یکی از قوانین اساسی فیزیک این است که هر چه بالا برود، باید پایین بیاید و برای ده‌ها هزار شیء که در حال حاضر در مدار زمین هستند، این قانون ساده به یک مشکل فزاینده خطرناک تبدیل شده است.

زباله فضایی

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از دیلی‌میل، فقط در ماه مه، آژانس فضایی بریتانیا ۵۶ "ورود غیرقابل کنترل" را نظارت کرد که در آن ماهواره‌ها و اشیاء دیگر به زمین بازگشتند؛ افزایشی ۱۵۵ درصدی نسبت به ماه آوریل.

از یک خانه در فلوریدا تا یک مزرعه در کارولینای شمالی، این نقشه تعاملی برخی از خطرناک‌ترین حوادثی را که در آن زباله‌های فضایی به زمین سقوط کرده‌اند، نشان می‌دهد.

این در حالی است که دانشمندان هشدار می‌دهند که احتمال ۱۰ درصد وجود دارد که یک موشک یا فضاپیمای خارج از کنترل در دهه آینده کسی را بکشد.

نقشه تعاملی نقاط پرتاب و فرود برخی از شگفت‌انگیزترین برخوردهای زباله‌های فضایی در تاریخ را نشان می‌دهد.

این سوابق به سال ۱۹۷۸ با سقوط ماهواره جاسوسی شوروی، کاسموس ۵۴، و تا بازگشت مجدد موشک‌های چینی در ژوئن گذشته بازمی‌گردد.

لازم به ذکر است که خطوطی که مسیر پرواز این اشیاء را نشان می‌دهند ساده شده‌اند زیرا بسیاری از آن‌ها ماه‌ها، اگر نه سال‌ها، در مدار زمین بوده‌اند.

ممکن است متوجه شوید که بسیاری از قطعات زباله فضایی از مکان‌های مشابهی آمده‌اند.

سری‌ای از سقوط‌ها ناشی از بازگشت مجدد سیستم‌های موشکی لانگ مارچ چینی بوده‌اند.

این موشک‌های چندمرحله‌ای بسیار قدرتمند ابزار اصلی برنامه فضایی چین هستند و اغلب برای پرتاب ماهواره‌ها برای اهداف غیرنظامی و نظامی استفاده می‌شوند.

با این حال، زمانی که مراحل آن‌ها جدا می‌شوند، برخی از آن‌ها تحت بازگشت غیرقابل کنترل به مدار زمین قرار می‌گیرند.

در حالی که بسیاری در جو می‌سوزند، قطعات بزرگی از بدنه موشک‌ها اخیراً در مناطق اطراف چین و هند سقوط کرده‌اند.

اخیراً در ماه ژوئن، چیزی که به نظر می‌رسید قطعه بزرگی از موشک لانگ مارچ باشد بر روی یک روستای پرجمعیت در مناطق روستایی چین سقوط کرد.

و در ۲۴ ژوئن، ویدئوی دراماتیکی نشان داد که قطعات بزرگی از تجهیزات به همراه دود ضخیم زرد از آسمان سقوط می‌کنند.

این اتفاق کمی پس از پرتاب یک موشک حامل لانگ مارچ ۲C از مرکز پرتاب ماهواره Xichang در استان سیچوان در جنوب غربی چین رخ داد.

این حادثه به ویژه نگران کننده بود زیرا موشک‌های لانگ مارچ از یک پیشرانه مایع استفاده می‌کنند که از تتراکسید نیتروژن و دی‌متیل‌هیدرازین نامتقارن تشکیل شده است.

این ترکیبات دودی زرد رنگ تولید می‌کنند که سمی و سرطان‌زا است، مارکوس شیلر، یک کارشناس موشکی از مؤسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم، به سی‌ان‌ان در آن زمان گفت.

با این حال، با نگاهی به این نمودار می‌بینید که مقدار زیادی از زباله‌ها از آمریکا منشاء می‌گیرند - به خصوص از فلوریدا.

