مدیر طرح: شبنم چهره
همکاران: سیامک کفایی، فریده درفشی، زهره دیداری و سمیه گایگانی
پیشگفتار
یکی از عواملی که موجب دور افتادن توانجویان از عرصه فعالیت‌های اجتماعی می‌شود، تصورات کلیشه‌ای مردم نسبت به آنان است. تلقی اشتباهی که اغلب افراد جامعه نسبت به معلولان دارند به این‌گونه است که آنان را افرادی وابسته و نیازمند می‌دانند. افرادی که در انجام امور شخصی نیازمند کمک دیگران و فاقد توانایی لازم برای انجام فعالیت‌های ثمربخش برای خود و اجتماع هستند. به عبارت دقیق‌تر این موضوع حاصل کنش متقابل مابین محدودیت‌های جسمانی با عوامل محدود‌کننده اجتماعی، محیطی و فرهنگی است.
در واقع این محدودیت‌های محیطی، تبعیضات و تعصبات اجتماعی است که معلولیت را ایجاد می‌کند. نگاه ترحم‌آمیز مردم نسبت به افراد معلول، منجر دور شدن معلولان از اجتماع است.
یکی دیگر از عوامل جداسازی توانجویان از اجتماع، طراحی‌های غلط و ناقص در معابر و فضاهای عمومی شهر و وسایل حمل‌ونقل عمومی است. که نتیجه آن عدم دسترسی معلولان به فرصت‌های مناسب و برحقشان است. لزوم توسعه و تقویت در زمینه مناسب‌سازی فضاهای شهری و انطباق آن با نیازهای افراد دارای معلولیت - خصوصا" معلولیت‌های جسمی و حرکتی- از مهمترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان امور شهری است.
نابسامان بودن کالبد شهر و عدم انطباق آن با نیازها و خواسته‌های این گروه باعث منزوی شدن آنان می‌شود که در بلند مدت خسارت‌های اجتماعی و اقتصادی عظیمی وارد می‌سازد. فراهم آوردن وسایل رفت و آمد مناسب، استقرار امکانات تفریحی مناسب در سطح شهر، تجهیز پل‌های عابرپیاده و مترو به آسانسور، احداث سطوح شیب‌دار در فضاهای عمومی و مبلمان شهری، تجهیز منازل مسکونی به امکاناتی برای افراد کم‌توان و به طورکلی توجه هر چه بیشتر به مشکلات معلولان، ازجمله مواردی است که مسئولان و طراحان عمران باید آن را در اصول شهرسازی در نظر گیرند.
گزیده‌ای از یافته‌های این تحقیق به قرار زیر است:
به نظر 45 درصد از پاسخگویان ضعف در سیستم حمل‌ونقل عمومی و رفت‌و‌آمد برای معلولان در سطح شهر، 18درصد به نامناسب بودن فضاهای عمومی برای استفاده توانجویان، 13 درصد نگاه ترحم‌آمیز و نادرست مردم نسبت به افراد کم‌توان، 13 درصد عدم تامین مالی، بیمه و اشتغال، 8 درصد عدم برقراری ارتباط مناسب مردم با افراد کم‌توان و 3 درصد پاسخگویان وجود حس بدبینی و انزوا را از مهمترین مشکلات معلولان در شهر تهران می‌دانند.
جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنان درباره چگونگی برخورد با معلولان را نشان می‌دهد: با افرادی که معلولیت دارند چطور باید برخورد کرد تعداد درصد مثل افراد عادی 308 51 مثل افراد عادی ولی با در نظر داشتن معلولیت 209 35 با دلسوزی و مهربانی 55 9 نمی‌دانم 28 5 جمع 600 100
نمودار شماره 1- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنان درباره تجهیز فضاهای شهری برای معلولان در سطح شهر را نشان می‌دهد:
این نظرسنجی‌ها ادامه دارد. ممکن است در روزهای آینده، پژوهشگران مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای همشهری، با تلفن شما هم تماس بگیرند.
متن کامل این خبر را در www.hccmr.com بخوانید.
