عشق جهان
محمد صادق فاتح یزدی سال ۱۲۷۷ در یزد متولد شد. برای تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی به کشور هندوستان رفت. مشهور است در حالی که نامزدش رقیه غضنفر که جهان صدایش می‌کردند در یزد منتظر برگشت او بود، به دلیل بیماری همه گیر آبله بینایی خود را از دست می‌دهد. پس از بازگشت فاتح از هند اطرافیان او را از ازدواج با جهان منصرف می‌کنند، اما او به دلیل عشق و علاقه‌اش به جهان با او ازدواج می‌کند. چندی بعد خشکسالی، قحطی و بیکاری در یزد زیاد می‌شود و گروه‌هایی از یزدیان برای یافتن مکانی مناسب برای اسکان و سرمایه‌گذاری به منطقه کرج مهاجرت می‌کنند.
حضور برخی سرمایه‌گذاران نیکوکار همچون فاتح یزدی باعث رونق اقتصاد و بازار کار در کرج می‌شود. فاتح یزدی، به دلیل عشق به همسرش، جهان، نام کارخانه‌ها، مؤسسات و باغات خود را جهان نامگذاری کرد. از جمله جهان چیت و روغن نباتی جهان، یخ سازی جهان، شرکت آبادانی جهان، پتو بافی جهان، چای جهان، صابون جهان و روغن موتور جهان.
بنیاد خیریه فاتح
محمدصادق فاتح یزدی با سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و صنایع مختلف و ایجاد تعداد زیادی فرصت شغلی نقش بسیار مهمی را در اقتصاد کلان کشور و همچنین در عمران و آبادانی شهر کرج ایفا می‌کرد. مهم‌ترین خدمات عام المنفه مرحوم حاج محمد صادق فاتح تاسیس مؤسسه خیریه‌ای به نام بنیاد خیریه فاتح است. یک سوم درآمد همه مؤسسات صنعتی و غیره را در این بنیاد برای امور خیر و ساخت مراکز درمانی و آموزشی و فرهنگی و دارالایتام اختصاص داده بود. فاتح یزدی، بنیانگذار تعدادی محله واقع در شهر کرج از جمله جهانشهر، کوی کارمندان شمالی، کوی کارمندان جنوبی و چهارصد دستگاه نیز بود. او قریه حاجی‌آباد چهارصد هکتاری را آباد و جهانشهر را بنیان کرد. یک مدرسه نیز در محله جهانشهر کرج ساخت.
باغ جهانشهر کرج
در بیستم مرداد سال ۱۳۵۳ هنگامی که مشغول رانندگی به محل کار بود توسط سازمان چریک‌های فدائی خلق زیر پل درحال ساخت ستارخان ترور شد. نقل قول‌هایی مبنی بر اینکه ساواک به دلیل باج ندادن فاتح به دربار در ترور او دست داشته‌است نیز وجود دارد. این ترور یکی از پر سر و صدا ترین ترورهای دهه پنجاه بود. البته عده‌ای هم همچنان معتقدند که این قتل به دستور حکومت وقت صورت گرفته و در ذکر علل آن نیز به درگیری‌های اواخر عمر فاتح با حکومت پهلوی و نیز افزایش قدرت و نفوذش اشاره می‌کنند. بنابر وصیتش، در یکی از باغ‌های جهانشهر کرج، در مجاورت درختانی که اغلب بین‌شان قدم می‌زد به خاک سپرده شد.
فاتح البرز
زندگی نامه حاج محمد صادق فاتح یزدی با عنوان «فاتح البرز» نوشته ربابه باستانی توسط انتشارات غزال منتشر شده است. خاستگاه جغرافیایی و موقیعیت اجتماعی، خاندان فاتح، فاتح در اتاق تجارت، نقش فاتح در توسعه صنعت، فاتح البرز، نقش فاتح در توسعه اقتصادی، فاتح بازرگان، بنیاد فاتح و ادامه راه پدر از فهرستگان فصل های این اثر به شمار می آید. این کتاب به فعالیت‌های محمد صادق فاتح در خدمات اجتماعی و اقتصادی و ورود او از تجارت به صنعت پرداخته است. کتاب همچنین تلاش و همت وی در عمران و آبادانی را مورد بررسی تحقیق قرار می دهد.
فیلمی از خانه محمد صادق یزدی در محله جهانشهر یزد را اینجا ببینید:
نظر شما