تعدادی از این‌ها زباله‌های موشک‌ها و کپسول‌های استفاده شده در ماموریت اسپیس‌ایکس ایلان ماسک هستند.

در ماه مه، قطعات بزرگی از زباله در یک مزرعه در مناطق روستایی ساسکاچوان، غرب کانادا پیدا شد.

زباله‌های فضایی ؛ دردسری که تمامی ندارد | سرنوشت ماهواره‌ها و موشک‌هایی که به زمین سقوط می‌کنند

این قطعات بزرگ بودند، به اندازه شش فوت (دو متر) عرض داشتند و بیش از ۴۰ کیلوگرم (۹۰ پوند) وزن داشتند.

گمان می‌رود که این‌ها توسط بازگشت غیرقابل کنترل یک بخش ذخیره‌سازی کپسول اسپیس‌ایکس کرو دراگون تولید شده باشد که در ماه فوریه پرتاب شده بود.

از ابتدای مسابقه فضایی، تنها تعداد کمی از حوادثی رخ داده که در آن زباله‌های فضایی به کسی آسیب رسانده یا به دارایی‌ها خسارت وارد کرده‌اند.

در سال ۲۰۰۲، یک پسر شش ساله در شاآنشی، چین، اولین فردی بود که توسط یک ضربه مستقیم از زباله‌های فضایی زخمی شد.

گفته می‌شود که این پسر، به نام وو جی، پس از اینکه یک بلوک آلومینیومی به وزن ۱۰ کیلوگرم به درختی که زیر آن نشسته بود برخورد کرد، دچار شکستگی انگشت پا و تورم در پیشانی‌اش شد.

در سال ۱۹۹۲، یک زن اهل اوکلاهما به نام لوتی ویلیامز بدون آسیب دیدن، توسط قطعه‌ای از یک موشک دلتا II که سال قبل پرتاب شده بود، در شانه‌اش برخورد کرد.

و اوایل امسال، یک شیء استوانه‌ای به وزن تقریبی یک کیلوگرم سقف خانه‌ای در ناپلز، فلوریدا را شکست.

بعداً مشخص شد که این قطعه بخشی از یک پالت باتری بود که از ایستگاه فضایی بین‌المللی جدا شده بود و در جو نسوخته بود.

با این وجود، با وجود این حوادث ترسناک، خطر واقعی زباله‌های فضایی در حال حاضر نسبتاً کم باقی مانده است.

سخنگوی آژانس فضایی بریتانیا به میل‌آنلاین گفت: "از ژانویه، بریتانیا به طور متوسط ۲۳ شیء فضایی بازگشتی در ماه را نظارت کرده است.

"از نظر آماری، زباله‌های حاصل از اشیاء بازگشتی خطر کمی برای زندگی و دارایی‌ها دارند زیرا بیشتر زمین توسط آب پوشیده شده و اکثر زمین‌ها خالی از سکنه هستند."

او افزود: "هیچ نمونه ثبت شده‌ای از آسیب‌های جدی ناشی از زباله‌های فضایی بازگشتی وجود ندارد."

جیک فاستر، یک ستاره‌شناس در رصدخانه سلطنتی گرینویچ، به MailOnline گفت: "اکثریت قریب به اتفاق زباله‌های فضایی که به زمین می‌افتند، آنقدر کوچک هستند که در مسیر پایین آمدن در جو به طور کامل می‌سوزند و هیچ تهدیدی برای زندگی انسان ایجاد نمی‌کنند.

"از آنجا که حدود ۷۰ درصد از سطح زمین با آب پوشیده شده است، بیشتر قطعات بزرگتری که به سطح می‌رسند معمولاً به اقیانوس‌ها فرو می‌افتند."

اما، در حالی که فاستر می‌گوید که شما "بسیار بیشتر احتمال دارد که توسط رعد و برق زده شوید تا اینکه توسط یک قطعه از زباله فضایی ضربه بخورید"، این خطر در حال افزایش است.

