژنتیک و مادرزاد، دچار ناتوانی و معلولیت جسمی حرکتی بوده و او نیز به چرخِ ویلچر حرکت می‌کند.

لنگیدن کمیتِ ویلچرنشینان

به همین سادگی می‌توان از یک زندگی عادی پرت شد به یک زندگی که نوعی از معلولیت همه ابعاد آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان بهزیستی کشور، سالانه بیش از ۴۰ تا ۶۰ هزار نفر در پی وقوع تصادفات به جمعیت معلولان کشور افزوده می‌شوند و این میان بیش از ۳۰ درصد از مجموع آمار معلولان کشور که از طیف وسیعی از انواع معلولیت رنج می‌برند به معلولان جسمی حرکتی اختصاص دارد. معلولانی که ویلچر یکی از نیازمندی‌های نخستین‌شان است و بدون آن، کمیت‌شان لنگ‌تر از لنگ می‌ماند.

آمارهای نگران‌کننده در حاشیه طرحی خداپسندانه

از این روست که اجرای طرح اهدای ویلچر هم از سوی سازمان بهزیستی و هم از سوی انجمن‌های خیریه و مردم‌نهادی که خیران و نیکوکاران بسیار در آنها نذرِ ثواب‌های کمتر یاد شده دارند، قوت گرفت. قوتی که تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان، افزایش نگران کننده آمار معلولان جسمی حرکتی و نیز تخصیص بودجه‌های نصفه و نیمه این حوزه، مزید علتش بود. اهدای ویلچرهایی که در حال حاضر با قیمت پایه حدود ۲تا ۳ میلیون تومان (ویلچرهای ارتوپدی) در بازار عرضه می‌شوند و برخی از برندها و مدل‌هایشان تا بیش از ۱۰۰ میلیون تومان (ویلچرهای برقی مبله) هم قیمت‌گذاری شده‌اند. به این هزینه که اغلب برای بسیاری از خانواده‌ها سنگین و دشوار است، هزینه تعمیر و سرویس ویلچرها را هم علاوه کنید که آن نیز با میانگین ۲۰۰ هزار تومان تا بیش از چند ۱۰ میلیون تومان انجام می‌شود. با توجه به این میزان و نوسان این نرخ‌ها و سایر هزینه‌های مادی و معنوی زیست معلولان جسمی حرکتی، باید از اجرای طرح اهدای ویلچر، ابراز خرسندی کرد. برای اطلاع از کمیت و کیفیت اجرای طرح اهدای ویلچر از سوی سازمان بهزیستی کشور به عنوان متولی اصلی آن که انتظار می‌رود در این حوزه بسیار موثر و الگوساز عمل کند، سراغشان رفتیم. نامه‌نگاری و مکاتبات اداری برای دریافت پاسخ چند سوال مختصر با همین موضوع یعنی طرح اهدای ویلچر را از تاریخ ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ آغاز کردیم و تا روز پیش از انتشار این گزارش، همچنان پیگیر بودیم که متاسفانه هیچ پاسخی از مسئولان مربوطه در سازمان بهزیستی دریافت نکردیم. این در حالی‌ست که انتظار می‌رود مدیران در معاونت‌های متعدد سازمانی که چشم امید بسیاری از معلولان برای حمایت و توانمندسازی به آنهاست، پاسخگو و همراه باشند. پاسخگو به جمعیتی که اغلب خود را در وضعیت «پای ما لنگ است و منزل بس دراز/ دست ما کوتاه و خرما بر نخیل» می‌یابند.