طبق داده‌های آژانس فضایی بریتانیا (UKSA)، در ماه مه سال جاری ۲۷۴ شیء جدید به مدار فرستاده شده که مجموعاً به ۲۸,۸۵۰ شیء می‌رسد.

تا سال ۲۰۳۰، برخی برآوردها پیش‌بینی می‌کنند که ممکن است تا ۶۰,۰۰۰ شیء در فضا وجود داشته باشد - حتی بدون در نظر گرفتن هزاران قطعه زباله که مدار زمین را پر کرده‌اند.

فاستر می‌گوید: "در دو دهه گذشته، مقدار زباله‌های فضایی (یا زباله‌های فضایی) که به دور زمین می‌چرخند به طور قابل توجهی افزایش یافته است."

همانطور که UKSA اشاره می‌کند، این عمدتاً به دلیل کاهش ۹۵ درصدی هزینه قرار دادن اشیاء در فضا بوده است - از ۶۵,۰۰۰ دلار به ازای هر کیلوگرم به ۱,۵۰۰ دلار به ازای هر کیلوگرم.

با توجه به وابستگی فزاینده ما به ارتباطات ماهواره‌ای، این منجر به رونق شرکت‌های خصوصی شده است که ماهواره‌های کوچک خود را به مدار می‌فرستند.

"بسیاری از این زباله‌ها در نهایت به سمت زمین سقوط می‌کنند، گاهی اوقات به خودی خود و گاهی به عنوان بخشی از یک مانور دی‌مداری عمدی برای از بین بردن آن‌ها"، آقای فاستر افزود.

"بیشتر زباله‌های فضایی در فضا به ناچار منجر به مشاهده بیشتر آن‌ها در بازگشت به زمین به دلیل جاذبه شده است."

یکی از بزرگترین منابع خطر از مجموعه ماهواره‌های استارلینک ایلان ماسک می‌آید.

ماهواره‌های ارتباطی استارلینک هستند؛ بیش از دو سوم تمام ماهواره‌های فعال در مدار.

زباله‌های فضایی ؛ دردسری که تمامی ندارد | سرنوشت ماهواره‌ها و موشک‌هایی که به زمین سقوط می‌کنند

UKSA اشاره می‌کند که افزایش ۱۵۵ درصدی ماهانه در زباله‌های فضایی بازگشتی عمدتاً به دلیل "ورودهای برنامه‌ریزی شده ماهواره‌های کوچک طراحی شده برای از بین رفتن" بوده است.

اگر برخوردی در مدار پرتراکم رخ دهد، زباله‌ها می‌توانند به ماهواره‌های دیگر برخورد کنند و زباله‌های بیشتری ایجاد کنند و برخوردهای بیشتری را در چیزی به نام اثر کسسلر ایجاد کنند.

شرکت ماسک پیش از این با انتقادات شدید مواجه شده است پس از اینکه چین در سال ۲۰۲۱ دو "برخورد نزدیک" بین ماهواره‌های استارلینک و ایستگاه فضایی پکن را گزارش داد.

فاستر می‌گوید: "زباله‌های فضایی تهدید جدی برای سایر اشیاء فضایی، از جمله فضانوردان محسوب می‌شوند.

"در حالی که بسیاری از زباله‌ها کوچک هستند، اغلب با سرعتی حدود ۷ کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کنند، که سریعتر از گلوله‌ای در حال حرکت است.

"فقط دو هفته پیش، فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی به عنوان یک اقدام احتیاطی به پناهگاه‌های خود در سفینه‌هایشان هدایت شدند زیرا یک ماهواره روسی از کار افتاده بود که در مسیر تقریباً برخورد با ایستگاه فضایی بود."

بزرگترین خطر زباله‌های فضایی متوجه کسانی است که در حال حاضر در مدار هستند، اما اگر ماهواره‌های بزرگی از مدار خارج شوند، می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند.

یکی از جدی‌ترین موارد که می‌توانید در نمودار تعاملی به دقت بررسی کنید، بازگشت فاجعه‌بار کاسموس ۹۵۴ در سال ۱۹۷۸ است.

همانطور که ماهواره در مدار بر فراز کانادا سوخت، مواد رادیواکتیو از راکتور هسته‌ای موجود در آن بر کیلومترها از مناطق حساس اکولوژیکی پراکنده شد.

این فاجعه یک عملیات پاکسازی چندین ساله را آغاز کرد که دولت کانادا از اتحادیه شوروی برای آن ۳ میلیون دلار کانادا درخواست کرد.

این تنها زمانی است که معاهده فضای خارجی سازمان ملل متحد، معروف به کنوانسیون مسئولیت فضایی، اعمال شده است.

این معاهده کشورهای مبدأ را برای هرگونه خسارتی که توسط یا به واسطه اموال آن‌ها در فضا وارد شود، مسئول می‌داند.

زباله‌های فضایی ؛ دردسری که تمامی ندارد | سرنوشت ماهواره‌ها و موشک‌هایی که به زمین سقوط می‌کنند

و در حالی که تا کنون این قانون به ندرت استفاده شده است، با افزایش خطر زباله‌های فضایی، نمی‌توان دور از تصور دانست که ممکن است در آینده نزدیک دوباره اعمال شود.

تخمین زده می‌شود که ۱۷۰ میلیون قطعه زباله فضایی وجود دارد - باقی‌مانده‌هایی پس از مأموریت‌هایی که می‌توانند به اندازه مراحل موشک مصرف شده یا به کوچکی ذرات رنگ باشند - در مداری که همراه با زیرساخت‌های فضایی به ارزش ۷۰۰ میلیارد دلار آمریکا (۵۵۵ میلیارد پوند) است.

اما فقط ۲۷,۰۰۰ قطعه از آن‌ها پیگیری می‌شود و با سرعت‌هایی بالاتر از ۱۶,۷۷۷ مایل در ساعت (۲۷,۰۰۰ کیلومتر در ساعت) حرکت می‌کنند، حتی قطعات کوچک می‌توانند به طور جدی به ماهواره‌ها آسیب بزنند یا آن‌ها را نابود کنند.

با این حال، روش‌های مرسوم چسباندن در فضا کار نمی‌کنند، زیرا فنجان‌های مکش در خلاء کار نمی‌کنند و دماها برای موادی مانند نوار چسب و چسب بسیار سرد هستند.

گیره‌های مبتنی بر آهن‌ربا بی‌فایده هستند زیرا اکثر زباله‌های مداری اطراف زمین مغناطیسی نیستند.

بیشتر راه‌حل‌های پیشنهادی، از جمله نیزه‌های زباله‌گیر، نیاز به یا باعث تعامل نیرو با زباله‌ها می‌شوند، که می‌تواند آن‌ها را در جهات ناخواسته و غیرقابل پیش‌بینی هدایت کند.

دانشمندان به دو رویداد اشاره می‌کنند که مشکل زباله‌های فضایی را به شدت بدتر کرده‌اند.

اولی در فوریه ۲۰۰۹ بود، زمانی که یک ماهواره مخابراتی Iridium و ماهواره نظامی روسی Kosmos-2251 به طور تصادفی برخورد کردند.

دومی در ژانویه ۲۰۰۷ بود، زمانی که چین یک سلاح ضدماهواره‌ای را بر روی یک ماهواره هواشناسی قدیمی Fengyun آزمایش کرد.

کارشناسان همچنین به دو محل اشاره می‌کنند که به طور نگران‌کننده‌ای شلوغ شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

یکی مدار پایین زمین است که توسط ماهواره‌های ناوبری، ایستگاه فضایی بین‌المللی، مأموریت‌های سرنشین‌دار چین و تلسکوپ هابل، از جمله دیگران، استفاده می‌شود.

دیگری مدار ژئوستاسیونری است که توسط ماهواره‌های ارتباطی، هواشناسی و نظارتی استفاده می‌شود که باید موقعیت ثابتی نسبت به زمین حفظ کنند.

کد خبر 867802

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار فضا

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha